| 20924 |
smeren |
smeren:
schmère (L297p Belfeld)
|
smeren [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 27252 |
smid |
smid:
šmēt (L297p Belfeld
[(mv šmēj)]
)
|
In het algemeen een handwerksman die metaal, meestal ijzer, met behulp van hamers en andere gereedschappen bewerkt om er werktuigen of andere voorwerpen van te vervaardigen. Doorgaans wordt het metaal voor de verwerking in de smidsvuurhaard verhit en vervolgens op het aambeeld met behulp van smeedhamers in een bepaalde vorm gesmeed. Het woordtype vlammer (Q 113) is een afleiding van het werkwoord vlammen (vlɛmǝ) dat onder meer "slaan" kan betekenen. Vgl. ook RhWb II, kol. 548 s.v. Flammer, "Schmied".' [Wi 6; S 33; L 6, 78; L 8, 99; Weijnen BN 4, 6; N 33, 1a-b; monogr.]
II-11
|
| 31192 |
smidse |
smidse:
šmets (L297p Belfeld)
|
In het algemeen de werkplaats van een smid en meer in het bijzonder de plaats waar de smidsvuurhaard is ondergebracht. Zie ook afb. 1. [N 33, 5; S 33; JG 1a; JG 1b; monogr.]
II-11
|
| 25137 |
sneeuwen |
sneeuwen:
schnieje (L297p Belfeld),
šnīəjə (L297p Belfeld)
|
sneeuwen [DC 03 (1934)], [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 25191 |
sneeuwx |
sneeuw:
schnie (L297p Belfeld),
šnīə (L297p Belfeld),
cf. VD D-N s.v. "Schnee
sjnîê (L297p Belfeld)
|
sneeuw [DC 03 (1934)], [RND], [SGV (1914)]
III-4-4
|
| 32269 |
snijbank, werkbank |
bank:
baŋk (L297p Belfeld)
|
De bank waarop de duigen worden bewerkt. Er zijn diverse uitvoeringen van de snijbank, maar meestal bestaat ze uit een werkblad op vier poten dat op een, eveneens van vier poten voorziene, zitbank is bevestigd. In het werkblad en de daaronder geplaatste bank bevindt zich een sleuf waarin een, om een as draaibare, houten stijl is aangebracht. Aan de bovenzijde van de stijl is een klemkop bevestigd, aan de onderzijde een trede. De kuiper zit schrijlings op de zitbank en bedient met zijn voet door middel van de trede de klemkop waarmee het te bewerken materiaal op het werkblad wordt vastgeklemd. Zie ook afb. 212. De snijbank werd oorspronkelijk ook gebruikt door de hoepelmaker. Het hout voor de hoepels werd op deze bank op dikte en maat gesneden. Vgl. ook het woordtype repenbank. [N E, 18; A 32, 1; monogr.]
II-12
|
| 30940 |
snijmes |
trekmes:
trekmes (L297p Belfeld)
|
Lang mes met een recht blad en twee, vaak bolvormige, handvatten. Zie ook afb. 209. Het snijmes wordt gebruikt door diverse houtbewerkers zoals de timmerman, de stoeldraaier, de kuiper en de wagenmaker. De kuiper bewerkt er vooral de buitenkant van duigen mee, maar hij vormt er vaak ook de schuine buitenrand mee aan een vatbodem. Vgl. de woordtypen bodemmes en bodemsnijmes. De wagenmaker snijdt er spaken voor karwielen mee. Het eerste lid in het woordtype speekmes verwijst daarnaar. [N E, 13b; N E, 15; N E, 41; N G, 11a; N 33, 272; N 47, 12a; N 53, 76; A 32, 6; monogr.]
II-12
|
| 18134 |
snijwonde |
jaap:
⁄nne j‧aap (L297p Belfeld),
snee:
einne snee‧j (L297p Belfeld)
|
snee in de vinger [N 07 (1961)]
III-1-2
|
| 19040 |
snikken |
snikken:
sjnikke (L297p Belfeld)
|
snikken [snoffe] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
| 20590 |
snoepen |
snoepen:
schnoepe (L297p Belfeld)
|
snoepen [SGV (1914)]
III-2-3
|