e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... dialect=Q121c plaats=Bleijerheide

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
walm kwalm: kwalm (Bleijerheide) walm III-2-1
walmen kwalmen: kwalmə (Bleijerheide) walmen III-2-1
walnoot boomnoot: boom’noos (Bleijerheide), dikke noot: dikke neus (Bleijerheide), dikke neus (mv.)  dikke noos (Bleijerheide) walnoot || walnoten III-2-3
wandluis wandluis: wank‧loes (Bleijerheide), wants: wants (Bleijerheide), idiosyncr.  wants (Bleijerheide), idiosyncr. meervoud  wantse (Bleijerheide) wandluis || wandluis, weegluis, het platte bloedzuigende insect dat zich overdag schuilhoudt in naden en spleten van houten vloeren enz. [wanlöws, platte pose, bertelemees] [N 26 (1964)] III-4-2
wanmolen wanmolen: wanmyǝ.lǝ (Bleijerheide) De wanmolen is een toestel waarbij wind wordt verwekt door schoepen of vleugels die door middel van een draaiijzer in beweging worden gebracht. Die wind blaast tegen een schuingeplaatst rooster, waarboven een trechter is geplaatst. Door deze trechter loopt het nog met kaf en graanafval vermengde graan langzaam op het rooster. Door de wind waait het afval weg; het graan glijdt naar beneden, komt dan, tenminste bij rogge en tarwe, nogmaals op een daaronder geplaatst rooster, waarover nogmaals wind waait en komt tenslotte terecht in een vat waarmee de maat werd bepaald (zie de aflevering over de molenaarsterminologie, WLD II,3), of, bij latere uitvoeringen, via een schuif in zakken. Wanneer het type kafmolen naast het type wanmolen in één plaats voorkomt, dan duidt het eerste doorgaans de ouderwetse wanmolen zonder zandzeef aan.Vanwege het helse kabaal dat de wanmolen maakte, werd deze wel duivel of duivelmolen genoemd. In L 320a merkt de zegsman dan ook op dat de ruimte waarin de wanmolen draait wel de hel wordt genoemd. Zie afbeelding 14. [N 14, 40a, 40b en 40c; JG 1a, 1b; monogr.; add. uit N 14, 49; R 3, 64] I-4
wannen met de wanmolen malen: mālǝ (Bleijerheide) Het werken met de wanmolen. Zie voor de fonetische documentatie van [wannen] het lemma ''wannen met de wan'' (6.3.1) en zie ook de toelichting bij dat lemma. [N 14, 39; JG 1a, 1b; monogr.] I-4
want haas zonder vingers: wante  heusje zonger vingere (Bleijerheide) wanten, met duim maar zonder vingers [N 23 (1964)] III-1-3
was was: wɛ̄š (Bleijerheide) was III-2-1
wasbord roebbelsbred: rubəls˂brɛt (Bleijerheide), wasbred: wɛ̄š˂brɛt (Bleijerheide) wasbord III-2-1
wasdraad wasdraad: wasdroat (Bleijerheide) Een draad die ingewreven is met was. Het is een draad om te naaien, op dezelfde manier vervaardigd als een pekdraad, behalve dat men de draad inwrijft met was in plaats van met pek; deze draad is bedoeld voor schoenen met lichte zolen; de opliggende steken poetst men naderhand geel met kurkuma (Liedmeier, pag. 28). [N 60, 195c; N 60, 238b] II-10