e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q205p plaats=Wahlwiller

Overzicht

Gevonden: 265

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
gras gras: grās (Wahlwiller) De algemene benaming voor het gewas, zo uitvoerig mogelijk gedocumenteerd, zodat in de volgende lemma''s naar deze opgaven en naar de klankkaart kan worden verwezen. Op de klankkaart van het type gras zijn de vormen met betoning niet apart aangegeven; men kan bij dit woord aannemen dat het in het gehele polytone gebied sleeptoon heeft. Wanneer er meer dan één variant voor een plaats was opgegeven, is bij voorkeur het materiaal van de mondelinge enquêtes in kaart gebracht.' [N 14, 88a; JG 1b, add.; Wi 54; S 11; L 1 a-m; L 1u, 75; L 20, 26a; L 35, 65; L. 39, 41; A 2, 54; A 4, 26a; A 4, 28; RND 111; monogr.] I-3
groeien groter worden: grōēter wèrde (Wahlwiller), wassen: waase (Wahlwiller), wāsǝ (Wahlwiller) De algemene benaming voor het groter worden van het gewas. Het oude Limburgse woord is wassen; zoals de kaart laat zien, komt de term groeien onder invloed van het Nederlands echter al in bijna heel Limburg voor. Aarden betekent eigenlijk "goed groeien, goede opbrengst laten verwachten", evenals (ge)dijen en tieren in het tweede deel van het lemma. De benaming struiken betekent "een struik vormen" in de uitdrukking "het koren is al goed gestruikt" (Q 111). De opgegeven antwoorden voor "dat gewas ''gedijt'' niet" staan achter in het lemma bijeen. [RND 124; L 32, 13; L 44, 45; monogr.; add. uit A 3, 16; L 4, 16; L A2, 374] || groeien (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] || groter worden (Je bent nog niet groot genoeg om een flesch wijn leeg te drinken, je moet eerst nog wat groeien en grooter worden.) [DC 03 (1934)] I-4, III-1-1
grootx groot: groeët (Wahlwiller) groot [DC 03 (1934)] III-4-4
haag haag: hāx (Wahlwiller) Omheining van levend hout ter afpaling van een erf of een stuk land. Men kent verschillende soorten hagen onder andere beukenhaag, elzenhaag, ligusterhaag, meidoornhaag, taxushaag en vlierhaag. [N 14, 62; RND 20; Wi 9; S 13, add.; Vld.; A 25, 4a; L 1a-m; L B2, 279; JG 1b, add.; L 32, 45; monogr.] I-8
haan haan: hān (Wahlwiller) Het mannetje van de hoenderen. [N 19, 39; A 39, 3c; A 6, 1a; A 2, 30; L 7, 27; L 14, 19; L 26, 17; L 1a-m; JG 1a, 1b; Wi 13; Wi 17; Gwn 5, 15 add.; Vld.; monogr.] I-12
haar haar: ho.ər (Wahlwiller) haar (op het hoofd) [RND] III-1-1
hard, luid hel: heal (Wahlwiller) hard (schreeuwen) [DC 38 (1964)] III-4-4
hart hart: ha:t (Wahlwiller) hart [RND] III-1-1
hazelaar hazelnotenboom: -  hazelnoateboom (Wahlwiller), notenstruik: -  noateschtroek (Wahlwiller) beuk (Fagus) [DC 39 (1965)] III-4-3
heer heer: hɛ.ər (Wahlwiller) heer [RND] III-3-1