| 33273 |
lijnzaad, vlaszaad |
vlaszaad:
vlas˲zǭt (L269p Blerick)
|
Linum usitatissimum L. Lijnzaad is de gebruikelijke naam voor het zaad van de vlasplant en, in verband met de olieproduktie, ook voor het gewas. Zie paragraaf 4.2 en in het bijzonder het lemma Vlas. Uit de gerepelde en gedorste zaadbollen wordt olie geslagen, de lijnolie; de overblijvende pulp is een gezocht veevoer. De vormen die hier zijn samengebracht onder de typen lijzend en lijzens zijn te beschouwen als varianten van lijzaad, met een bijzondere verzwaring van het eerste lid. Ze zijn als afzonderlijke typen behandeld vanwege de samenstellingen in dit lemma en in de volgende lemmaɛs. [S 22; Wi 18; monogr.; add. uit JG 1b; L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59; RND 31]
I-5
|
| 33275 |
lijnzaadpap |
lijnpapje:
linpɛpkǝ (L269p Blerick)
|
De "pap", ofwel het vloeibare veevoer dat van lijnzaadmeel wordt gemaakt. De zegsman uit Maastricht merkt op dat de pap ook medicinale kracht heeft en gebruikt wordt om op een wond te leggen. Indien in samenstellingen met lijnzaad- dit woorddeel onverkort is gebleven en gelijk aan de opgave voor lijnzaad in dat lemma, dan is hier naar de variant van het lemma Lijnzaad, Vlaszaad verwezen. Voor de typen lijzend en lijzens naast lijzaad zie de toelichting bij het lemma Lijnzaad, Vlaszaad. [RND 31; monogr.; add. uit L 1 a-m; L 1 u, 149; L 42, 59]
I-5
|
| 24567 |
lijsterbes |
duivelskral:
-
duuvelskrallen (L269p Blerick),
koeg:
de witte balletjes
koegen (L269p Blerick),
lijsterbes:
-
liesterbes (L269p Blerick)
|
lijsterbes (Sorbus aucuparia) [DC 26 (1954)]
III-4-3
|
| 20492 |
likken |
lekken:
lekke (L269p Blerick),
oplekken:
oplekke (L269p Blerick)
|
likken; Hoe noemt U: Met de tong over iets heen en weer gaan om zo het voedsel op te nemen (likken, lekken, leppen) [N 80 (1980)]
III-2-3
|
| 20725 |
limburgse kaas |
stinkkaas:
Syst. WBD
stinkkiës (L269p Blerick)
|
Limburgse kaas, Hervese kaas (stinkkaas, rommedoe?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 33676 |
limburgse klei |
kleefaarde:
klɛfē̜rt (L269p Blerick),
kleefgrond:
klēfgroŋk (L269p Blerick),
klei:
klęi̯ (L269p Blerick),
leem:
lęi̯m (L269p Blerick),
löss:
lø̜s (L269p Blerick)
|
Vraag N 27, 42 vroeg naar benamingen voor löss of ø̄Limburgse kleiø̄ en vraag N 27, 45 naar die voor de ø̄bruine, taaie, Limburgse klei, vooral langs hellingenø̄. Op grond van de antwoorden zijn deze vragen tot √©√©n lemma versmolten. Van Dale (elfde druk, blz. 1610) definieert löss als volgt: ø̄vruchtbare, weinig plastische leemsoort, licht vuilgeel of roodgeel van kleur, in Nederland ook wel Limburgse klei genoemdø̄. [N 27, 42; N 27, 45; N 27, 33]
I-8
|
| 20904 |
limonade |
limonade:
limenaat (L269p Blerick),
limenade (L269p Blerick),
limonade (L269p Blerick)
|
limonade door een rietje zuigen [DC 35 (1963)]
III-2-3
|
| 24821 |
lindeblad |
lindeblad:
linjeblaad (L269p Blerick)
|
lindeblad [SGV (1914)]
III-4-3
|
| 21478 |
liniaal |
liniaal:
liniaal (L269p Blerick, ...
L269p Blerick),
linjaal (L269p Blerick),
meetlat:
maetlat (L269p Blerick),
rij:
rei (L269p Blerick)
|
een dunne rechte lat met een maatverdeling om er lijnen langs te trekken [liniaal, linie, regel, regelet] [N 90 (1982)] || liniaal [SGV (1914)]
III-3-1
|
| 34091 |
linkerachterkwartier |
links achterkwartier:
leŋks axtǝrkǝtēr (L269p Blerick),
links achteruier:
leŋks axtǝryi̯ǝr (L269p Blerick)
|
Het kwartier van de uier links achter. In de vraagstelling stond erbij wat betreft de positie van de kwartieren "van achteren gezien". [N 3A, 116b]
I-11
|