e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=L414p plaats=Houthalen

Overzicht

Gevonden: 4881
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bevloeien weteren: wētǝrǝ (Houthalen) Bepaalde gronden in het bijzonder weiland kunstmatig van water voorzien, irrigeren. [N 14, 58] I-8
bevruchten treden: trē.ǝ (Houthalen) Het bevruchten van de hen door de haan. [JG 1a, 1b, 2c; N 19, Q 111 add.; monogr.] I-12
bewerken van het deeg op de werktafel opkneden: opknējǝn (Houthalen), platkloppen: platklopǝ (Houthalen) De vraagstelling van N 29, 30b was: Welke bewerking ondergaat het deeg hier (op de werktafel): 1. platkloppen. 2. droogwerken. 3. doorslaan, 4. nog andere bewerkingen? Deze vraagstelling heeft de informanten toch wel problemen bezorgd bij de invulling. Woordtypen uit groep 4 en uit groep 1, 2 en 3 die per se iets anders aanduiden dan "platkloppen", "droogwerken" en "doorslaan", zijn naar de desbetreffende lemmata overgebracht. In dit lemma zijn vooral de synoniemen van ..platkloppen", "droogwerken" en "doorslaan" verwerkt. De voorrijs wordt beëindigd door de doorslag. Wanneer het deeg in de trog ligt, wordt het met de hand in stukken verdeeld, die gevouwen en gekneed worden, zodat het grootste gedeelte van het gevormde koolzuurgas en de gevormde alcohol eruit verwijderd worden (Schoep blz. 97). Door de doorslag wordt echter ook de kleefstof weer in aanraking ge-bracht met nieuw, ongebonden water, waardoor de nazwelling van de kleefstof bevorderd wordt. Hierdoor wordt het deeg droger (Schoep blz. 98). [N 29, 30b; N 29, 34; monogr.] II-1
bewieroken wieroken: wieroken (Houthalen) Wieroken, bewieroken [wiereke?]. [N 96B (1989)] III-3-3
bewolkte lucht bewolkte hemel: də hi.məl eͅs bəwoͅlkt, Ye zīt Yin stēͅrən (Houthalen), dən hīməl eͅs bəwoͅlkt, Yə zīt Yīn stēͅrə (Houthalen), bewolkte lucht: də loͅxt eͅs bəwoͅlkt, Yə zīt Yin stēͅrən (Houthalen), də loͅxt eͅs bəwoͅlkt, Yə zīt Yīn stēͅrə (Houthalen), overtrokken lucht: euvertrokke locht (Houthalen, ... ), regenachtige lucht: reigenechtige locht (Houthalen, ... ) bewolkt [ZND 32 (1939)] || Bewolkt. Hoe zegt men in uw dialect: de lucht, de hemel is bewolkt, je ziet geen sterren. [ZND 49 (1958)] III-4-4
bezadigd bezadigd: ook materiaal znd 21, 18  bezoadigde mins (Houthalen) bezadigd [ZND 01 (1922)] III-1-4
bezem bessem: bɛsǝm (Houthalen), bezem: beͅsəm (Houthalen), be̞ͅsəm (Houthalen), bɛsəm (Houthalen, ... ) bezem [RND], [ZND 01 (1922)], [ZND 21 (1936)], [ZND A1 (1940sq)], [ZND B1 (1940sq)] || Het keren van de dorsvloer gebeurt vaak met een bezem vervaardigd uit bremtakken. [JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 14, 32b en 34b] I-4, III-2-1
bezemsteel bezemsteel: beͅsəmstēl (Houthalen), steel: stē̝əl (Houthalen) bezemsteel [RND] || de steel van een bezem, van een bloem [ZND 07 (1924)] III-2-1
bezig bezig: bēzəx bə doͅrsə (Houthalen) bezig met dorsen (onledig, ollig ?) [ZND B2 (1940sq)] III-1-4
bezoeken bezoeken: bezukken (Houthalen) Kom mij eens bezoeken. [ZND 21 (1936)] III-3-1