| 34490 |
een dag overslaan bij het leggen |
luizen:
lȳzǝ (Q211p Bocholtz)
|
[N 19, 36]
I-12
|
| 34532 |
een ei |
ei:
ē̜.i̯ (Q211p Bocholtz),
ē̜i̯ (Q211p Bocholtz)
|
[L 1a-m; L 3, 8; L 5, 79; L 26, 13b; L 30, 18b; L 35, 7; JG 1b; RND 123; Vld.; monogr.]
I-12
|
| 34541 |
een ei afpellen |
schellen:
šęlǝ (Q211p Bocholtz)
|
Een ei van de schaal ontdoen. [N 19, 55b; A 39, 9b]
I-12
|
| 34534 |
een ei schouwen |
doorluchten:
dørxlȳtǝ (Q211p Bocholtz)
|
Men schouwt een ei om na te gaan of het bevrucht is en of het nog goed is voor consumptie. Men doet dit door het ei naar het licht te houden. Ook kan men controleren of het ei goed is door het in water te leggen. Als het zinkt, is het goed. [N 19, 56]
I-12
|
| 32747 |
een geerakker ploegen |
scheuten uitvaren:
[scheuten] ūs.vãrǝ (Q211p Bocholtz)
|
Afhankelijk van de gebruikte ploeg en de gevolgde ploegwijze kan de geer van een trapeziumvormige akker op verschillende manieren worden geploegd. Wordt de akker met een wentel- of een keerploeg bewerkt, dan kan men a) met de geer beginnen en dan - schuin tegen de geervoren aan - de lange voren ploegen, of b) met de lange voren beginnen en op de overblijvende geer korter wordende voren ploegen, waarbij tenslotte - schuin op de geervoren - nog enige lange sluitvoren worden geploegd. Op een uiteen te ploegen geerakker ploegt men vanaf de zijkanten eerst de lange voren, totdat men de in midden uitgezette geer bereikt. Daar ploegt men dan korter wordende voren, die in het midden (waar men moest keren) worden aangevuld met een aantal lange sluitvoren. Wordt die geerakker het jaar daarop bijeengeploegd, dan ploegt men in het midden eerst het daar uitgezette geerstuk bijeen; daarop laat men dan de lange voren volgen. Als een trapeziumvormige akker geploegd kan worden in voren die in dezelfde richting lopen als de evenwijdige korte en lange zijde van het stuk, hoeft men geen geer te ploegen. Voor het([...)-gedeelte van sommige varianten zie men het vorige lemma. [N 11, 64; N 11A, 126a + b + c + d; JG 1a + 1b; monogr.; A 33, 9 add.]
I-1
|
| 23950 |
een gelofte doen |
een gelofte afleggen:
ing jelofte aafleigen (Q211p Bocholtz)
|
Een gelofte doen, afleggen bijv. om op bedevaart te gaan [gelaove, jelobe]. [N 96D (1989)]
III-3-3
|
| 34523 |
een haan snijden |
kapuinen:
kapūnǝ (Q211p Bocholtz)
|
Een haan castreren. [N 19, 60b; monogr.]
I-12
|
| 23706 |
een kruisteken maken |
n kruus maake:
ee kruutsseege maache (Q211p Bocholtz)
|
Een kruisteken maken/slaan, zich bekruisen, zich zegenen [zich bekruuse [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 19216 |
een lelijk gezicht trekken |
(een) vies gezicht maken:
e vies jesich maache (Q211p Bocholtz),
snuits:
schnuts (Q211p Bocholtz)
|
grijnzen, een lelijk gezicht trekken [greeze, nen toot zette, snuit trekke, grimas maken] [N 10 (1961)]
III-1-4
|
| 18273 |
een paar schoenen |
een paar schoenen:
ee paar sjong (Q211p Bocholtz)
|
schoenen, paar ~ [N 24 (1964)]
III-1-3
|