| 20768 |
kaantjes |
kaaien:
kŏuje (L324p Baexem),
krapjes:
krèbkes (L324p Baexem),
krèpkes (L324p Baexem),
krappen:
krappe (L324p Baexem, ...
L324p Baexem),
krèppe (L324p Baexem)
|
vetklonters die overblijven bij het smelten van runds- of varkensvet [N 06 (1960)]
III-2-3
|
| 26500 |
kaar |
kaar:
kār (L324p Baexem)
|
Trechtervormige bak boven de bovenste molensteen waarin het te malen graan wordt gestort. Zie ook afb. 78. [N O, 19i; N O, 41a; A 42A, 37; N D, 11; Sche 51; Vds 148; Jan 155; Coe 136; Grof 157; monogr.]
II-3
|
| 19791 |
kaars |
kaars:
kēͅərs (L324p Baexem)
|
kaars [RND]
III-2-1
|
| 22505 |
kaarten (ww.) |
kaarten:
ka:rtə (L324p Baexem)
|
kaarten [RND]
III-3-2
|
| 20802 |
kaas |
kaas:
kîês (L324p Baexem)
|
kaas [RND]
III-2-3
|
| 24833 |
kaasjeskruid |
broodjes:
brêûdjes (L324p Baexem),
brø̄ǝtjǝs (L324p Baexem)
|
kaasjeskruid, groot || Malva L. Een vrij algemeen voorkomende struikachtige plant met langgesteelde bladeren, bloemen in groepen van twee of meer in de bladoksels en vruchtjes in de vorm van een plat kaasje. Het grote kaasjeskruid (Malva sylvestris L.), dat veel in bermen voorkomt, wordt tot meer dan 1 meter hoog en heeft roze of lichtpaarse bloemen en een ruwbehaarde stengel. Het kleine kaasjeskruid (Malva neglecta Wallr.), dat 40 cm groot wordt, komt meestal liggend voor bij boerderijen en aan wegranden en heeft rozerode, soms ook witte bloemen. De bloei duurt van juni tot september. [A 52, 10a en 10b; monogr.]
I-5, III-4-3
|
| 22622 |
kaatsen |
kaatsen:
kâ.tsə (L324p Baexem)
|
kaatsen [RND]
III-3-2
|
| 31565 |
kachels zwarten |
potloden:
pǫtluǝtǝ (L324p Baexem),
pǫtlūtǝ (L324p Baexem)
|
Kachels met behulp van kachelzwartsel of door (in)branden of lakken zwart maken. In Q 83 liet men vetkool roken waarna het daarbij gevormde zwartsel op de kachel werd uitgewreven. Ook in L 330 werd het zwartbronzé samen met lijnolie boven een kolen- of turfvuur verhit en vervolgens op de kachel uitgepoetst. [N 33, 313; N 7, 41c; L 5, 60b add.; monogr.]
II-11
|
| 31566 |
kachelzwartsel |
potlood:
pǫtluǝt (L324p Baexem),
pǫtlūt (L324p Baexem)
|
In dit lemma zijn de benamingen bijeengebracht voor de verschillende middelen die worden gebruikt om kachels zwart en glanzend te maken. Met potlood, grafiet in poedervorm, kunnen kachels glimmend worden opgepoetst. Kachelpoets en zebrakachelglans zijn poetsmiddelen om kachels mee op te wrijven en te laten glanzen. De steenpek (P 219) was volgens de invuller een soort steenkool die op het verwarmde ijzer gesmeerd werd om dit zwart te maken. [N 33, 313; N 7, 41b; L 5, 60b; monogr.]
II-11
|
| 22227 |
kaf |
kaf:
kāf (L324p Baexem)
|
In dit lemma staan de varianten voor het kaf, de vliesjes of schutblaadjes van de graankorrels, bijeen. Het zit nog, te zamen met vreemd (met name onkruid-) zaad en slecht koren tussen het graan, wanneer het graan gedorst en uitgekamd is en moet ervan gescheiden worden door het wannen. Het type vlimmen (en hoogstwaarschijnlijk ook andere heteroniemen naast kaf) betekenen eigenlijk of ook "kafnaalden". Zie ook de lemma''s ''baard'' (1.3.7) en ''spikken'' (6.1.31). [N 14, 35a, 35b en 35c; JG 1a, 1b; L 1, a-m; L 27, 55; S 16; monogr.; add. uit N 14, 31]
I-4
|