| 30348 |
doordraaiende scharnier |
pendelscharnier:
pɛndǝlšarnēr (Q121c Bleijerheide)
|
Scharnier voor deuren die naar beide zijden opendraaien. 'Bommer' in het woordtype 'bommerscharnier' is een merknaam. [N 54, 89; N 55, 33a]
II-9
|
| 31102 |
doorgenaaid werk |
doorgenaaid werk:
dørxjǝniǝnt wɛrk (Q121c Bleijerheide)
|
Het schoenwerk dat met de doornaai-methode vervaardigd wordt. [N 60, 161b]
II-10
|
| 28983 |
doorgestikte naad |
opgelegde steek:
opjǝlādǝ štex (Q121c Bleijerheide)
|
Doorgestikte naden als decoratie. Naden worden doorgestikt aan de goede kant van de stof. Doorstikken is een uitstekende techniek voor het accentueren van een bepaald detail, het plathouden van de naadtoeslagen en het decoreren van effen stof (Het Beste Naaiboek, pag. 152). [N 59, 58]
II-7
|
| 28037 |
doorgroeide, aangebrande kool |
aangebrande kool:
ājǝbra.ŋkdǝ koǝl (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Zwartberg, Eisden]),
ingewassen kool:
e.njǝwāsǝ koǝl (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Zwartberg]),
vergroeide kool:
vǝrjrø̜jdǝ koǝl (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Maurits])
|
Kool die slecht loslaat van dak of vloer. "Op de overgang van de koollaag en het gesteente in het dak en op de vloer zijn meestal spiegelgladde vlakken aanwezig. Door deze glijvlakken wordt het loslaten van de kool van dak en vloer vergemakkelijkt. Indien de glijvlakken ontbreken spreken we van "aangebrande kool" (MBK III pag. 23). [N 95, 528; monogr.]
II-5
|
| 27835 |
doorhouw |
doorbrok:
dørxbrox (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
doorslag:
dørxšlāx (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Emma]),
ophouw:
ophǫ.w (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Oranje-Nassau II, Emma, Hendrik]),
ophǫw (Q121c Bleijerheide
[(Domaniale)]
[Emma])
|
Een in de koollaag gedreven nauwe verbindingsgang van tijdelijke aard die twee mijngangen met elkaar verbindt. Een doorhouw wordt meestal aangelegd als voorbereiding voor een nieuwe pijler. De breedte van een doorhouw varieert van 2 m tot 2.5 m. Het woordtype "ophouw" duidt een doorhouw aan die vanuit een grondgalerij in opwaartse richting wordt gedreven, terwijl de opgave "afhouw" uit Q 121 op de Domaniale mijn werd gebruikt voor een doorhouw die van een hoger gelegen galerij in de richting van de grondgalerij werd gedreven. In de mijn van Eisden kent men volgens de invuller uit Q 7 daarvoor respektievelijk de termen "montage" en "vallei". [N 95, 182; N 95, 477; N 95, 517; N 95, 478; N 95, 478; monogr.; Vwo 239; Vwo 286; Vwo 528; Vwo 566]
II-5
|
| 31442 |
doorloopschaar |
doorknipscheer:
dø̜rǝxknepšīǝr (Q121c Bleijerheide)
|
Handschaar voor het knippen van metaalplaat. Bij het gebruik van de doorloopschaar hoeft men de plaat tijdens het knippen niet meer te buigen, maar kan deze via een geleidingssleuf van de schaar een uitweg vinden. Zie ook afb. 139. [N 64, 3a; N 66, 4a]
II-11
|
| 25635 |
doormidden snijden van beschuitbollen |
snijden:
šniǝ (Q121c Bleijerheide)
|
[N 29, 62a; N 29, 62b]
II-1
|
| 26453 |
doorn |
doorn:
dor (Q121c Bleijerheide)
|
Het losse, al dan niet in een conische punt uitlopende, metalen blokje dat bij het maken van flenzen in het uiteinde van de pijp wordt geslagen of gedraaid. [N 64, 121c]
II-11
|
| 24477 |
doorn, stekel |
doorn:
doar (Q121c Bleijerheide),
stachel (du.):
sjtachel (Q121c Bleijerheide)
|
doorn || stekel, doorn
III-4-3
|
| 31103 |
doornaaiels |
doornaaiels:
dørxniǝnɛls (Q121c Bleijerheide)
|
De els voor het grove werk o.a. voor het doornaaien. "De els voor het doornaaien moet bijna recht en niet dik zijn. Deze els moet bijna recht zijn: 1) omdat zij een grote drukking moet onderstaan bij het doorsteken van de zool - soms nog den rand inbegrepen -, bovenleder en binnenzool; 2) om recht door te steken en aldus de buitenzool op haar plaats te houden en niet naast de binnenzool te naaien of er ook niet te ver op." (Aras II, pag. 240). [N 60, 179]
II-10
|