| 33458 |
draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel |
draaigrindel:
drē̜ ̞grenǝl (K361a Boekt Heikant)
|
Een draaibare sluitbalk aan de bovenzijde van een poortvleugel. Het draaipunt is aan de binnenkant van één van de poortvleugels bevestigd, iets onder de bovenkant. De "staart" van de balk steekt zover naar beneden dat men er gemakkelijk bij kan. De balk is zo draaibaar dat hij achter beide poortvleugels komt en zo de poort afsluit. Als hij horizontaal gedraaid is, kan de poort geheel geopend worden. Met deze balk in geheel vertikale stand kan men ook slechts één poortvleugel afsluiten. Zie afbeelding 21. [N 4A, 47a; monogr.]
I-6
|
| 33445 |
draaipin van een zware deur of poort |
her:
hi̯ē̜ ̞r (K361a Boekt Heikant)
|
Aan de onderkant (soms ook bovenkant) draait een zware deur of poort op een ijzeren pin die een deel van het gewicht opvangt en voorkomt dat de deur scheef komt te hangen. De benamingen voor deze zware draaipin hangen soms samen met die voor de scharnierpinnen aan de zijkant van de deuren; zie daarvoor de aflevering over de huizenbouw, deel II, afl. 9. Voor het type turen, vergelijk Rhein.Wb s.v. Turen. Achter in het lemma zijn enkele benamingen apart opgenomen voor de holte (vaak een steen) waar de pin in draait. [N 4A, 50; monogr.]
I-6
|
| 34160 |
drachtig |
drachtig:
draxtex (K361a Boekt Heikant)
|
[N 3A, 33]
I-11
|
| 34094 |
driespeen |
driedeem:
dręi̯dēm (K361a Boekt Heikant),
dręjdēm (K361a Boekt Heikant)
|
Koeuier die slechts uit drie kwartieren melk geeft. Het is niet altijd goed aan te geven of de benamingen duiden op de koeuier met deze afwijking of op de koe met een dergelijke koeuier. [N 3A, 66] || Koeuier die slechts uit drie kwartieren melk geeft. Sommige woordtypen kunnen duiden op een koe die een uier met drie spenen heeft. [N 3A, 117]
I-11
|
| 34333 |
drinken bij de zeug |
zuiken:
zǭkǝ (K361a Boekt Heikant)
|
Het zuigen of drinken bij de zeug, gezegd van de big. [N 19, 21a]
I-12
|
| 34156 |
droogstaan |
droogstaan:
drȳxstøn (K361a Boekt Heikant)
|
Geen melk meer geven. [N 3A, 72b; JG 1a, 1b]
I-11
|
| 21965 |
duivenhok |
til:
tølǝ (K361a Boekt Heikant)
|
Soms vindt men in de nok van de zolder een afgeschotte ruimte voor de duiven, die door een gat in de gevel of in het dak in en uit kunnen vliegen. Hier staan de benamingen voor het duivenhok, ongeacht de vorm van dat hok, bijeen. De termen slag en spijker in dit lemma hebben betrekking op de duivenkooi als geheel. Zie ook het lemma "duivenslag" (3.4.8). In kaart 51 zijn voor Belgisch Limburg alleen de mondeling verzamelde gegevens in kaart gebracht. Zie afbeelding 17. [JG 1a, 1b, 1c, 2c; A 10, 9k; L 8, 9a; L 38, 31; S 37; monogr. add. uit N 5A, 58c "til" en JG 2c; A 28, 14c "spijker]
I-6
|
| 34239 |
dunne melk |
blauwe melk:
blō mølǝk (K361a Boekt Heikant)
|
Dunne melk met een laag vetgehalte. [N 3A, 74]
I-11
|
| 33196 |
duwer van de aanaardhandploeg |
handvat:
hant˲vat (K361a Boekt Heikant)
|
Zie de toelichting bij het lemma Aanaardhandploeg. [N 18, 46c]
I-5
|
| 32912 |
dwarsbalk van de hooihark |
kop:
kǫp (K361a Boekt Heikant)
|
De balk van de hooihark waarin de tanden zijn bevestigd; zie afbeelding 11, b. De instabiliteit van de heteroniemen wijst erop dat het begrip amper tot de eigenlijke landbouwterminologie is doorgedrongen. [N 18, 92b]
I-3
|