| 33771 |
bosje haren aan de bovenlip |
snor:
snǫr (L288p Nederweert)
|
Voelharen aan de bovenlip. [N 8, 24]
I-9
|
| 24131 |
bosrietzanger |
korenfluiter:
koeërefluiter (L288p Nederweert),
koorefluiter (L288p Nederweert),
korenmusje:
koeëremöske (L288p Nederweert),
korenteut:
koeëretäöt (L288p Nederweert)
|
bosrietzanger || bosrietzanger (12,5 verborgen levend in moeras, tegenwoordig ook veel in korenvelden; nestje hangt laag tussen onkruid; prachtige heldere zang, vaak in het donker [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 32795 |
bot eggen |
met het stomp van de tanden [eggen]:
męt˱ ǝt stomp ˲van ǝ taŋ (L288p Nederweert)
|
Werken met een eg die "bot" is aangespannen. De eg wordt aan een zodanig punt voortgetrokken dat de tanden schuin naar achteren wijzen en bijgevolg slechts oppervlakkig door de grond gaan. Zie afb. 70. De termen zijn vooral van toepassing op het werk met de oude houten eg die schuingeplaatste tanden had. In plaatsen waar men gezien de grondsoort verschillend egwerk met dezelfde eg kon verrichten en men uitsluitend of voornamelijk bot egde om het gezaaide graan in de grond te werken, kan voor "bot eggen" dezelfde term in gebruik zijn (geweest) als voor "eggen na het zaaien". Voor het werkwoordelijk deel eggen en de weglating daarvan bij de varianten zie men de toelichting bij het lemma ''eggen''. Voor andere (...)-varianten dan ''eggen'' zij verwezen naar het lemma ''slepen''. [JG 1a + 1b+ 1c + 2c; N 11, 82; N 11A, 173b; NP, 16a; monogr.]
I-2
|
| 34258 |
boter |
boter:
bōtǝr (L288p Nederweert),
bōu̯tǝr (L288p Nederweert),
botter:
botǝr (L288p Nederweert),
buǝtǝr (L288p Nederweert)
|
Het bovengedreven vet op de melk. Dit is het eindprodukt van het karnen. [N 12, 51, 52, 55, 58 en 61; JG 1a, 1b; L 1a-m; L 1u, 114; L 20, 26b; L 22, 8; L 27, 67 en 69; S 4 en 17; A 4, 26a en 26b; A 7, 19, 21, 22 en 23; A 9, 15b; A 16, 8a; A 28, 7; N 5A (I]
I-11
|
| 34259 |
boter inleggen |
botter inleggen:
[botter] enlegǝ (L288p Nederweert)
|
Techniek om de boter zo lang mogelijk te kunnen bewaren. Hierbij werd er zo min mogelijk gekneed. Zie voor de fonetische documentatie van (boter) en (botter) het lemma ''boter'' (12.14) in deze aflevering. [R 3, 76 en 77; Ge 22, 118; monogr.]
I-11
|
| 33299 |
boterbloem |
boterbloem:
bōǝtǝrblom (L288p Nederweert)
|
Ranunculus L. Een plantengeslacht dat, samen met de (water)ranonkel, uit allerlei verschillende soorten bestaat waarvan sommige inmiddels zeldzaam zijn, zoals de akkerboterbloem (Ranunculus arvensis L.) die vroeger in veel Limburgse akkers voorkwam. In het gebied van het WLD zijn de scherpe (Ranunculus acris L., hierbij afgebeeld), de kruipende (Ranunculus repens L.) en de blaartrekkende (Ranunculus sceleratus L.) boterbloem vrij algemeen en in mindere mate de knolboterbloem (Ranunculus bulbosus L.), de egelboterbloem (Ranunculus flammula L.) en de behaarde boterbloem (Ranunculus sardous Crantz.). De meeste van deze soorten hebben (goud- tot bleek-)gele bloemen en groeien op weilanden, bermen, oevers en andere min of meer vochtige bodem. Ze bloeien van april of mei tot september en worden van ongeveer 10 tot 50 cm hoog. Voor zover mogelijk is de bedoelde soort apart aangegeven. [A 60A, 40, 60, 61, 104; monogr.]
I-5
|
| 20637 |
boterham |
boterham:
boeëteram (L288p Nederweert),
boöteram (L288p Nederweert),
¯ne boeëteram met zjem
boöteram (L288p Nederweert),
stuk boterham:
Syst. WBD
stök botram (L288p Nederweert)
|
boterham || Een boterham (stuk, botteram?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20713 |
boterham (kinderwoord) |
bam:
Syst. WBD
bam (L288p Nederweert, ...
L288p Nederweert),
Verklw. bammetje
bam (L288p Nederweert),
bob:
böp (L288p Nederweert),
Syst. WBD
böp (L288p Nederweert)
|
boterham (kindertaal) || kinderlijk gezegde voor boterham || Kinderwoord voor boterham (bam, boo?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 20885 |
boterhamworst |
boterhammenworst:
boo.terhammewoorst (L288p Nederweert),
boterhammewoorst (L288p Nederweert)
|
boterhamworst [N 06 (1960)]
III-2-3
|
| 32556 |
boterkorf |
botermand:
buǝtǝrmaŋ (L288p Nederweert)
|
Rechthoekige mand met hengsel en aan de bovenzijde soms twee kleppen. Zie ook afb. 289. De boterkorf werd volgens het Venrays woordenboek (pag. 105) vroeger gebruikt door boeren om daarmee hun zelfgemaakte boter naar de markt te brengen. [N 20, 50; N 40, 97; N 40, 111; N 40, 112; N 40, 113; monogr.]
II-12
|