| 33617 |
appel, algemeen |
appel:
appel (Q084p Waltwilder, ...
Q084p Waltwilder)
|
[ZND 01 (1922)] [ZND 26 (1937)]
I-7
|
| 20698 |
appelmoes |
compte:
kompot (Q084p Waltwilder),
prots:
platter
prots (Q084p Waltwilder)
|
appelmoes [ZND 32 (1939)]
III-2-3
|
| 20753 |
appeltaartje |
appeltaartje:
appeltoertje (Q084p Waltwilder)
|
een klein appeltaartje, in de vorm van een halve maan [ZND 32 (1939)]
III-2-3
|
| 33100 |
aren lezen |
oogsten:
ōstǝ (Q084p Waltwilder)
|
Het oprapen en verzamelen van de achtergebleven aren op het veld. Het was vroeger gewoonte de aren die op het pasgemaaide en geoogste veld achterbleven, te laten liggen, zodat behoeftigen deze konden verzamelen. Het was een vorm van armenzorg. [N 15, 35; JG 1a, 1b, 1c, 2c; L 39, 40; Lu 3, 6; R [s], 31; R 3, 68; monogr.; add. uit A 23, 16.2]
I-4
|
| 18239 |
armband |
bracelet (fr.):
’n brasjelet (Q084p Waltwilder)
|
armband (Fr> bracelet) [ZND 32 (1939)]
III-1-3
|
| 21295 |
arme mens |
arme mens:
nen èrme mins (Q084p Waltwilder)
|
een arme mens [ZND 32 (1939)]
III-3-1
|
| 21489 |
armoede |
armoede:
èrmoej (Q084p Waltwilder)
|
armoede [ZND 32 (1939)]
III-3-1
|
| 21034 |
as |
as:
as (Q084p Waltwilder)
|
as [ZND 32 (1939)]
III-2-3
|
| 32672 |
asblok |
asblok:
as˱blǫk (Q084p Waltwilder)
|
Houten blok met aan de onderzijde een gleuf waarin de metalen as bevestigd wordt, ter versteviging van de as. Zie verder ook WLD I.1 voor het asblok van de ploeg. [N 17, 40 + 44j + 50b + 51; N G, 48a; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 2b; monogr.]
I-13
|
| 31935 |
avegaar |
ever:
ē̜vǝr (Q084p Waltwilder)
|
Grote handboor met schroef- of lepelvormig uitlopend boorijzer dat met een dwarsstang wordt rondgedraaid en dient om zeer diepe en/of wijde gaten te boren. Zie ook afb. 79 en 80. De avegaar wordt door verschillende houtbewerkers gebruikt. De wagenmaker boort er onder meer de naven van karwielen mee uit, terwijl de klompenmaker de avegaar gebruikt om er aan de binnenkant van klompen hout mee weg te halen. Dit lemma bevat alleen algemene benamingen voor de avegaar (onder A), de schroefavegaar (onder B) en de lepelavegaar (onder C). Specifieke uitvoeringen van de avegaar zoals die bijvoorbeeld door de kuiper, de klompenmaker en de wagenmaker worden gebruikt, worden behandeld in de paragrafen over de terminologie van deze beroepen. Vgl. voor het woordtype never, dat werd opgegeven door respondenten uit Swalmen, Geulle en Valkenburg (L 331, Q 18, Q 101) ook het Limburgs Idioticon, pag. 176, s.v. never, ø̄Kruisboor. Geh. Kempenlandø̄ en voor het woordtype borendrouw uit Eupen (Q 284) RhWb (I), kol. 1437, s.v. Drau, ø̄das Gestell am Handbohrer, das den eingesetzten Bohrer dreht, Bohrwinde Drehbügelø̄. Met de lepelavegaar werken werd in Hasselt (Q 2) uitbuikeren (ø̜̄ǝt˱bø̜̄.kǝrǝ) genoemd. [N G, 32a; N 53, 167a-c; L 32, 35; A 32, 8; monogr.]
II-12
|