e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Bree

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
verstandig redelijk: Zeeg nûw ins riêdelik en gèèf tûw deste verkiêrd woars  riêdelik (Bree), verstandig: verstejnig zeen (Bree), Viêr zi-jnen auwerdòm kan ¯r nog hiêl verstejnig rezenère  verstejnig (Bree) een goed verstand hebben; zijn verstand goed gebruikend [bezouwig, redelijk, radelijk] [N 85 (1981)] || intelligent || verstandig, redelijk III-1-4
verstandskies wijsheidstand: wi-jsheidstand (Bree), wi-jsheitstand (Bree) verstandskies (wijsheidstand) [N 10b (1961)] || Verstandskies, wijsheidstand [N 106 (2001)] III-1-1
verstekhaak drie-/drijhoek: drēhōk (Bree) Haak waarvan de armen een hoek van 450 vormen. Zie ook afb. 3. [N 30, 13b; monogr.] II-9
verstelbaar luik boven de varkenstrog voerdeur: vōrdīǝr (Bree) Boven de varkenstrog bevond zich vaak een verstelbaar voerluik. In L 360 kende men geen luik maar een scherm in de vorm van een rechtopstaande plank. [N 5A, 60e] I-6
verstoppertje spelen piepjebergen: /  piepkebergen (Bree), Heet heeft te maken met het reg. ww. piepen en zich verbergen.  piepke berge (Bree), piepjeverbergen: pīpkə vərbeͅrgə (Bree), verstoppertje spelen: /  verstopperke (Bree) Het kinderspel verstoppertje spelen. || Het spel waarbij alle personen zich verstoppen, behalve één die alle anderen moet zoeken; bij het doel (bijv. een boom) kunnen de verstopten zich afmelden (op dit spel bestaan vele varianten, misschien kunt u die ook vermelden: de naam en hoe het gespeeld [N 88 (1982)] || verstoppertje [SND (2006)] III-3-2
verstopte speen verstopte deem: vǝrstǫptǝ dim (Bree), wrang: vraŋ (Bree) Speen waaruit wegens verstopping geen melk komt. [N 3A, 67a] I-11
vertikale paal in een poort stijp: stęi̯p (Bree), tussenstijl: tø̜sǝstil (Bree) Een rechtstaande, uitneembare paal in het midden van een poort, waartegen de beide poortvleugels gesloten kunnen worden. Deze paal is aan de bovenzijde meestal verankerd achter een gebogen stuk ijzer, aan de onderzijde in een gat. De paal wordt weggenomen als de poort helemaal geopend moet worden. De paal is onbekend in een groot aantal plaatsen. Door functionele overeenkomst kunnen de benamingen ook wel gebruikt worden voor andere soorten sluitbalken (zie deze lemmata). Zie ook afbeelding 18.g bij het lemma "poort" (4.1.1). [N 4A, 42e; N 5, 104; A 49, 4; add. uit N 5A, 93c] I-6
vertrouwen betrouwen: betruiwe (Bree, ... ) iemand of iets betrouwbaar achten [vertrouwen, trouwen] [N 85 (1981)] III-1-4, III-3-1
vertuieren omhouwen: ōmhø̜̄u̯ǝn (Bree), tuieren: tii̯ǝrǝ (Bree), voorttuieren: vūrttii̯ǝrǝ (Bree) Het verplaatsen van het vee, telkens wanneer een stuk wei is afgegraasd. [L 40, 21b; monogr.] I-11
vervanger remplaant (fr.): remplaçant (Bree) iemand die in dienst gaat in plaats van een ander [remplaçant] [N 90 (1982)] III-3-1