| 28920 |
perslap, strijklap |
glanslap:
jlanslap (Q121c Bleijerheide),
lommel:
lumǝl (Q121c Bleijerheide),
perslap:
pē̜šlap (Q121c Bleijerheide)
|
De perslap is een linnen of katoenen vochtige lap, die tijdens het persen en afglanzen tussen de stof en het persijzer wordt gelegd. Volgens Papenhuyzen III (pag. 8) is het het beste een linnen perslap te gebruiken, omdat deze de stof veel beter afglanst en niet zo vlug doorperst. [N 59, 28; N 59, 20; monogr.]
II-7
|
| 27348 |
perslucht |
presloft:
prɛslof (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Samengeperste lucht, gebruikt voor de aandrijving van verschillende werktuigen. Volgens Lochtman (pag. 59) kende men twee soorten perslucht: hoge druk (ongeveer 175 atm) werd gebruikt voor de ondergrondse locomotieven en lage druk (ongeveer 6 atm) werd toegepast bij de aandrijving van luchthamers, schudgoten enz. [N 95, 820; monogr.; Vwo 293; Vwo 592; Vwo 593; Vwo 628; Vwo 631]
II-5
|
| 28216 |
persluchtlamp |
presloftlamp:
prɛsloflamp (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik])
|
Elektrische lamp die de benodigde elektrische stroom ontvangt uit een aan de lamp bevestigde dynamo die gekoppeld is aan een door perslucht aangedreven turbine. [N 95, 258; monogr.]
II-5
|
| 28044 |
persluchtleiding |
loftleitung:
loflajtuŋ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Julia]),
loftroor:
lofryr (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
presloftleitung:
prɛsloflajtuŋ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Eisden]),
presloftroor:
prɛslofrø̄r (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Wilhelmina])
|
Metalen buisleiding die de perslucht ter plaatse brengt. Aan de persluchtleiding worden met behulp van gummislangen de luchthamers, boorhamers enz. aangesloten. [N 95, 824; monogr.; Vwo 294; Vwo 629; Vwo 630; Vwo 632]
II-5
|
| 28218 |
persluchtturbine |
presloftmachine:
prɛslofmašiŋ (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Eisden]),
presloftturbine:
prɛslofturbīn (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Julia])
|
De turbine van de persluchtlamp. [N 95, 260]
II-5
|
| 28239 |
personentrein |
personentog:
pǝrzōnǝtsox (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
pɛrsuǝnǝtsox (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Domaniale])
|
Trein bestemd voor het vervoer van personen. [N 95, 714; N 95, 611]
II-5
|
| 28238 |
personenvervoer |
het gaat aan lui:
ǝt jēt a. ly (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Maurits]),
personenvervoer:
pǝrzōnǝvǝrvø̄r (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
pɛrsuǝnǝvǝrvø̄r (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Maurits]),
transporteren per zeeltog:
transpǫrtērǝ pɛr zēltsox (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Algemene benaming voor het transport van personen. [N 95, 713; N 95, 611; monogr.]
II-5
|
| 31628 |
perspomp |
drokpomp:
drukpomp (Q121c Bleijerheide)
|
Pomp met zuiger en slot om vloeistoffen op te pompen. Ook bij dit type pomp wordt de zuiger met behulp van een pompzwengel in beweging gebracht. Belangrijkste verschil met de zuigpomp is dat in de zuiger van de perspomp geen klep is gemonteerd. Aan de zijkant van de perspomp is een verticale buis, de stijgbuis, bevestigd waarin aan de onderzijde een pompslot is aangebracht. Zie ook afb. 237. [N 64, 133c; N 66, 49c]
II-11
|
| 28919 |
persspons |
pluizel:
pløzǝl (Q121c Bleijerheide),
tuitser:
tutšǝr (Q121c Bleijerheide),
zwam:
šwam (Q121c Bleijerheide)
|
Een spons, lap of een opgerolde prop van stof of anderszins waarmee men de stof bij het persen bevochtigt. De informant van L 330 gebruikte in plaats van een spons een sopper. Dit was een aan één zijde tot handvat bij elkaar geregen linnen perslap. De andere kant van de perslap ø̄sopteø̄ men dan in het water. De informant van L 271 gebruikte een pinsel en lijkt het daarbij over hetzelfde te hebben. Het wordt omschreven als een lap stof van 15x30 cm die tot de helft werd ingeknipt en in stroken van 7 cm werd opgerold en vastgehecht tot handvat. [N 59, 27]
II-7
|
| 28899 |
perstafel, strijktafel |
strijkdis:
štrīxdøš (Q121c Bleijerheide)
|
De tafel waarop men strijkt. Men gebruikt de perstafel om de grotere delen als pantalon of overjas op te persen. De perstafel moet gemaakt zijn van een houtsoort die niet splintert, trekt of scheurt. Houtsoorten die erg slecht vocht opnemen, zijn als perstafel ook ongeschikt (Gerritse, pag. 34). De informanten van L 330 en Q 32 strijken ook kragen op de perstafel, omdat zij daar geen apart kragenblok hebben. Zie ook het lemma ɛkragenblokɛ.' [N 59, 18; N 59, 19a; N 59, 19e; monogr.]
II-7
|