| 33995 |
zweep |
smet:
smęt (Q156p Borgloon),
zweep:
zwęi̯p (Q156p Borgloon)
|
Voorwerp om het paard aan te drijven, bestaande uit een steel (cf. lemma Steel) en een snoer (cf. lemma Snoer). [JG 1a, 1b, 2b, 2c; L 8, 141; L 14, 31; L B2, 244; N 13, 94; S 47; Wi 5, 10; monogr.]
I-10
|
| 34214 |
zweep van de koeherder |
smet:
smęt (Q156p Borgloon)
|
Zweep om bijvoorbeeld de koeien naar de stal te brengen. [N 18, 146]
I-11
|
| 18105 |
zweer |
zweer:
zwiër (Q156p Borgloon)
|
Zweer: huidontsteking vaak met ettervorming ten gevolge van een infectie (zweer, zwerage, zwerije). [N 107 (2001)]
III-1-2
|
| 18055 |
zwellen |
zwellen:
zwɛlə (Q156p Borgloon)
|
zwellen [ZND 25 (1937)]
III-1-2
|
| 22826 |
zwemmen |
zwemmen:
z(w)ume (Q156p Borgloon),
zweme (Q156p Borgloon),
zwömən (Q156p Borgloon),
zwømə (Q156p Borgloon)
|
zwemmen [GTRP (1980-1995)], [RND] || Zwemmen. [Willems (1885)], [ZND m]
III-3-2
|
| 29638 |
zwenghout |
koppel:
kǫpǝl (Q156p Borgloon)
|
Dwarshout dat aan de voorkant van kar- of wagenbodem (bij de wagen eventueel ook aan de dissel) is bevestigd en waaraan de hachten of trekkettingen van het paard vastgemaakt worden. Volgens een informant wordt het trekhout "alleen dan bij de kar gebruikt als het paard de haam tijdelijk niet kan dragen, en het borsttuig moet gebruiken, waarbij trekhout niet gemist kan worden". Informanten uit K 314, L 294 en Q 176a melden ook dat het trekhout zelden of nooit bij de kar gebruikt wordt - bij een kar met berries gaat het ook niet -, maar wel bij de wagen. Ook aan de ploeg en de eg kan een dergelijk dwarshout gehangen worden. De benamingen hiervoor stemmen overeen met die voor het zwenghout voor de wagen. De hier opgenomen kaart is gebaseerd op het materiaal van dit lemma en van het lemma zwenghout en spoorstok in wld I.2. [N 17, 69a; N G, 65a; monogr]
I-13
|
| 32841 |
zwenghout, spoorstok |
koppel:
kǫpǝl (Q156p Borgloon),
%%meervoud%%
kǫpǝls (Q156p Borgloon)
|
Het dwarshout waaraan van voren de strengen of trekkettingen van het paard bevestigd zijn en dat van achteren aan een akkerwerktuig (ploeg, eg, e.d.) gekoppeld is. Zie afb. 98. [JG 1b + 1c + 1d + 2c; JG 2b-4, 3; N 11, 34a; N 11A, 103 + 103e; N 17, 69a add.; L 34, 11 add.; L 49, 26 add.; A 30, 26 add.; G 1, 26 add.; div.; monogr.]
I-2
|
| 21511 |
zweren |
zijn eed doen op:
chwilər menən eͅidoͅbduṇ (Q156p Borgloon),
ig wil ménen eejt trop doen (Q156p Borgloon)
|
Ik wil er een (of mijn) eed op doen [ZND 23 (1937)]
III-3-1
|
| 18045 |
zweren, etteren |
verzweren:
de wown zal verzweejre (Q156p Borgloon),
zweren:
də wūn zal zwīrə (Q156p Borgloon)
|
Die wonde zal etteren [ZND 23 (1937)]
III-1-2
|
| 28506 |
zwerm |
zwerm:
zwɛ.rǝm (Q156p Borgloon)
|
Het geheel van bijen met koningin dat de korf of kast verlaat. Een zwerm bestaat doorgaans uit een koningin, 10- tot 20-duizend werkbijen en een paar honderd darren. Zij zullen een nieuwe woning gaan zoeken. [N 63, 29d; S 3; L 1a-m; JG 1a+1b; Ge 37, 100; A 9, 6; monogr.]
II-6
|