e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Arcen

Overzicht

Gevonden: 2266
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
beslagkuip beslagkuip: beslagkuip (Arcen) De kuip waarin moutmeel en water worden gemengd. Vaak werd de beslagkuip ook gebruikt als roerkuip, terwijl men in later tijden daarvoor een aparte roerkuip ging hanteren. Zie daarom ook de semantische toelichting bij de lemmata ''roeren'' en ''roerkuip''. De invuller uit Q 99 merkt op dat het water in de beslagbak een temperatuur had van 70 à 72 graden Celsius. De inhoud van deze bak bedroeg 40 hectoliter waarvan uiteindelijk 34 à 35 hectoliter overbleef. Zie afb. 5. Zie ook de semantische toelichting bij de lemmata ''beslaan'' en ''beslag''. [N 35, 28; monogr.] II-2
beslagwater beslagwater: beslagwater (Arcen) Het water dat in de beslagkuip bij het meel wordt gevoegd. [monogr.] II-2
besvrucht, algemeen beer: bäär (Arcen), bääre (Arcen) bes [SGV (1914)] || bessen [SGV (1914)] I-7
beteuterd beteuterd: beteuterd (Arcen) beteuterd [SGV (1914)] III-1-4
beuk beuk: beuk (Arcen), bloedbeuk: bloedbeuk  bloodbeuken (Arcen) beuk [SGV (1914)] || beuk (Fagus) [DC 39 (1965)] III-4-3
beukennootje beukennootje: -  beukeneutjes (Arcen) beukennootje [DC 39 (1965)] III-4-3
beurs, overrijp buikziek: boekzēēk (Arcen) beursch (de peer is ~) [SGV (1914)] III-2-3
bevallen op de wereld brengen: op de werreld bringe (Arcen) levenslicht [een kind het ~ schenken] [SGV (1914)] III-2-2
bevel bevel: bevel (Arcen, ... ) bevel [SGV (1914)] III-1-4, III-3-1
bewerken van het deeg op de werktafel doorslaan: dōrslǭn (Arcen) De vraagstelling van N 29, 30b was: Welke bewerking ondergaat het deeg hier (op de werktafel): 1. platkloppen. 2. droogwerken. 3. doorslaan, 4. nog andere bewerkingen? Deze vraagstelling heeft de informanten toch wel problemen bezorgd bij de invulling. Woordtypen uit groep 4 en uit groep 1, 2 en 3 die per se iets anders aanduiden dan "platkloppen", "droogwerken" en "doorslaan", zijn naar de desbetreffende lemmata overgebracht. In dit lemma zijn vooral de synoniemen van ..platkloppen", "droogwerken" en "doorslaan" verwerkt. De voorrijs wordt beëindigd door de doorslag. Wanneer het deeg in de trog ligt, wordt het met de hand in stukken verdeeld, die gevouwen en gekneed worden, zodat het grootste gedeelte van het gevormde koolzuurgas en de gevormde alcohol eruit verwijderd worden (Schoep blz. 97). Door de doorslag wordt echter ook de kleefstof weer in aanraking ge-bracht met nieuw, ongebonden water, waardoor de nazwelling van de kleefstof bevorderd wordt. Hierdoor wordt het deeg droger (Schoep blz. 98). [N 29, 30b; N 29, 34; monogr.] II-1