| 33843 |
bevend schudden met de huid |
(zich) schudden:
sxø̜dǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Rillen, beven, huiveren, vooral na zware arbeid, bij koude en uit angst. [N 8, 66 en 68]
I-9
|
| 34498 |
bevruchten |
treden:
trē.i̯ǝ (Q009p Maasmechelen)
|
Het bevruchten van de hen door de haan. [JG 1a, 1b, 2c; N 19, Q 111 add.; monogr.]
I-12
|
| 33361 |
bewaarplaats van bieten en groenvoer in de stal |
voerhoek:
vōrhōk (Q009p Maasmechelen)
|
De plaats in de stal waar bieten en groenvoeder worden bewaard voor direct gebruik. De grote voorraad bevindt zich buiten de stal. De in de stal bewaarde hoeveelheid is voldoende voor enkele keren voederen. Sommige woordtypen benoemen niet een specifieke opslagplaats voor bieten en groenvoeder, maar duiden in het algemeen de ruimte aan waarin men dit voeder opslaat. Zie voor de fonetische documentatie van de woorden (voerhuis), (voederij), (voerij) en (voerderij) het lemma "voorstal, voedergang" (2.2.5). [N 5A, 34c]
I-6
|
| 32265 |
bewerken met het snijmes |
gelijkkappen:
gǝlīkkapǝ (Q009p Maasmechelen)
|
De duig aan de buitenzijde met behulp van het snijmes in de lengterichting licht bol snijden. Het snijmes wordt ook gebruikt om de zijkanten van de duig te bewerken. Het middengedeelte van een duig wordt breder gelaten dan de beide uiteinden. [N E, 17a]
II-12
|
| 19613 |
bezem |
bessem:
bɛsǝm (Q009p Maasmechelen),
borstel:
bøstǝl (Q009p Maasmechelen)
|
Het keren van de dorsvloer gebeurt vaak met een bezem vervaardigd uit bremtakken. [JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 14, 32b en 34b]
I-4
|
| 28842 |
biaisband |
biaislint:
bjęlęjnt (Q009p Maasmechelen)
|
Band van schuingeknipte stof met omgestreken kanten. Men gebruikt deze voor de afwerking van gebogen naden en zomen. [N 62, 59a; N 59, 41; N 59, 40a; N 62, 58c]
II-7
|
| 32345 |
biervat, bierton |
biervat:
bērvāt (Q009p Maasmechelen
[(50 of 100 liter)]
)
|
Houten ton voor bier. De grootte en de inhoud van een biervat zijn verschillend en hangen af van de functie van het vat. Zie ook de lemmata ɛtonɛ, ɛdragerɛ, ɛankerɛ en ɛkwekkertjeɛ in wld II.2., pag. 44.' [N E, L; monogr.]
II-12
|
| 32334 |
biesijzer |
lisijzer:
lęjs˱īzǝr (Q009p Maasmechelen),
rijtslip:
ritsløp (Q009p Maasmechelen),
spanslip:
spansløp (Q009p Maasmechelen)
|
Een metalen haak of hefboom die wordt gebruikt om een duig naar buiten te wringen wanneer een lek aan de rand van de bodem van het vat hersteld moet worden. Zie ook afb. 231. [N E, 53; A 32, add.; monogr.]
II-12
|
| 34238 |
biestmelk |
biest:
bēs (Q009p Maasmechelen),
bīs (Q009p Maasmechelen),
biestmelk:
bismɛlk (Q009p Maasmechelen)
|
De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.]
I-11
|
| 33252 |
bietenkapmes |
krotenmes:
krōtǝmęs (Q009p Maasmechelen)
|
Speciaal voor dit doel vervaardigd lang gebogen mes, "met een handvat als van een zaag", merkt de zegsman in L 322 op. Het werd gedaan met een "gewoon mes", een "broodmes" in: K 278, 357, L 211, 265, 282, 286, 291, 314, 322a, 324, 355, 355a, 366, 413, 416, 420, P 176, Q 2, 4, 72; met "de sikkel" in K 359, L 331, 355, 370, 374, Q 2, 2b, 99*; onder de "zessel" en de "hiep" wordt een hakmes verstaan. [N 12, 47; monogr.]
I-5
|