e-WLD begrippen 

 
 
Filteren...

Overzicht

Gevonden: 1

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
metselzand bergzand: bergzand (Maaseik, ... ), bērǝx˲zant (Heugem), bę ̞rǝx˲zant (Klimmen, ... ), bęrǝx˲zanjt (Herten), bɛrx˲zant (Eijsden), bɛrǝx˲za.nt (Weert), bɛrǝx˲zanjt (Neeritter, ... ), bɛrǝx˲zant (Eys, ... ), bɛrǝx˲zantj (Beek, ... ), bɛrǝx˲zaŋk (Maasbree, ... ), bɛrǝx˲zānt (Maastricht, ... ), bosgrind: bǫs˲grentj (Maasniel), boszand: bǫs˲zant (Gronsveld), brunssummer zand: brønsǝmǝr zant (Gulpen), chape-zand: šap˲zant (Meeuwen), drijfzand: dref˲zantj (Ittervoort), dref˲zānt (Stokkem  [(drijfzand uit de Maaskanten gedolven)]  ), fijn zand: fīn zant (Neerpelt), fijne bergzand: finǝ bęrǝx˲zant (Rothem), fijne maaszand: fīnǝ mās˲zant (Rothem  [(maaszand is gewassen en wordt gebruikt bij metsel- en stucadoorswerk)]  ), fijne zand: fiŋǝ zaŋk (Kerkrade), fīnǝ zantj (Haler, ... ), fommelzand: fumǝlzanjt (Susteren), fumǝlzant (Gronsveld, ... ), fumǝlzaŋk (Heerlen  [(zwaar zand)]  , ... ), fumǝlzānt (Noorbeek  [(zacht zand)]  , ... ), fømǝlzant (Stein), gele grond: gīǝlǝ grǫnt (Halen), gele zand: gejlǝ zant (Zolder), gijlǝ zant (Lummen), gijǝlǝ zant (Donk, ... ), giē̜lǝ zant (Koersel), giǝlǝ zant (Heusden), gēlǝ zant (Beringen, ... ), gē̜lǝ zant (Blerick, ... ), gē̜lǝ zantj (Heythuysen), gē̜lǝ zãnt (Hamont), jē̜lǝ zaŋk (Bocholtz), gele zavel: gjēǝlǝ zǭvǝl (Diepenbeek), gēlǝ zǭvǝl (Jeuk), gē̜lǝ zāvǝl (Boorsem), gē̜lǝ zǫwvǝl (Riksingen), gē̜lǝ zǭvǝl (Bilzen), gestoken zand: gǝstōǝʔǝ zānt (Lommel), gewassen maaszand: gǝwasǝ mǭs˲zānt (Maastricht), gewassen zand: gǝwasǝ zant (Kleine-Brogel, ... ), gǝwašǝ zanjt (Schinveld  [(uit de grindgroeve)]  ), gǝwāsǝ zant (Stokrooie), gǝwɛšǝ zant (Klimmen), gǝwɛšǝ zaŋk (Waubach), gǝwɛšǝ zānt (Noorbeek  [(rivierzand)]  , ... ), jǝwē̜šǝ zaŋk (Kerkrade), gezeefde zand: gǝzęjf˱dǝ zantj (Sittard), gravier: gravi (Hoeselt), grāvi (Zichen-Zussen-Bolder), grijze maaszand: grīzǝ mās˲zant (Klimmen), grijze zand: grīzǝ zanjt (Sittard), grind: grēnt (Middelaar), grindzand: grent˲zānt (Ottersum), grofgezeefd zand: grǭf˲gǝzēft ˲zanjt (Schinveld), grove bergzand: grōvǝ bęrǝx˲zant (Rothem), grove maaszand: grōvǝ mās˲zant (Rothem), grove metselzand: grǭvǝ mɛtsǝlzantj (Schinveld), grove zand: grōvǝ zanjt (Sittard), grōvǝ zant (Lommel), grōvǝ zantj (Haler), grǭvǝ zantj (Munstergeleen), jrǭvǝ zaŋk (Kerkrade), grove zavel: groǝvǝ zǭvǝl (Beverst), helchterse: hɛlǝxtǝrsǝ (Koersel), helchterse zand: hɛlǝxtǝrsǝ zant (Lummen), kiezel: kizǝl (Diepenbeek, ... ), kēzǝl (Dilsen, ... ), kīzǝl (Bocholt, ... ), kiezelzand: ketsǝlzaŋk (Tegelen), kezǝlzantj (Munstergeleen), kuilzand: kulzant (Venray  [(gegraven zand: is meestal vetter en papperiger dan maaszand)]  ), lommelzand: lomǝlzant (Koersel  [(wit)]  ), lumǝlzant (Tessenderlo), lōmǝlzant (Stokrooie), maaszand: maaszand (Gronsveld, ... ), mas˲zant (Venray  [(rivierzand)]  ), mās˲zanjt (Neeritter, ... ), mās˲zant (Klimmen, ... ), mās˲zantj (Beek, ... ), mās˲zaŋk (Maasbree, ... ), mǫas˲zant (Ulestraten), maaszavel: mās˲zāvǝl (Haelen), mǭs˲zǭvǝl (Bilzen), magere zand: māgǝrǝ zant (Meeuwen), magere zavel: mǭgǝrǝ zǭvǝl (Sint-Truiden, ... ), metselgrond: mɛtsǝlgrōntj (Posterholt), metselzand: mę ̞tsǝlzant (Ulestraten), mętsǝlzanjt (Sittard, ... ), mętsǝlzant (Klimmen), mętsǝlzantj (Aldeneik, ... ), mętsǝlzaŋk (Heerlen, ... ), mętsǝlzānt (Limmel, ... ), mɛ ̝tsǝlzānt (Rekem), mɛtsǝlzanjt (Herten, ... ), mɛtsǝlzant (Eys, ... ), mɛtsǝlzantj (Beek, ... ), mɛtsǝlzaŋk (Belfeld, ... ), mɛtsǝlzānt (Middelaar, ... ), mɛtšǝlzant (Boorsem), metsersgrond: mɛtsǝrs˲grǫnt (Halen), metszand: mɛ ̝ts˲zānt (Rekem), mɛtszānt (Meeuwen, ... ), mɛts˲zant (Alken, ... ), metszavel: mɛts˲zowavǝl (Diepenbeek), mɛts˲zāvǝl (Beverst), mɛts˲zǭvǝl (Beverst, ... ), mortelzand: mǫrtǝlzānt (Lommel), muurzand: m ̇ūrzant (Bleijerheide, ... ), m ̇ūrzaŋk (Kerkrade), mūrzanjt (Sittard), mūrzant (Mechelen, ... ), mūrzaŋk (Waubach), papzand: papzand (Opglabbeek), pap˲za.nt (Weert), pap˲zanjt (Herten, ... ), pap˲zant (Achel, ... ), pap˲zantj (Beek, ... ), pap˲zaŋk (Helden, ... ), pap˲zānt (Eijsden  [(uit België en uit Berg en Terblijt)]  , ... ), pap˲zɛntj (Obbicht), páp˲zant (Bree), papzavel: pap˲zowavǝl (Diepenbeek), pap˲zāvǝl (Beverst), pap˲zǭvǝl (Beverst, ... ), plakzand: plak˲zānt (Mesch), plekzand: plɛk˲zant (Meeuwen), pommelzand: pumǝlzantj (Munstergeleen), rapidzand: rapit˲zant (Kleine-Brogel), rijnzand: rinzānt (Rijckholt), rēnzant (Beverst), rēnzānt (Beverst), rē̜jnzant (Linkhout), rē̜nzant (Leopoldsburg, ... ), rē̜ǝnzant (Koersel), rę ̞nzant (Alken), ręjnzant (Berverlo, ... ), ręjnzānt (Hoeselt), rɛ ̞jnzant (Stokkem  [(gewoon grof gekorreld zand)]  ), rijnzavel: ręjnzǭvǝl (Bilzen), rivierzand: rivierzand (Rumpen, ... ), rivīrzantj (Dieteren), rivīrzaŋk (Maasbree), rǝvērzantj (Tungelroy), rǝvērzaŋk (Heerlen), rǝvīrzant (Eys, ... ), rode zand: rūjǝ zant (Hamont), schelpenzand: šɛlǝpǝzant (Gronsveld), scherp zand: sxē̜rǝp ˲zant (Kaulille, ... ), sxɛrǝp ˲zant (Hamont, ... ), sxɛrǝp ˲zãnt (Hamont), sxɛrǝp ˲zānt (Heijen), šęrǝp ˲zant (Meijel), šęrǝp ˲zānt (Eijsden), šɛrǝp ˲zant (Genk, ... ), šɛrǝp ˲zantj (Beek, ... ), scherpe metselzand: sxɛrǝpǝ mɛtsǝlzānt (Middelaar), sxɛrǝpǝ mɛtšǝlzant (Boorsem), šęrǝpǝ mętsǝlzaŋk (Heerlen), scherpe zand: sxɛr(ǝ)pǝ zānt (Lommel), sxɛrpǝ zant (Meeuwen), sxɛrǝpǝ za.nt (Weert), sxɛrǝpǝ zant (Hechtel, ... ), sxɛrǝpǝ zaǝnt (Neerpelt), šērpǝ zant (Vaals), šęrpǝ zant (Bree), šęrǝpǝ zantj (Tungelroy), šęrǝpǝ zānt (Heugem), šɛrpǝ zant (Genk, ... ), šɛrpǝ zantj (Haler), šɛrǝpǝ zanjt (Herten, ... ), šɛrǝpǝ zant (Gelieren Bret, ... ), šɛrǝpǝ zantj (Boukoul, ... ), šɛrǝpǝ zaŋk (Baarlo, ... ), šɛrǝpǝ zānt (Mesch, ... ), scherpe zavel: sxɛrǝpǝ zāvǝl (Beverst), sxɛrǝpǝ zǭvǝl (Bevingen, ... ), šɛrpǝ zǭvǝl (Beverst, ... ), schuurzand: šūrzaŋk (Tegelen), slappe zand: slapǝ zant (Geulle), šlapǝ zantj (Beek), spijszand: špīs˲zant (Jabeek), vette zand: vętǝ zant (Gelieren Bret), vɛtǝ zant (Genk, ... ), vɛtǝ zaŋk (Waubach), vɛ̄tǝ zant (Zonhoven), vette zavel: vętǝ zǭvǝl (Bilzen, ... ), vɛtǝ zǭvǝl (Sint-Truiden), vɛʔǝ zǭvǝl (Tessenderlo), vettige zand: vøtegǝ zant (Kuringen  [(dik)]  ), vettige zavel: vɛtegǝ zǭvǝl (Sint-Truiden), vliegzand: vlix˲zānt (Overpelt), vlieter: vlītǝr (Kuringen  [(fijn)]  ), voegzand: voegzand (Stein), vōx˲zaŋk (Tegelen), witte zand: wetǝ zant (Kaulille, ... ), wetǝ zānt (Rekem), weʔǝ zant (Tessenderlo), wīsǝ zaŋk (Kerkrade), witte zavel: wetǝ zǭvǝl (Sint-Truiden), zachte metselzand: zaxtǝ mɛtšǝlzant (Boorsem), zāxtǝ mɛtsǝlzānt (Middelaar), zand: zand (Epen, ... ), zanjt (Sittard), zant (Beringen, ... ), zantj (Haelen, ... ), zaŋk (Kerkrade, ... ), zãnt (Geistingen), zānt (Aalst, ... ), zɛnjtj (Einighausen), zɛnt (Maasmechelen), zand uit de stol: zant˱ ūt ˲dǝ štǫl (Rothem  [(ongewassen zand uit de zandgroeve)]  ), zavel: zavǝl (Alken), zoavǝl (Brustem, ... ), zõǝvǝl (Gutschoven), zāvǝl (Bilzen, ... ), zāǝvǝl (Brustem), zōvǝl (Genk, ... ), zǫvǝl (Guigoven), zǭvǝl (Beverst, ... ), zavelgrond: zõ̜vǝlgront (Gingelom), zilverzand: zelvǝrzānt (Rijckholt), zelǝvǝrzant (Leuken, ... ), zelǝvǝrzaŋk (Tegelen), zilverzand (Stein), zoete zavel: zȳtǝ zǭvǝl (Sint-Truiden, ... ) Het zand dat bij de bereiding van mortel aan het bindmiddel, bijvoorbeeld kalk of cement, wordt toegevoegd. Doorgaans wordt gebruik gemaakt van rivierzand omdat dit scherp, schoon en ongelijk van korrelgrootte is. In Q 4 werd het zand doorgaans genoemd naar de plaats van herkomst. Ook de woordtypen 'brunssummmer zand' (Q 203), 'helchterse zand' (P 51), 'helchterse' (K 359) en 'lommelzand' (K 353, K 359, P 56) verwijzen naar plaatsen waar zand wordt of werd afgegraven. Zie voor het woordtype 'chape-zand' (L 364) het lemma 'Vloermortel'. [N 30, 36a; N 30, 36b; N 27, 47; L 42, 57; monogr.] II-9