| 21289 |
soldaten |
soldaten:
soldaotu (Q035p Brunssum),
suldo.tə (Q035p Brunssum)
|
algemene naam voor soldaten [volk, soldatenvolk, soldaterij] [N 90 (1982)] || soldaten [RND]
III-3-1
|
| 27585 |
solliciteren |
zich voorstellen:
zex vȳrštęlǝ (Q035p Brunssum
[(Emma / Hendrik / Wilhelmina)]
[Domaniale])
|
[N 95, 1001]
II-5
|
| 33224 |
sorteermachine |
aardappelsmolen:
ɛ̄rpǝlsmø̄lǝ (Q035p Brunssum),
aardappelszeef:
ē̜rpǝlszēf (Q035p Brunssum)
|
Het toestel bestaande uit enkele schuddende zeven met gaten van verschillende afmetingen waar de aardappelen overheen worden geleid en naar grootte gesorteerd. [N 12, 32]
I-5
|
| 33222 |
sorteren met de hand |
omrapen:
ǫmrāpǝ (Q035p Brunssum)
|
Vroeger werden vaak de grote van kleine aardappelen gescheiden bij het rapen zelf op het veld; zie de toelichting bij het lemma Aardappelmand. Tegenwoordig worden de aardappelen op de boerderij gesorteerd; niet meer met de hand maar met een sorteermachine. Zie het lemma Sorteermachine. [N 12, 31; JG 1a, 1b gedeeltelijk, 1c, 2c; monogr.]
I-5
|
| 34576 |
spaak |
speek:
špēk (Q035p Brunssum),
speken:
spēkǝ (Q035p Brunssum)
|
Elk van de houten staven die de verbinding vormen tussen de velg van het wiel en de naaf. Afhankelijk van de omtrek van het wiel zijn er tien tot zestien spaken. Er zijn twee soorten spaken: ronde en platte. Voor zover ze specifieke benamingen krijgen, worden ze behandeld onder A resp. B. [N 17, 61a-b + 62a-b; N 18, 99; N G, 44a; JG 1a; JG 1b; JG 2b; S 34; A 4, 20b; L 20, 20b; L 7, 13; monogr.]
I-13
|
| 21896 |
spaarpot |
spaarpot:
schpaarpot (Q035p Brunssum)
|
de pot waarin geld wordt gespaard [spaarpot, spaarspot, ponk] [N 89 (1982)]
III-3-1
|
| 32750 |
spade, spitschop |
graafschup:
grāf[schup] (Q035p Brunssum),
schup:
šøp (Q035p Brunssum)
|
Een schop met een vlak blad, dat min of meer in het verlengde van de steel geplaatst is. Deze schop wordt gebezigd voor het omspitten van de wendakkerhoeken, een lapje grond, de tuin e.d. Al naar gelang de streek en de ervaring is het blad van de spade hartvormig, trapeziumvormig of rechthoekig. Voor het tweede lid van de varianten van samenstellingen zie men het simplex schup verderop in het lemma. [N 11A, 147; N 18, 1 + 2 + 5 + 14; JG 1a + lb; L 7, 15; L 42, 40; Wi 5; Gwn 8, 2; GV, K 7; monogr.; div.]
I-1
|
| 31765 |
spanlat van de spanzaag |
spanknuppel:
španknøpǝl (Q035p Brunssum),
spanlat:
španlat (Q035p Brunssum),
spanner:
španǝr (Q035p Brunssum)
|
Latje waarmee het spantouw aangedraaid wordt om de zaag op te spannen. Om te voorkomen dat het touw ontspant, zet men het latje vast achter de spanregel. Zie ook afb. 18. [N 53, 8b; N I, 1b; monogr.]
II-12
|
| 17830 |
spannen |
spannen:
španne (Q035p Brunssum)
|
spannen [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 31764 |
spantouw van de spanzaag |
koord:
kǫart (Q035p Brunssum),
spankoord:
špankǭrt (Q035p Brunssum)
|
Het touw aan de bovenzijde van het spanzaagraam waarmee de spanzaagarmen en het zaagblad worden opgespannen. Zie ook afb. 18. [N 53, 8a; N I, 1a; monogr.]
II-12
|