| 22518 |
koning en vrouw van een kleur in een hand |
belbruid:
WNT: belbruid - bellebruid, 2. Naam van een kaartspel.
belbroed (Q101p Valkenburg),
belbruut (Q121p Kerkrade),
bɛlbrū.t (Q251p Gemmenich),
bruid:
brauttrōēf (Q162p Tongeren),
brauwt (Q083p Bilzen),
breuëd (Q002p Hasselt),
broad (Q071p Diepenbeek, ...
Q071p Diepenbeek),
broed (Q121p Kerkrade),
broet (Q027p Doenrade, ...
Q111p Klimmen),
broet oas (Q117a Waubach),
broot (Q086p Eigenbilzen),
broöd (Q086p Eigenbilzen),
bruid (Q001p Zonhoven),
bruud (Q118p Schaesberg),
bruut (Q211p Bocholtz, ...
Q121p Kerkrade,
Q116p Simpelveld),
brū.t (Q251p Gemmenich),
brūt (Q113p Heerlen),
bry(3)̄t (Q117p Nieuwenhagen),
bróud (Q074p Kortessem),
de braut (Q003p Genk),
de broet van de harten (L362p Opitter),
de broèd van harten (Q088p Lanaken),
de broêd vanne harte (L360p Bree),
de bruid (Q152p Kerniel, ...
K359p Koersel,
L355p Peer),
ich heb de brauwd van de hattes bedeejen (P188p Hoepertingen),
ich heb de broed van de harten (L362p Opitter),
ich heb de broowt van haten (Q071p Diepenbeek),
ich heb hatte bruid saamen (P050p Herk-de-Stad),
ich hep de broetvan de harten (L366p Gruitrode),
ich hep de hatte brout (P121p Ulbeek),
ich heum hatte brawt (Q177p Millen),
ich hèb de broeêt van de harte (L368p Neeroeteren),
ich hèb de brout (Q078p Wellen),
ich həb de brouəd van hatte beteen (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
ik heb de braad (P219p Jeuk),
ik heb de bruid (P117p Nieuwerkerken),
ik heb hatte braad (P214p Montenaken),
ik hem de buid (K317a Kerkhoven),
iX eb hartəbrut (Q005p Zutendaal),
ix heb hatj bròu (P050p Herk-de-Stad),
ix hem de brut (L312p Neerpelt),
(mariage)
eg hèb de browwed (P055p Kermt),
atte is moeilijk leesbaar
atte braut (P181p Muizen),
broet?
də brūt (Q010p Opgrimbie),
bruid in zuiver Nederlands
ichep de breit van hatte (P117p Nieuwerkerken),
Drei van e bróó.t: drie troeven met dame en heer.
bróó.t (K361p Zolder),
een gamma-g
ig eum də hatəbrāut (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
Ich èp de braat vàn àttes.
braat (P176p Sint-Truiden),
moeilijk leesbaar
de broied (P172p Wilderen),
Rijnl. Brüt König und Königin beim Kartenspiel 66. z. J. Grauls: HCTD VI, 1932, pag. 138-139.
br"ed (Q002p Hasselt),
bruiden geheten.:
Het kaartspel wordt zo geheten naar de bruid van de troef. Het tweede lid van belbraut is zonder twijfel het Germaanse bruid, dat zich in het Waals inburgerde en er de uitdrukking bêle-brûte vormde. Daarna zou de uitdrukking in de Zuidnederlandse dialecten terug overgenomen zijn.
bɛlbra.ut (Q078p Wellen),
dame en heer:
dam en hier (K360p Heusden),
ex hem hartedam ən hartenhir samen (L312p Neerpelt),
ich heb hatte dam en hatte hier (P176p Sint-Truiden),
dame en koning:
dam en kening bezatten (P057p Kuringen),
ich heb de dam en den konink van hatte bedien (P176p Sint-Truiden),
de twee meesters:
də twi mestərs (P195p Gutshoven),
grote bruid:
heer en dame = groote bruid
groote bruid (L355p Peer),
Sub broud, (2).
groette broud (Q003p Genk),
Sub bruid, (3).
de groete bróó.ët (Q001p Zonhoven),
heer en dame:
den heeren n dam bie (L414p Houthalen),
den hieer en de dam (K314p Kwaadmechelen),
den hiëer en de dam (K314p Kwaadmechelen),
ek həm hettenhir en dam somen (K353p Tessenderlo),
ex heb də hīr en də dam (L367p Neerglabbeek),
ex hem dən hiər ən də dam van da hartən samən (L312p Neerpelt),
hartenhier en hartedam samen (L362p Opitter),
hier en dam (L314p Overpelt),
ich h`b den hier en de dam (L358p Reppel),
ich heb den [h}ier en de dam van harten (L368p Neeroeteren),
ich heb den hier en e dam van e herte same (K359p Koersel),
ich heb harte hier en dam samen (L312p Neerpelt),
ich heb harte hieər en dam samen (L415p Opoeteren),
ich heb harten hiejer en hartedam (L282p Achel),
ich heb hartenhier en dam bie-ein (L368p Neeroeteren),
ich heb hartenhier en hartedam inins (Q096p Bunde),
ich heb hartenhier en hartedam samen (Q096p Bunde),
ich heb hiêr en da vanne harten biejein (L317p Bocholt),
ich hem den hier en de dam (L312p Neerpelt),
ich hem den hier en de dam bieee (K358p Beringen),
ich hem den hieër en de dam van de herten (K359p Koersel),
ich hem hartenhier en hartedam (L352p Hechtel, ...
L352p Hechtel),
ich héb den hier en de dam van de harte bièein (L360p Bree),
ich həb hartən hier en hartədam biejein (L358p Reppel),
icheb hier en dam van dherten biën (L286p Hamont),
ieg hib heer en dam vaan de hatten beteen (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
iej hem den hier en de dam van de harten bieen (L352p Hechtel),
ig heb hartehier en hartedame bie ein (L417p As),
ig hem den hier en de dam van harte samens (Q008p Vucht),
ig hem hieër en dam van de hetten (K357p Paal),
ik heb den hier en de dam van de harten samen (L313p Sint-Huibrechts-Lille),
ik hem de [h}ier en de dam van de hettes (K353p Tessenderlo),
ik hem den heer en de dam been (K278p Lommel),
ik hem hetten hiejer en hette dam biejen (K353p Tessenderlo),
ik hem hetten hiejeren hette dam allebaai (K353p Tessenderlo),
ikheb den hier en de dam (L312p Neerpelt),
ix heb ier en dam van ats (P176p Sint-Truiden),
ix əp hartən hir en hartə dam samən (L421p Dilsen),
īx həp dən hér en də dam bəten (P120p Alken),
Xhem hartə hiər en dam (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
bedoelt men hiër ipv hïer??
ich heb hartenhïer en hartedam samen (L368p Neeroeteren),
ie in bien lang
ig hem hertenhier en hertendam bien (K361p Zolder),
laatste woord is moeilijker leesbaar
ich hep den hijer en de dam beteisen (P119p Sint-Lambrechts-Herk),
heer en vrouw:
ech heb hartenhiêr en hartenvruiw (L416p Opglabbeek),
ich hauw de hui en de vrouw van harten (L372p Maaseik),
ich heb hartenhier en vrouw bieèen (L360p Bree),
ich hem den hiër en de vree van harte bei-ien (L355p Peer),
ich hem harten hiejr in vrouw bei-iejn (L282p Achel),
ich hem harten hiejr in vrouw samen (L282p Achel),
ik hep hartən hiər ən hartən vrouw soamən (L314p Overpelt),
koning en dame:
de keuning en de dam (P195p Gutshoven),
hatte kjening en dam bee én (Q084p Waltwilder),
i heub hatte keuning ən hatte dam bətēīn (Q156p Borgloon),
ich hab kjèning en dam bijèn (Q086p Eigenbilzen),
ich heb de keuning en de dame beteen (Q074p Kortessem),
ich heb de keuning en de damme van de hatten bijeen (Q077p Hoeselt),
ich heb den keuning en de dam van de hattens beteen (Q079a Wintershoven),
ich hem de köning en de dame van de herte bièn (K360p Heusden),
ich hem kiening en dam bejein (Q005p Zutendaal),
ich heub kjöneng en dame van de hatte bijee (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
ich hub köning en dam van de harten (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
ich huib de kuuning en de dame van de hartes samen (L372p Maaseik),
ich hèb de keuning en de dam betee-n (Q078p Wellen),
ich hèb de kéning enne damme betien (P056p Stokrooie),
ich hèb harte keuning en harte dam (Q012p Rekem),
ich hèb kening en dam van harte betien (Q003p Genk),
ich héb de köning en de dam bijein (L422p Lanklaar),
ich hêb de köning en de damme van de hatten betee-en (P184p Groot-Gelmen),
ich hêb hatte köning en dam beteên (P188p Hoepertingen),
ich əp hartə keuning en de dam bjein (Q007p Eisden),
ichep de keuning en de dam van hatte (P117p Nieuwerkerken),
iech hem de keening en de dam bètien (Q002p Hasselt),
iech èm de keening en de dam bètien (Q002p Hasselt),
ig hem de keuning enne keuningin bien (K359p Koersel),
ig həb de keuning en de dam biən (K361p Zolder),
ik heb de kuuning en de dam van harte samen (L372p Maaseik),
keuning en dam (Q008p Vucht),
keuning en dam betaain (P193p Mettekoven),
köning en dam (L421p Dilsen),
køͅneŋ ɛn dam (Q202p Eys),
ɛX həm hartə kooneŋ ən hartə dam betīn (Q001p Zonhoven),
alleen koning en vrouw
kening en dam naaks (P057p Kuringen),
er nog andere bij hebben
kening en dam bézatte (P057p Kuringen),
of heeb?
ich hūb keuning en dam van de hatte (Q102p Amby),
koning en koningin:
ich heb hatte keuning en keuningin bedēn (Q071p Diepenbeek),
koning en vrouw:
kuuning en vrouw (L386p Vlodrop),
koning-dame:
ieg hèb kuining dam van de hatten bèteen (Q073p Wimmertingen),
tussenn kiening en damene staat een ;
ich heb kiening damene (Q008p Vucht),
koppel:
koppel (L329a Kapel-in-t-Zand),
køͅpəl (Q035p Brunssum),
mannetje en wijfje:
ix həb ət menkə en ət wéifkə van də hartə béi-ein (L360p Bree),
mariage (fr.):
de marriage (L316p Kaulille),
ich heb mariage van de harte (Q007p Eisden),
ich həb mariagə (Q088p Lanaken),
n mariage (L316p Kaulille),
paar:
ik heb n paor van kaarten samen (L282p Achel),
paar (Q202p Eys, ...
P219p Jeuk,
L298a Kesseleik),
pice (fr.):
de pieës (P172p Wilderen),
(pius)
ik hem de piës (K353p Tessenderlo),
stuk:
het stuk (L286p Hamont, ...
L286p Hamont),
iX heup steuk van de hattes (Q172p Vroenhoven),
klè stök (L316p Kaulille),
schtuk (Q101p Valkenburg),
sjtuk (Q207p Epen, ...
L332p Maasniel,
Q196p Mheer,
L299p Reuver,
Q098p Schimmert,
Q098p Schimmert),
sjtök (Q020p Sittard),
sjtök hebbe (Q193p Gronsveld),
sjtøk (Q117p Nieuwenhagen),
sjtøͅk (Q102p Amby, ...
Q038p Amstenrade,
Q193p Gronsveld,
L328p Heel,
L330p Herten (bij Roermond),
Q109p Hulsberg,
Q034p Merkelbeek,
Q033p Oirsbeek,
L387p Posterholt,
L329p Roermond,
L432p Susteren,
L331p Swalmen),
stek (Q171p Vlijtingen),
steͅk (L417p As),
stjuk (L294p Neer),
stuk (Q096b Itteren, ...
Q095p Maastricht,
L217p Meerlo,
L265p Meijel,
L382p Montfort,
L216p Oirlo,
L371p Ophoven,
L266p Sevenum,
L266p Sevenum,
Q015p Stein,
L245b Tienray,
L210p Venray),
stök (L317p Bocholt, ...
L289p Weert),
støk (L164p Gennep, ...
L265p Meijel,
Q014p Urmond),
støͅk (L269p Blerick, ...
L381p Echt/Gebroek,
L320a Ell,
L321a Ittervoort,
L267p Maasbree,
L267p Maasbree,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q197a Terlinden,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
L318b Tungelroy,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L271p Venlo,
L289p Weert),
t steek (L372p Maaseik),
t steik (L364p Meeuwen),
va ein sjtuk (Q201p Wijlre),
Hae haw allein stök van herte.
stök (L381p Echt/Gebroek),
ik benniet zeker van de klinker, het ziet eruit als een gewone krul
stok (Q088p Lanaken),
Sub melle.
stök (L289p Weert)
|
(Kaartsp.) De grote bruid, d.i. koning met dame. || (Kaarttermen): Klein stuk (de koning en de vrouw van één kleur in de hand hebben). || 1. Heer en vrouw in het kaartspel, mariage. || 2. (Kaartsp.) Stuk (dame en heer van de troefkaart samen in de hand van één speler. || 2. Koning plus dame in kaartspel. || 3. Heer en vrouw in kaartspel. || 9. (Kaartterm): vrouw en koning. || [II.] Kaartterm (men heeft heer en dame van de troef). || Bij het kaartspel vormen "keuning en dam"de "broad", terwijl "dam en gek"de klèin broad vormen. || Bij kaartspel, heer en vrouw van troef in één hand. || Bruid: 3. Heer en dame (in het kaartsp.). || Bruid: De heer en de dame (kaartspel). || Bruut: 2. Kartensp. (mitsche): König + Dame. || Bälbruut: Trumpfkarte (König und Dame) beim mitsche. || Bèle-brûte: Heer en vrouw van de troef in een kaartspel || Dame en heer, kaartterm. || Ik heb den heer en de vrouw van harten samen (bij het kaartspel). [ZND 40 (1942)] || In het kaartspel, koning en dame van de troeven. || Kaartspel. || Kaarttermen: Koning en dame. || Koning en dame in het kaartspel. || Koning en dame in kaartspel. || Koning en vrouw bij kaartspel. || Koning en vrouw van de troefkaart. || Koning en vrouw van één kleur in één hand [stuk]. [N 88 (1982)] || Mariage (heer en vrouw) in zeker kaartspel, broeten. || Vrou en heer in kaartspel.
III-3-2
|