| 21387 |
unster |
apothekerswaag:
n apteikərs woeoag (P197p Heers),
balans:
balans (Q119p Eygelshoven, ...
Q203p Gulpen,
Q077p Hoeselt),
ballans (K361p Zolder),
blāns (L289p Weert),
bəlans (L416p Opglabbeek),
met en balans woage (Q203p Gulpen),
əm balḁns (K317p Leopoldsburg),
om o.a zakken welke gevuld zijn te wegen (kleine gewichten)
balans (K358p Beringen),
om te wegen o.a en vooral boter
balāns (Q179p Zichen-Zussen-Bolder),
voor kleine gewichten
bəlans (Q077p Hoeselt),
zakken te wegen
bellans (L384p Herkenbosch),
bascule:
bascul (L372p Maaseik, ...
P176p Sint-Truiden),
bascul(e) (P219p Jeuk),
bascule (P183p Mielen-boven-Aalst, ...
Q172p Vroenhoven),
baskule (P175p Gingelom),
beitebascul (P197p Heers),
n bascule (P197p Heers),
stautie baskuul (Q168a Rijkhoven),
graanwaag:
gebruikt in de molens om graan etc. te wegen
grēnwōͅəx (Q156p Borgloon),
grote ponder:
om zakken te wegen
grutə pøndər (L282p Achel),
haakponder:
hangt men in een hoek op een standaard
hoakpunjer (Q022p Munstergeleen),
hangwaag:
mv. {ha]w‹g\\
haŋwōͅx (P048p Halen),
hevel:
hevel (L289p Weert),
pegel:
ne pegel (L358p Reppel),
pondel:
met ’ene pungel waoge (Q096a Borgharen),
met ⁄ne pungel woage (Q198p Eijsden),
met ⁄ne pŭngel woage (Q202p Eys),
mit der pungel woage (Q116p Simpelveld),
mit eine pungel woage (Q111p Klimmen),
mit inne pungel woage (Q204a Mechelen, ...
Q208p Vijlen),
mit ⁄ne pungel wäge (L297p Belfeld),
mèt eine pungel woage (Q103p Berg-en-Terblijt),
mèt ene pŭndel woage (Q105p Heer),
mèt ene pŭngel woage (Q104a Limmel),
prøͅŋəl (Q156p Borgloon),
pundel (Q096d Smeermaas),
pungel (L295p Baarlo, ...
L297p Belfeld,
Q103p Berg-en-Terblijt,
Q211p Bocholtz,
Q096a Borgharen,
Q096p Bunde,
Q198p Eijsden,
L249p Grubbenvorst,
Q113p Heerlen,
Q111p Klimmen,
Q204a Mechelen,
Q118p Schaesberg,
Q116p Simpelveld,
Q101p Valkenburg,
Q208p Vijlen,
Q078p Wellen),
pŭngel (Q202p Eys, ...
Q104a Limmel),
pyŋəl (P177p Zepperen),
pöngel (Q203a Reijmerstok),
pøndəl (Q096d Smeermaas),
ənə poŋəl (Q012p Rekem),
(m.).
pŭndel (Q105p Heer),
ps. boven de ¨ staat nog een lengteteken; deze combinatieletter is niet te maken/om te spellen.
pŭngel (Q110p Heek),
tot 50 kg
pöŋgəl (P176p Sint-Truiden),
tot zo verbasterd
pungel (L270p Tegelen),
verouderd
pinəl (Q071p Diepenbeek),
weegtoestel met een veer
pøŋəl (Q010p Opgrimbie),
wegen
pungel (Q111p Klimmen),
ww. peugelen
peungel (P176p Sint-Truiden),
ponder:
ee punjĕre (Q033p Oirsbeek),
een punder (Q199p Moelingen),
ene pigner (L368p Neeroeteren),
met eine punjer woage (L321p Neeritter),
met eine pŭnjer woage (L327p Beegden),
mĕt ene punger wêge (L267p Maasbree),
mit ei punjere woage (Q027p Doenrade),
mit eine punder wêge (L216p Oirlo),
mit eine punjer waoge (L382p Montfort),
mit eine punjer woage (L431p Dieteren),
mit eine punjer wêgen (L385p Sint-Odiliënberg),
mit enne peunder wége (L246p Horst),
mit enne punder wêge (L215a Wellerlooi),
mit unne punder wêge (L191p Afferden),
mit ènne punder wêge (L209p Merselo),
mit ⁄ne punjer wêge (L333p Asenray/Maalbroek),
mèt eine punger wège (L298p Kessel),
mèt eine punger wêge (Q196p Mheer),
mèt eine punjer woage (L330p Herten (bij Roermond), ...
L325p Horn),
mèt eine punjer woage(n) (L427p Obbicht),
n punjer (L421p Dilsen),
nə peͅnər (L414p Houthalen),
nə pønər (Q001p Zonhoven),
nə pəinər (Q001p Zonhoven),
peun-der (L215p Blitterswijck),
peunder (L165p Heijen, ...
L165p Heijen,
L246p Horst),
piner (L360p Bree),
pinjer (L366p Gruitrode),
pinner (L355p Peer),
punder (L191p Afferden, ...
L250p Arcen,
L295p Baarlo,
L295p Baarlo,
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
K357p Paal,
L268p Velden,
L210p Venray,
L215a Wellerlooi),
punger (L298p Kessel, ...
L267p Maasbree,
Q196p Mheer,
L270p Tegelen,
L268p Velden),
pungere (Q098p Schimmert, ...
Q098p Schimmert),
punjer (L324p Baexem, ...
L300p Beesel,
L426p Buchten,
L323p Buggenum,
L431p Dieteren,
L429p Guttecoven,
L328p Heel,
L291p Helden/Everlo,
L330p Herten (bij Roermond),
L325p Horn,
L320p Hunsel,
L320p Hunsel,
L289b Leuken,
L377p Maasbracht,
Q099p Meerssen,
L382p Montfort,
L321p Neeritter,
L321p Neeritter,
L290p Panningen,
L385p Sint-Odiliënberg,
Q020p Sittard,
Q014p Urmond,
L289p Weert),
punjere (Q029p Bingelrade, ...
Q035p Brunssum,
Q027p Doenrade,
Q021p Geleen,
L380p Genooi/Ohé,
L379p Laak,
Q019a Neerbeek,
Q033p Oirsbeek,
Q032p Schinnen,
Q030p Schinveld),
punjər (L331p Swalmen),
punj⁄r (L333p Asenray/Maalbroek),
punner (K358p Beringen, ...
K357p Paal),
punter (L217p Meerlo),
pūnder (L248p Lottum, ...
L248p Lottum),
pŭnder (L164p Gennep, ...
L246a Swolgen,
L213p Well,
L213p Well),
pŭnjer (L425p Grevenbicht/Papenhoven, ...
L429p Guttecoven,
L387p Posterholt,
L378p Stevensweert),
pŭnjere (L432p Susteren),
pönder (L165p Heijen),
pönner (K358p Beringen, ...
K357p Paal),
pøndər (K358p Beringen),
pøͅnjər (L422p Lanklaar, ...
L420p Rotem),
’t punjere (Q032a Puth),
(m.).
punjer (L427p Obbicht),
afgeleid van póntj: pond
punjer (L325p Horn),
afwegen van graan enz.
punjere (Q111p Klimmen),
dialect
punjer (L332p Maasniel),
die gebruikte ze vroeger on brood en stroo te wegen
ene punjer (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
heden daags kieke ze doe heir niet veel meer
punjer (L426z Holtum),
het wegen van zware zakken (50-100 kg)
pøngər (L317p Bocholt),
iets opheffen en de zwaarte schatten
pŭnder (L164p Gennep),
laatste woord niet te lezen
mit enne punter wège (L217p Meerlo),
met een lengteteken op de a
mit enne punder wäge (L211p Leunen),
neen: buiten de gewone balans heeft men nog n pinjer: weeghaak zonder gewicht dat verschoven wordt
pinjer (L415p Opoeteren),
niet meer in gebruik
n punder (L316p Kaulille),
o.a het wegen van hooi en stro, of veldvruchten enz.
punjer (L290p Panningen),
om hooi en stro te wegen
pønnər (P051p Lummen),
om kleine lasten te wegen
pøndər (L286p Hamont),
om kleinigheden te wegen
pen‧ər (L368b Waterloos),
om last te wegen. Ze zeggen daor hangt de punjer achter de deur: als een boerezoon verkering zoekt
punjer (L326p Grathem),
om te wegen
pēͅnər (Q003a Oud-Waterschei),
pønər (L317p Bocholt),
om zakken te wegen tot 50 kg
peͅnər (Q004p Gelieren/Bret),
Opm. (iemand) pungere = optillend wegen (ook fig.).
mit ei pungere woage (Q098p Schimmert),
Opm. eemes punjere (= uittellen hoe rijk hij is).
pŭnjer (L327p Beegden),
plaats kan ook Leveroy zijn (Heythuyzen)
punjer (L292a Makset),
punjer
pynər (L369p Kinrooi),
punjer, zoals 142 maar is ouder
pøngər (L423p Stokkem),
vroeger voor diverse voorwerpen
punjer (L383p Melick),
weegtoestel kleine lasten
punjer (L426p Buchten),
wegen
punjer (L318b Tungelroy),
wegen van bv. gra an
punjer (L331b Boukoul),
wegen van bv. graan
punjer (L331p Swalmen),
wegen van kleine hoeveelheden
punjer (L291p Helden/Everlo),
wegen zware gewichten
punjer (L320a Ell),
puller:
ne puller (K359p Koersel),
romeinse waag:
romeinse waog (Q012p Rekem),
spanjaard:
oude weegschalen niet aangepast aan ons metriel stelsel; van de Spanjaarden afkomstig
spônərt (L372p Maaseik),
van spaanse afkomst
spānjərt (L372p Maaseik),
uisel:
ysəl (K357p Paal),
øͅsəl (K278p Lommel),
om te wegen tot 100 kg
øsəl (K314p Kwaadmechelen),
WNT: unsel - (h)uis(s)el, (h)uusel, ussel, on(g)sel, oossel, eunsel, eussel, ensel (einsel), insel (eisel) -, Van ons (mnl. unce) met -el (< ouder -il), zooals pondel van pond is afgeleid. Vgl. unster en ponder (punder) die met -er zijn gevormd. [...] Weegwerktuig met ongelijke armen, waardoor men met een klein gewicht dat aan den langen arm wordt heen en weer geschoven, een grooten last, die aan den korten arm wordt opgehangen, kan wegen.
eŭsel (K316p Heppen),
eͅsəl (K315p Oostham),
uisəl (K318p Beverlo),
ö uitgesproken zoals in het Franse oeuf
össel (K318p Beverlo),
ulster:
met ⁄n en ulster wege (L244b Griendtsveen),
under:
[vgl. Roermond Wb. (pag. 298): unjer = middagslaapje, rk]
unjer (L329p Roermond),
om pakje te wegen, bv. vodden, later meer de veerbalans van vr. 142 in gebruik
unjer (L377p Maasbracht),
unster:
unster (P116p Gorsem, ...
L414p Houthalen,
Q099p Meerssen),
uuster (L413p Helchteren),
ünster (L316p Kaulille),
ən unster (Q078p Wellen),
balans
öster (L427p Obbicht),
graanmeter
euster (Q009p Mechelen-aan-de-Maas),
hollands woord
unster (L332p Maasniel),
mag niet meer gebruikt worden
oster (L330p Herten (bij Roermond)),
weegschaal met veer
unster (L360p Bree),
wegen
ulster (L426z Holtum),
WNT: unster - ons(t)er, eunster, anster, uister, huiser, oister, uuser, ulster -, Van ons (mnl. unce) met -er, al dan niet met epenthetische l). 1. Weegwerktuig [...]
hoͅlstər (L360p Bree),
istər (L360p Bree),
oster (L371p Ophoven),
ōnster (Q039p Hoensbroek),
unster (L270p Tegelen),
öster (L331p Swalmen),
øͅstər (L371p Ophoven),
ənster (Q014p Urmond),
verstelponder:
verstélpunder (L163a Milsbeek, ...
L163p Ottersum,
L163p Ottersum),
waag:
ein woug (Q010p Opgrimbie),
met en woag woage (Q203p Gulpen),
mit ein waog woage (Q032a Puth),
woag (Q203p Gulpen, ...
L288p Nederweert,
Q032a Puth),
woog (P176p Sint-Truiden),
wuog (P186p Gelinden, ...
P186p Gelinden),
(waag) voor het wegen van zakken graan
wa̝:x (L420p Rotem),
bijna onvindbaar
aa woog (P171p Landen),
o zoals in Franse on
n wog (Q002p Hasselt),
ps. invuller twijfelt over het antwoord.
waog ? (L381p Echt/Gebroek),
voor alle balansen
n wooïg (Q083p Bilzen),
waagje:
(waag) voor het wegen van zakken graan
wø̞ͅxskə (L420p Rotem),
weegschaal:
wēəgschḁl (K317p Leopoldsburg),
zolderwaag:
om zeer juist te wegen
zaldərwōͅx (Q093p Rosmeer)
|
De Romeinse balans, bestaande uit een stok waarover een gewicht heen en weer geschoven wordt. [ZND 33 (1940)] || unster (balans) [SGV (1914)] || unster {met een - wegen} [SGV (1914)] || unster (balans) [SGV (1914)] || unster [met een ~wegen] [SGV (1914)] || Weeginstrument met hefboomwerking. [N 18 (1962)]
III-3-1
|