| 30499 |
dekhaak |
priem:
prēm (Q096a Borgharen),
weerhaak:
wērhǭk (Q096a Borgharen)
|
Langwerpig dun ijzer met aan het uiteinde een kleine haak, waarmee de strodekker de bindtwijg insteekt en vervolgens aan de andere kant van de panlat weer ophaalt. De dekhaak wordt soms ook gebruikt om er de dekgaarden mee naar beneden te drukken als ze worden vastgebonden. In L 318b gebeurde het insteken met de hand, het ophalen met behulp van de 'wishaak'. In Q 96a en Q 96c werden beide bewerkingen met de 'priem' gedaan. Zie ook afb. 78d. [N F, 21a-c; monogr.]
II-9
|
| 30493 |
dekhamer |
dekbijltje:
dęk˱bilkǝ (Q096a Borgharen)
|
Hamer waarvan de kop aan één kant een dik vierkant uiteinde heeft en aan de andere kant een kleine bijl. De dekhamer wordt door de dakdekker en de strodekker gebruikt om latten te bevestigen en in te korten. [N F, 14; N 64, 142]
II-9
|
| 24407 |
dekken |
dekken:
dękǝ (Q096a Borgharen)
|
Een dak met stro dekken. Het dekken van een strodak geschiedt op dezelfde wijze als met riet. Zie ook het lemma 'Drijven'. [N F, 45b]
II-9
|
| 30511 |
deklagen van de euze |
deklaag:
dęklǭx (Q096a Borgharen),
schoofjes:
sxø̄fkǝs (Q096a Borgharen),
topjes:
tø̜pkǝs (Q096a Borgharen)
|
De euzen bestaan doorgaans uit twee deklagen van riet of stro. De eerste laag is ongeveer 60 cm, de tweede ongeveer 150 cm lang. Bij het strodekken wordt voor de eerste laag gebruik gemaakt van kleine stroschoofjes, bij het rietdekken van de bovenste stukken van een rietbos. De tweede laag bestaat bij het strodekken uit een laag stroschoven die, in tegenstelling tot alle volgende lagen, met het ondereinde naar beneden gezet worden. Deze volgende lagen worden zowel bij het rietdekken als het strodekken doorgaans met een rangtelwoord aangeduid: derde, vierde, vijfde laag enz. In dit lemma wordt een onderverdeling gemaakt in: A. de eerste laag van de euzen bij het strodekken; B. de eerste laag van de euzen bij het dekken met riet en C. de tweede laag van de euzen. [N F, 37a-c; N F, 39]
II-9
|
| 30506 |
deklatten |
deklatten:
dęklatǝ (Q096a Borgharen)
|
De latten op het dak waaraan de stro- of rietbedekking wordt vastgemaakt. [N F, 32b; N 4A, 14a]
II-9
|
| 30496 |
dekleertje |
dakledder:
dāklødǝr (Q096a Borgharen)
|
Klein laddertje dat met de twee aan de bovenzijde bevestigde haken achter een panlat gehaakt kan worden. Het dekleertje wordt gebruikt op moeilijk te bereiken plaatsen. [N F, 17]
II-9
|
| 30494 |
dekmes |
mes:
mɛs (Q096a Borgharen),
snijp:
snīp (Q096a Borgharen)
|
Groot mes waarmee men de banden van de schoven lossnijdt. [N F, 15]
II-9
|
| 19704 |
deksel |
deksel:
dèksel (Q096a Borgharen)
|
deksel [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 34253 |
deksel van de karnton |
deksel:
dęksǝl (Q096a Borgharen)
|
Deksel met een opening voor de karnstaf. [A 7, 21; JG 1a, 1b; Ge 22, 38; N 12, add.]
I-11
|
| 30485 |
dekwissen |
dekwissen:
dękwøšǝ (Q096a Borgharen),
dekwitsen:
dękwetšǝ (Q096a Borgharen)
|
Taaie twijgjes waarmee de garden aan de panlatten of deklatten van het huis worden vastgebonden. [N F, 6; monogr.]
II-9
|