e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q121c plaats=Bleijerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
nestverlater vlug: fluk (Bleijerheide) gereed om uit te vliegen III-4-1
netborstel kwast: kwās (Bleijerheide), kwispel: kwespǝl (Bleijerheide) Borstel, kwast of handveger die dient voor het bevochtigen van de bovenzijde van het deegbrood. Volgens informanten (in L 289b, L 318b en Q 18, Q 112b) gebeurt dit ook wel met de hand. [N 29, 40b; monogr.] II-1
neteldoek netel: nesǝl (Bleijerheide) Oorspronkelijk uit netelgaren, later van licht katoen of mousseline vervaardigd los weefsel in effen binding (Van Dale, pag. 1812). De woordtypen zaandoek, kaasdoek en biestdoek duiden erop dat neteldoek ook gebruikt wordt om melk door te zeven, terwijl berendoek wijst op het feit dat neteldoek dienst kan doen als persdoek bij de bereiding van bessensap. Neteldoek wordt ook gebruikt om kwark te maken. [N 62, 83; N 62,82; N 62, 98; MW; Wi 11; monogr.] II-7
neus muil: mul (Bleijerheide), muiltje: mylšǝ (Bleijerheide), neus: nāās (Bleijerheide), ná:s (Bleijerheide), zinken naasje: tsenkǝ nɛ̄sjǝ (Bleijerheide) Een neusvormige uitstulping aan een afvoerbuis om deze op haken of beugels te doen rusten. Zie ook afb. 273. [N 64, 122b] || Het voorste deel van de schoen dat de tenen omsluit. [N 60, 25; N 60, 23a] || neus [DC 01 (1931)] II-10, II-11, III-1-1
neus van een schoen muil: moel (Bleijerheide), muiltje: [Verkl. van moel, rk]  muulsje (Bleijerheide) Het voorste deel van de schoen, dat de tenen omsluit (neus, neuslap) Zie tek. 23. [N 60 (1973)] III-1-3
neuslap muiltje: mylšǝ (Bleijerheide) Reparatiestuk voor de neus van de schoen. [N 60, 233e] II-10
neusriem nazeband: nāzǝbaŋk (Bleijerheide) Leren riempje van het hoofdstel dat over de neus van het paard loopt. [N 13, 23] I-10
neusring bril: brel (Bleijerheide) Ring in de neus van het varken die het wroeten moet beletten. [N 19, 26; JG 2c; mongr.] I-12
nevengesteente verwijderen (een strek) op hoogte maken: op hyǝxdǝ māxǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), (een strek) verhogen: vǝrhyǝjǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Maurits]), stokken: štǫkǝ (Bleijerheide  [(Domaniale)]   [Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]) Het boven en onder de ontgonnen koollaag gelegen nevengesteente in een galerijfront verwijderen. Neven in samenstellingen wordt over het algemeen als een germanisme beschouwd. De Centrale Taalcommissie voor de Techniek (C.T.T.) merkt hierover op (pag. 41): "Ofschoon nieuwe samenstellingen met neven over het algemeen germanistisch aandoen, kunnen zij soms dienen om verschillende betekenissen te onderscheiden (neven, "aangrenzend gesteente" is niet hetzelfde als "bijgesteente")." Volgens de invuller uit Q 33 werd het begrip "stokken" op de mijn Emma gebruikt voor het bijwerken van de vloer (zie ook het lemma Bijwerken). [N 95, 384; N 95, 390; N 95, 927; monogr.] II-5
nicht tantenkind: tan’tekink (Bleijerheide), tantenkindje: troetelkind van tante  tan’tekinke (Bleijerheide) nicht, troetelkind van de tante || nichtje III-2-2