| 19295 |
iemand luidruchtig berispen |
aanbrullen:
‧eͅŋə ā.br‧øͅlə (Q202p Eys),
baljoenen:
baljoene (Q021p Geleen),
bebrommen:
bebromme (Q095p Maastricht),
bekijven:
bəkééəvə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
bekletsen:
beklètse (Q095p Maastricht),
belakken:
belakke (L321a Ittervoort),
blameren:
blamere (Q095p Maastricht),
de bodem uitpoetsen:
(bodem).
de baom oetpoetse (L294p Neer),
de boks uitvegen:
de böks oetvege (L433p Nieuwstadt),
(broek).
de boks oetvaege (L294p Neer),
de bottes opmeten:
de botes opmèten (L292p Heythuysen),
de broek uitvegen:
de brook oetvège (Q098p Schimmert),
de jas uitvegen:
de jas oetvaege (Q020p Sittard),
de jas oetveĕgu (Q035p Brunssum),
de jas oetvege (Q016p Lutterade),
de jas oetvĕĕge (Q098p Schimmert),
de jas oeëtvaege (L330p Herten (bij Roermond)),
de jas ōētvèègə (L328p Heel),
der jas oetvège (Q201p Wijlre),
de kop wassen:
de kop wasse (L289p Weert),
de kraag uitpoetsen:
de kraach oetpotsən (Q014p Urmond),
de kraag uitvegen:
de kraag oetvege (Q016p Lutterade),
de kraag oetvéégə (Q033p Oirsbeek),
de les spellen:
dəléspäləṇ (K278p Lommel),
de levieten lezen:
de leviete laezə (Q033p Oirsbeek),
de levietelaeze (Q021p Geleen),
de levieten lezen (L353p Eksel),
de mantel uitvegen:
de mantel oetgevaeg (L271p Venlo),
də manjtəl oetvéégə (L329p Roermond),
də mantəl oetveegə (Q095p Maastricht),
də mantəl oetvéégə (Q032p Schinnen),
d⁄r mantel oetvaege (Q111p Klimmen),
de norm zegenen:
de norm zaegene (L271p Venlo),
de norm zéégene (L331p Swalmen),
de oren wassen:
de oeere wasse (L289p Weert),
de wacht aanzeggen:
de wach aanzèkke (Q112p Voerendaal),
de wind van voren geven:
iemand de wiend van veur gēēve (L210p Venray),
der jas uitkloppen:
(jaas = jas).
d⁄r jaas ōētkloppe (Q196p Mheer),
een bokkem geven:
inne bukkem geëve (Q117a Waubach),
er langs geven:
moeder zal er u langs geven (L316p Kaulille),
grommelen:
is nog platter
mōjər zal gromələ (L416p Opglabbeek),
hel schobben:
hèl sjoebe (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
het recht in zijn gezicht zeggen:
⁄t rech in ze geziech zegke (Q095a Caberg),
in de zon zetten:
in de zon zette onger alle lüj (Q117a Waubach),
kabaal maken:
kabaal maken (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
kijven:
ki-jve (L417p As),
kie-ve (L322a Nunhem),
kie:ve (L265p Meijel),
kieve (L217p Meerlo, ...
L265p Meijel),
kieven (L298a Kesseleik, ...
L265p Meijel,
L265p Meijel,
L382p Montfort),
kievə (L382p Montfort),
kiēve (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L266p Sevenum,
L212a Smakt,
L331p Swalmen,
L210p Venray,
L244a Veulen),
kijve (Q003p Genk, ...
P219p Jeuk,
Q001p Zonhoven),
kijven (K317p Leopoldsburg, ...
Q015p Stein),
kivə (L364p Meeuwen),
kiëve (L267p Maasbree, ...
L266p Sevenum),
kīēve (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L329p Roermond,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
kīēven (L216p Oirlo),
kīēvə (L286p Hamont, ...
L299p Reuver,
L271p Venlo),
kĭĕvə (L364p Meeuwen),
kééəvə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
kê"ve (K318p Beverlo),
kîêve (L245b Tienray),
Moeder zal keīven (L352p Hechtel),
moeder zal kijven (L355p Peer),
moeder zal kijven (afspelen) (L416p Opglabbeek),
moen zal kijven (L355p Peer),
moeèr zal kijven (L414p Houthalen),
mojər zal keivə (L360p Bree),
mooder zal kieve (L360p Bree, ...
L366p Gruitrode),
moon zal kieven (L316p Kaulille),
muuder zal kieven (L364p Meeuwen),
op eemus kiêve (L271p Venlo),
Da.n ès ¯t kèèves: Dan ishet gekijf
kèève (Q002p Hasselt),
de meester moest op hem kijven
kééjvən (K278p Lommel),
kleineren:
kleineren (P219p Jeuk),
kwaad worden:
kwaod wörre (L216p Oirlo),
kwaad zijn:
moeder zal kaod zijn (L420p Rotem),
mooder zal kaad zeen (L368p Neeroeteren),
kwalijk nemen:
kaolik numme (Q034p Merkelbeek),
koelik neume (Q095p Maastricht),
kwaolik neme (L318b Tungelroy),
meegeven:
meegeven (Q032p Schinnen),
metgééve (L417p As),
mitgaeve (Q202p Eys),
op de nommer zetten:
op der nommer zetse (Q121p Kerkrade),
op de sodemieter geven:
opsodemieter gève (Q201p Wijlre),
op zijn paard zetten:
innə ŏp zīē pééet zèttə (Q117p Nieuwenhagen),
op zijn plaats zetten:
òp zin plaats zette (L417p As),
op zijn poot spelen:
ùp zène poe"t speele (K318p Beverlo),
opspelen:
də mudər gɛid opspiɛlə (L423p Stokkem),
də mɛm zəl opspeələn (L421p Dilsen),
moder zal apspulen (L317p Bocholt),
Moder zal opspielen (L413p Helchteren),
Moeder zal opspelen (L413p Helchteren),
Moeder zal opspielen (L368p Neeroeteren),
moeder zal opspulen (L317p Bocholt),
moeke zal opspelen (L355p Peer),
moen zal opspelen (L355p Peer),
mojer zal opspièlen (L360p Bree),
mooder zal opspeule (L316p Kaulille),
mooder zal opspiele (L360p Bree),
mooder zal opspêlen (L368p Neeroeteren),
mooier zal opspelen (L355p Peer),
moojer zal opspielen (L368p Neeroeteren),
mooër zal opspielen (L360p Bree),
mōdər zāl opspø̄lən (L372p Maaseik),
opspeule (Q095p Maastricht),
opspielen (L368p Neeroeteren, ...
L415p Opoeteren),
òpspīēle (L417p As),
ùpspeele (K318p Beverlo),
overnurken:
uivernùrreke (P176p Sint-Truiden),
rappelement geven:
ripplement geven (L371p Ophoven, ...
L371p Ophoven),
razen:
(ww.).
r‧oͅazə (Q202p Eys),
recht zetten:
rech zette (Q120p Heerlerbaan/Kaumer),
sakkeren:
tsakkere (Q222p Vaals),
saus uitscheppen:
saos əətschəpə (P047p Loksbergen),
schandalen:
den mem zal schandalen (L423p Stokkem),
sjendaale (L423p Stokkem),
schelden:
də mɛm zəl suɛlju (L421p Dilsen),
ma schult (L422p Lanklaar),
moeder zal schellen (L420p Rotem),
moeder zal sjellen (L415p Opoeteren),
mooder zal sjellen (L358p Reppel),
mydər zal sjeͅllə = schelden (L416p Opglabbeek),
op ieməs sjèllə (Q095p Maastricht),
schĕlju (Q035p Brunssum),
sjelje (L329p Roermond, ...
Q015p Stein),
als in cacher
moeder zal chellen (L415p Opoeteren),
schobben:
schoebe (Q202p Eys),
smalen:
smèle (L215p Blitterswijck, ...
L214a Geysteren,
L217p Meerlo,
L246a Swolgen,
L245b Tienray,
L214p Wanssum),
tot op zijn hemd uitkleden:
iemes tot op z⁄n humme oetkleije (Q095p Maastricht),
uitbazuinen:
uitbazuinen (L364p Meeuwen),
uitfoeteren:
oetfoetere (L329p Roermond),
oetfoeteren (L332p Maasniel),
uitkafferen:
oetkaffĕrĕ (L381p Echt/Gebroek),
ōētkaffere (Q102p Amby),
uitpakken:
oetpakke (L318b Tungelroy),
uitpoetsen:
oetpoetse (L331p Swalmen, ...
L374p Thorn),
oetpoetsen (L298a Kesseleik),
oétpôtse (Q193p Gronsveld),
ut gepoetst (L265p Meijel),
cf. WNT XVII-3, kol. 1237 s.v. "uitpoetsen - uitboetsen, uitpotsen"3. (Iem.) een schrobbeering, een standje geven
oetpótse (Q095p Maastricht),
uitrazen:
oetraoze (Q196p Mheer),
uitschelden:
oet sjelle (Q095p Maastricht),
oetsjelje (L387p Posterholt),
oetsjelle (Q018p Geulle, ...
L386p Vlodrop),
uitschieten:
oetschieten (L371p Ophoven),
oetsjieten (L374p Thorn),
ówtsji-jte (L417p As),
ûtsji-jte (L360p Bree),
uitschijten:
(= uitschijten). ps. is door 1 persoon meegedeeld!
ootsjeten (Q086p Eigenbilzen),
uitschobben:
oet sjoèbe (Q098p Schimmert),
oetschoeppe (L266p Sevenum),
oëtschoëbe (L266p Sevenum),
ōētgəsjōēp (L299p Reuver),
ōētschōēbe (L267p Maasbree),
ōētsjŏĕbə (Q207p Epen),
‧eͅŋə ū.tš‧ubə (Q202p Eys),
(ww.).
ū.tš‧ubə (Q202p Eys),
oes"klankwettig in Kerkerade
oes-sjoebbe (Q121p Kerkrade),
uitspreken:
oetspreekə (Q095p Maastricht),
uitstamping geven:
sterker
oetstamping geve (Q095p Maastricht),
verwijten:
emand iets verwiete (Q039p Hoensbroek),
verwiete (Q095p Maastricht, ...
Q034p Merkelbeek,
L294p Neer),
verwīētə (Q027p Doenrade),
vərwīētə (Q207p Epen),
vərwéjətə (P047p Loksbergen),
verwijten maken:
verwietə makə (Q108p Wijnandsrade),
voor de voeten guizen:
vōr de veut goeze (L289p Weert),
zijn staat zeggen:
zénə staot zégə (P047p Loksbergen),
zijn vet geven:
ze vet geeve (Q095a Caberg)
|
berispen || berispen, vermanen || berispen; kijven || een flink standje geven || een lichte afkeuring als straf [ripplement, rappelement, afkemming, kemming, afleiding, schelles, berisping] [N 85 (1981)] || een sterke berisping [uitschijter, schrobbering, schoefeling] [N 85 (1981)] || iemand iets verwijten, kwalijk nemen en dat met luide stem kenbaar maken [de broek opnestelen, kijven, meegeven, belakken] [N 85 (1981)] || kijven || kijven op; berispen || kijven, met hoge stem verwijten maken || kijven, uitvaren tegen iemand || moeder zal kijven ! (in het oosten komt nog een oud woord tagge voor) [ZND 41 (1943)] || schimpen, kijven || uitvaren tegen
III-1-4
|