e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=K278p plaats=Lommel

Overzicht

Gevonden: 5514
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bieslook bieslook: biesslook (Lommel) [ZND 34 (1940)] I-7
biestmelk biest: best (Lommel), bist (Lommel), melk: mɛlk (Lommel) De eerste melk van de koe, nadat ze gekalfd heeft. [L 32, 100; JG 1a, 1b; S 3; A 7, 18; monogr.] I-11
bietenloof, bladerkroon bietenbladeren: biǝtǝblǭrǝ (Lommel), bētǝblǭrǝ (Lommel), bietloof: bētlōf (Lommel), bladeren: blǫu̯ǝr (Lommel), koppen: kǫpǝ (Lommel), krotenloof: krōtǝlōǝf (Lommel) De bladeren van de bietenplant. [N 12, 46; L 30, 34b; monogr.; add. uit N 12, 48] I-5
bietenmolen bietensnijder: bēi̯ǝtǝsnęi̯ǝr (Lommel), karotenmolen: karǭǝtǝmøǝlǝ (Lommel), krotenmolen: krou̯ǝtǝmø̄lǝ (Lommel) Instrument om voerderbieten in brokken te malen zodat de beesten deze eten kunnen. [N 18, 108; add. uit N 5A, 34d] I-5
bietenplantjes karotenplantjes: karōǝtǝplęntjǝs (Lommel) Bietenplantjes als ze pas opgekomen zijn en uitgedund moeten worden. [N 12, 44; monogr.] I-5
bietenplantjes uitdunnen dunnen: dønǝ (Lommel), uitdunnen: ø̜t˲dønǝ (Lommel), uitzetten: ø̜tzɛtǝn (Lommel) Uit de rijen jonge plantjes telkens enkele exemplaren weghalen zodat de overgebleven bietenplantjes meer ruimte krijgen om uit te groeien. Doorgaans wordt dit werk in twee fases gedaan. Eerst wordt met de schoffel of de hak op regelmatige afstanden de rij plantjes over de breedte van de schoffel onderbroken. Van de overgebleven groepjes wordt dan iets later alleen het beste plantje overgehouden; de andere worden met de hand uitgetrokken. Tegelijk wordt dat geselecteerde plantje extra aangezet. Intussen wordt, zoals op het aardappelveld, regelmatig onkruid gewied; zie de toelichting bij het lemma Aanaarden. Het object van de handeling is steeds bieten, bietenplantjes. [N 12, 45; N Q, 8; JG 1b; monogr.; add. uit N 15, 2] I-5
bietensnijbak kapbak: kabak (Lommel) Voordat er bietenmolens op de boerderij kwamen werden de bieten kleingesneden met een lang mes boven een bak. In dit lemma staan de benamingen voor die bak bijeen. Vergelijk ook het lemma Strosnijbak, in afl. I.4. In L 159a wordt dat mes het mangelmes genoemd; in Q 18: een es. Hutsel, in hutselkist: hutsel is in het plaatselijke dialect een stuk biet. Bij tobbe wordt aangetekend dat de bak lijkt op een waston. [N 5A, 34d] I-5
bietenveld rapenland: rēpǝlant (Lommel) Met bieten of rapen bezaaid stuk land. [L 41, 2; monogr.] I-5
biezen biezen: (enkelv)  bis (Lommel), biezen gebruiken: biezen gebruiken (Lommel) De kanten met biezen beleggen. [N 60, 61] || Fijne lijntjes die als versiering op het hele rijtuig zijn aangebracht. [N 101, 21] I-13, II-10
biggen werpen baggen: bagǝ (Lommel), bagǝn (Lommel), bágǝn (Lommel) Biggen ter wereld brengen. [N 19, 13; JG 1a, 1b, 2c; monogr.; N C, add.] I-12