| 25057 |
ongeordende hoeveelheid, chaos |
boel:
bōēl (L250p Arcen, ...
L250p Arcen)
|
boel [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 33291 |
onkruid, algemeen |
drek:
drɛk (L250p Arcen),
onkruid:
onkrūt (L250p Arcen),
tuig:
tyx (L250p Arcen)
|
De verzamelnaam van in het wild groeiende planten, tussen de cultuurgewassen; ze belemmeren de cultuurgewassen in hun groei en de boer zal ze dan ook bestrijden. Naar aanleiding van de opgave nuttigheid in L 387 merkt de zegsman op: "Nut is hier ɛvuil, viesɛ"; waarschijnlijker dan deze volksetymologie is echter dat het voorvoegsel on- hier is uitgevallen. Puinen, puimen is eigenlijk de soortnaam van een afzonderlijke plant (zie het lemma Kweek) maar hier uitdrukkelijk opgegeven als de algemene benaming voor alle soorten onkruid. Hetzelfde geldt voor de opgaven reutsel (zie het lemma Perzikkruid). De varianten op -ds zoals vuiligheids vertonen pseudo-klankverschuiving. [N 11, 70a en 80a; N 11A, 172d; N 14, 123 en 124; N 17, 11; N P, 15b en 16b; JG 1a, 1b; A 17, 11; A 26, 9; A 28, 10; A 30, 2; A 39, 1b; A 43, 13; L 2, 18; S 26; Wi 6; monogr.]
I-5
|
| 19267 |
onnozel persoon |
uilskuiken:
ŭŭlskuke (L250p Arcen)
|
uilskuiken [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 22316 |
onnozele-kinderendag |
onnozele-kinderen:
onneuzele kie.nder (L250p Arcen, ...
L250p Arcen)
|
Onnozole kinderen [allerkindere]. [N 06 (1960)]
III-3-2
|
| 22849 |
onpaar |
omp:
omp (L250p Arcen)
|
onpaar [SGV (1914)]
III-3-2
|
| 20922 |
onrijp |
groen:
greun oft ête (L250p Arcen)
|
fruit [onrijp ~ eten] [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 33535 |
onrijp, onvolgroeid |
groen:
greun (L250p Arcen)
|
onrijp [SGV (1914)]
I-7
|
| 20814 |
ontbijtkoek, peperkoek |
peperkoek:
pèèperkook (L250p Arcen)
|
peperkoek [N 29 (1967)]
III-2-3
|
| 25760 |
onthoppen |
filtreren:
filtreren (L250p Arcen)
|
De hop uit de wort verwijderen. [N 35, 56]
II-2
|
| 34151 |
onvruchtbare koe |
kwee:
kwē (L250p Arcen)
|
In dit lemma duiden de benamingen niet alleen op een koe die bij de dekking niet is bevrucht maar ook op een rund dat halfslachtig ter wereld is gekomen dat wil zeggen half stier en half koe is. Ook tweeling-runderen zijn vaker onvruchtbaar. [N 3A, 102; N 3A, 103; N 3A, 150h; N 3A, 150i; JG 1a, 1b; A 4, 14; L 20, 14; monogr; add. uit N C]
I-11
|