| 18169 |
trui |
lijf:
lēͅf (Q156p Borgloon),
vroͅleͅ⁄lēͅf (Q156p Borgloon),
pullover:
pull-over (Q156p Borgloon),
vareuse (fr.):
vareus (Q156p Borgloon)
|
damestrui, kledingstuk zonder knopen [N 23 (1964)] || trui [maljo, sjtump, tricot] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18083 |
tuberculose |
pokken:
pǫkǝ (Q156p Borgloon),
tering:
tië.ring (Q156p Borgloon)
|
Een besmettelijke ziekte die ontstaat doordat tuberkelbacteriën in het lichaam van het dier geraken. De besmetting kan op verschillde wijzen gebeuren: direct, doordat de smetstof met de ingeademde lucht of het opgenomen voedsel van lijders aan tuberculose belandt in het lichaam van gezonde stalgenoten; indirect, doordat de smetstof via zuivelfabrieken met de melk van het ene bedrijf op het andere terechtkomt. Het is een slepende ziekte. Zie ook het lemma ''tuberculose'' in wbd I.3, blz. 483.' [N 3A, 85a; N 52, 17a; A 48A, 30a] || Tuberculose: infectieziekte veroorzaakt door de tuberkelbacil die vrijwel alle organen kan aantasten, meestal echter de longen (tering, teer, tbc, teebee). [N 107 (2001)]
I-11, III-1-2
|
| 34289 |
tuieren |
tuieren:
tø̄rǝn (Q156p Borgloon),
tø̜̄rǝ (Q156p Borgloon),
tø̜i̯rǝ (Q156p Borgloon)
|
Een koe of geit laten grazen aan een touw dat met een paal in de grond bevestigd is. Men doet dit om het af te grazen stuk grasland te beperken. [N 3A, 14h; N 14, 71; L 27, 5; A 17, 20; JG 1c, 2c; Vld.; monogr.]
I-11
|
| 34296 |
tuierhamer |
tuierhamel:
tø̜i̯rhǫmǝl (Q156p Borgloon),
tuierhamer:
tø̜̃rhǫ̃mǝr (Q156p Borgloon)
|
De zware, houten hamer waarmee men de tuierpaal in de grond drijft. [N 14, 73b en 74; N 3A, 14h; A 17, 20; monogr.; add. uit N 14, 71; S 15]
I-11
|
| 34293 |
tuierpaal |
pag:
pak (Q156p Borgloon),
tuierhout:
tøu̯ǝrhǭǝt (Q156p Borgloon),
tuierijzer:
tø̜rē̜zǝr (Q156p Borgloon),
tuierpaal:
tø̄rpuǝl (Q156p Borgloon),
tuierpag:
tø̄rpag (Q156p Borgloon),
tø̜i̯rpak (Q156p Borgloon),
tø̜u̯rpak (Q156p Borgloon),
tø̜̃rpak (Q156p Borgloon),
tuierpik:
tø̜̄rpek (Q156p Borgloon)
|
De tuierpaal is een houten of ijzeren paal die men met de tuierhamer in de grond slaat en waaraan de koe of geit wordt vastgebonden. [N 14, 72 en 73a; N 3A, 14h; JG 1c, 2c; L 40, 21a; L B2, 286; A 17, 20; monogr. add. uit N 14, 71]
I-11
|
| 34291 |
tuierplaats |
halve tuier:
halvǝ tø̜̃r (Q156p Borgloon),
tuier:
tø̜i̯r (Q156p Borgloon),
tø̜̃r (Q156p Borgloon)
|
Cirkelvormig stuk weiland dat een getuierde koe of geit kan afgrazen. [N 14, 72; monogr.]
I-11
|
| 34295 |
tuiertouw, tuierketting |
tuierkettel:
tø̜u̯rkętǝl (Q156p Borgloon)
|
Het touw of de ketting waarmee men de koe of de geit aan de tuierpaal vastmaakt. [A 17, 20; N 3a, 14h; JG 1c, 2c; monogr.; add. uit N 14, 73b]
I-11
|
| 34292 |
tuiertuig |
tuier:
tø̄.r (Q156p Borgloon),
tø̄r (Q156p Borgloon)
|
Het tuiergereedschap in het algemeen. [N 3A, 14h]
I-11
|
| 19772 |
tuin |
hof:
hōf (Q156p Borgloon),
warmoes:
wɛrməs (Q156p Borgloon)
|
hof [ZND 01 (1922)], [ZND 04 (1924)]
III-2-1
|
| 24258 |
tuinfluiter |
hofnachtegaal:
Frings
hōəfnāxtəgōͅəl (Q156p Borgloon),
keit:
c f HB/HS, 209
kɛ:it (Q156p Borgloon)
|
Hoe heet de tuinfluiter? [DC 06 (1938)] || tuinfluiter (16 donkerder dan grasmus [045]; niet zo talrijk; in bosstruiken; nest graag in braamstruiken; roep hard [tek]; zang is lang, vrij laag en brobbelend [N 09 (1961)]
III-4-1
|