| 18905 |
aarden |
aanslaan:
aansloan (L289p Weert),
aard derin krijgen:
aard d⁄rin kriege (Q095a Caberg),
aard krijgen:
aard kriege (Q039p Hoensbroek, ...
L298a Kesseleik,
L318b Tungelroy),
aart krie.gə (L320b Kelpen),
aarden:
aa:rde (L329p Roermond),
aade (Q117a Waubach),
aarde (Q095a Caberg, ...
L320a Ell,
Q018p Geulle,
L322p Haelen,
L321a Ittervoort,
L298a Kesseleik,
L298a Kesseleik,
Q111p Klimmen,
L372p Maaseik,
L332p Maasniel,
Q095p Maastricht,
Q095p Maastricht,
Q034p Merkelbeek,
Q196p Mheer,
L294p Neer,
L322a Nunhem,
L216p Oirlo,
L387p Posterholt,
L299p Reuver,
Q098p Schimmert,
Q032p Schinnen,
L432p Susteren,
L331p Swalmen,
L374p Thorn,
L318b Tungelroy,
Q101p Valkenburg,
L210p Venray,
L289p Weert),
aarden (L428p Born, ...
Q203p Gulpen,
L292p Heythuysen,
L267p Maasbree,
L265p Meijel,
L382p Montfort,
L433p Nieuwstadt,
L371p Ophoven,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
Q020p Sittard,
Q015p Stein),
aardu (Q035p Brunssum),
aardə (Q027p Doenrade, ...
L328p Heel,
Q109p Hulsberg,
L329a Kapel-in-t-Zand,
Q095p Maastricht,
L382p Montfort,
Q033p Oirsbeek,
Q033p Oirsbeek,
L329p Roermond,
Q032p Schinnen,
Q108p Wijnandsrade),
aardən (Q014p Urmond),
aare (L330p Herten (bij Roermond), ...
L265p Meijel,
L383p Melick,
Q020p Sittard,
Q015p Stein),
aarə (L265p Meijel),
ade (Q113p Heerlen),
aerde (Q021p Geleen),
aorde (Q095p Maastricht),
aordə (Q095p Maastricht),
aore (Q193p Gronsveld, ...
Q095p Maastricht),
aoëre (Q001p Zonhoven),
are (Q203p Gulpen, ...
L318b Tungelroy),
aren (L364p Meeuwen),
aârde (L318d Altweert, ...
L318e Altweerterheide,
L287p Boeket/Heisterstraat,
L288c Eind,
L289a Hushoven,
L318a Keent,
L288b Laar,
L289b Leuken,
L288p Nederweert,
L288a Ospel,
L289p Weert),
āārde (Q098p Schimmert),
āāre (L374p Thorn),
āārt (L299p Reuver),
āre (L417p As),
ārə (L364p Meeuwen),
a’de (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
oade (P176p Sint-Truiden),
oare (K318p Beverlo),
oaten (Q086p Eigenbilzen),
ōāde (Q077p Hoeselt),
urges ààrde (Q021p Geleen),
ààrdə (Q113p Heerlen, ...
L432p Susteren),
áárdə (Q095p Maastricht),
áárdən (L271p Venlo),
äörde (Q095p Maastricht),
(= aarden).
aade (P219p Jeuk),
(= aarden; zelden).
‧eͅadə (Q202p Eys),
(Eijsden!).
aarde (Q197p Noorbeek),
hèè kos do nie oare Jònges oare no hinne piehtere, vrolie no hin poat
oare (Q003p Genk),
op ¯n appartement zeu ich ni koennen ôde: op ¯n appartement zou ik mij niet thuisvoelen
ôde (Q074p Kortessem),
ps. Algemene note: Het omspellen van het Eksels dialect is misschien niet helemaal correct (geen spellingslijst daarvoor ik heb het bij benadering omgespeld!
ōͅərən (L353p Eksel),
vb. in de stad kan hij maar niet aarden
aarə (L424p Meeswijk),
de aard hebben:
den aard hubbe (L294p Neer),
de aard krijgen:
de aard krijgen (L364p Meeuwen),
den aard krieege (L289p Weert),
den aard kriege (L294p Neer, ...
L245b Tienray),
d⁄n aard (krijgen) (L210p Venray),
d⁄n aard kriege (L267p Maasbree),
de draai krijgen:
d⁄n draei kriege (L210p Venray),
de draai vinden:
den drèej viende (L245b Tienray),
eigen worden:
èjge wéére (L417p As),
genaken:
kan ook verniêke In det nûw hûs koste ze zich mè neet geniêke
geniêke (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
gewend:
Noa ein paar daag woare ze al good gewi-jndsj in hun nûw hûs
gewi-jndsj (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
soms ook
gewöndsj (L417p As, ...
L317p Bocholt,
L360p Bree,
L363p Ellikom,
L366p Gruitrode,
L364p Meeuwen,
L367p Neerglabbeek,
L368p Neeroeteren,
L416p Opglabbeek,
L415p Opoeteren,
L358p Reppel),
gewend raken:
gewènd rāke (L417p As),
gewend worden:
gewènd wuu"re (K318p Beverlo),
gewennen:
geweene (Q095p Maastricht),
gewenne (Q203p Gulpen, ...
Q111p Klimmen,
L299p Reuver,
L266p Sevenum,
Q112p Voerendaal,
Q201p Wijlre),
gewenè (Q193p Gronsveld),
gewinne (Q102p Amby, ...
L330p Herten (bij Roermond),
L271p Venlo,
L386p Vlodrop),
gewène (Q193p Gronsveld),
gewènne (L417p As, ...
L381p Echt/Gebroek,
Q074p Kortessem,
L266p Sevenum),
gewèn’ne (Q001p Zonhoven),
gewénne (P176p Sint-Truiden),
gewénnə (Q033p Oirsbeek),
gewéénə (Q171p Vlijtingen),
gəweenə (Q095p Maastricht),
gəwinnə (L382p Montfort),
gəwénnə (P213p Niel-bij-St.-Truiden),
jewenne (Q222p Vaals),
gewonen:
gewoeëne (P176p Sint-Truiden),
gewoon worden:
gewoon worden (K317p Leopoldsburg),
gewoon zijn:
gəwōēwən zən (P047p Loksbergen),
goed aarden:
good aarde (L271p Venlo),
good aare (L267p Maasbree),
goed geaard zijn:
goe geaard zijn (L265p Meijel),
goede aard:
gooie naart (L288a Ospel),
heemvoelen:
heem veule (Q202p Eys, ...
Q120p Heerlerbaan/Kaumer,
Q121p Kerkrade,
Q208p Vijlen),
heem-veulə (Q113p Heerlen),
heim veule (Q032p Schinnen),
hèèm veule (Q197p Noorbeek, ...
Q197a Terlinden),
hêêm veulə (Q038p Amstenrade),
inburgeren:
eͅbøͅrgərə (Q284p Eupen),
inbörgərə (L300p Beesel),
ingeburgerd zijn:
ĭgəbŭrgərt zieë (Q117p Nieuwenhagen),
schikken:
schikke (L271p Venlo),
thuisvoelen:
thoes veule (Q095p Maastricht),
thuûs vule (L216p Oirlo),
tŭŭs vŭŭlə (L164p Gennep),
vergunnen:
cf. WNT XIX, kol. 2304 - 2307, s.v. "vergunnen"4. Limb. Aarden, wennen, zich thuis voelen, zich goeed aanpassen...
vergunne (Q101p Valkenburg),
wel aarden:
wel aardə (Q095p Maastricht),
wennen:
weenə (Q095p Maastricht),
wenne (Q113p Heerlen, ...
L217p Meerlo),
winne (L246p Horst, ...
L329p Roermond),
wènne (Q074p Kortessem),
wènnə (Q117p Nieuwenhagen),
wéénne (L331p Swalmen),
zich gewennen:
zich gewènne (Q018p Geulle),
zich gewönne (L360p Bree),
zich heemvoelen:
ze.x hē.m v‧ø̄lə (Q202p Eys),
zich heem veule (Q118p Schaesberg),
zich schikken:
iech koeët miech bij die vreeëm lü nit sjikke
sjik’ke, ziech (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
zich terechtvinden:
Heë hat ziech jód tsereëtvónge in de nui hemet
tsereët’vinge, ziech (Q121c Bleijerheide, ...
Q121a Chèvremont,
Q121d Haanrade,
Q121e Kaalheide/Onderspekholz,
Q121p Kerkrade,
Q121b Spekholzerheide),
zich thuisvoelen:
zich thoees veule (L289p Weert),
zich toesveule (L299p Reuver),
zich voelen:
zich veulə (Q117p Nieuwenhagen),
zich wennen:
zich winne (L271p Venlo),
zich wènne (Q019p Beek),
zijn eigen begeven:
zien aege begaeve (L245a Castenray, ...
L211p Leunen,
L209p Merselo,
L216p Oirlo,
L216a Oostrum,
L212a Smakt,
L210p Venray,
L244a Veulen)
|
aarden || aarden, gewennen || aarden, groeien, gedijen || aarden, wennen || aarden, zich gewennen || aarden, zich thuis gevoelen || aarden; naar zijn zin wonen en leven || gewennen || gewoon worden in b.v. een vreemde streek || goed aardend || het gewoon worden, aarden || inburgeren || nog niet op zijn gemak zijn in een nieuwe toestand [N 85 (1981)] || thuis raken, gewennen || wennen || wennen, aarden || zich gewennen || zich op een andere plaats waar men zich gevestigd heeft, thuis gaan voelen [aarden, de aard krijgen] [N 85 (1981)]
III-1-4
|