e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Diepenbeek

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
sierrozet kokarde: kokarde (Diepenbeek) Een roosvormige versiering. [N 60, 34a] II-10
sierrozet [wld ii.10, p. 28] kokarde (<fr.): WNT: kokarde. Uit fr. cocarde. 1) Onderscheidingsteken, gewoonlijk in de vorm van een strik, rozet of (thans bij militairen) een ovale knop, in de nationale, partij- of familiekleuren, gedragen aan het hoofddeksel als nationale of partijleus, als teeken van dienstbaarheid, of (zooals vaak bij koetsiers en derg.) alleen als versiersel.  cocarde (Diepenbeek) Een roosvormige versiering (roset) [N 60 (1973)] III-1-3
sigaar sigaar: segaar (Diepenbeek), sigaar (Diepenbeek), sigār (Diepenbeek), səgār (Diepenbeek) sigaar [ZND 32 (1939)] III-2-3
sijs sijsje: saĕsken (Diepenbeek), Frings  seͅskə (Diepenbeek) sijs [Willems (1885)] || sijs (12 groenig, maar man heeft zwart petje en sikje; alleen trek- en wintervogel, dan in dichte danszwermen, meest bij elzen; zeer geliefde kooivogel [N 09 (1961)] III-4-1
sikkel zichel: zixǝl (Diepenbeek), zīxǝl (Diepenbeek), zikkel: zikǝl (Diepenbeek) Werktuig in de vorm van een halve cirkel met een korte steel dat gebruikt wordt om gras en soms ook wel graan te maaien. In Noord Ned. Limburg is herhaaldelijk opgemerkt: "zelden in handen van boeren ... het is een typisch vrouwengereedschap" (L 270). [N 11, 88; N 18, 79; JG 1a, 1b, 2c; A 4, 28 en 28a; A 14, 7 en 11; A 23, 16.2; L 20, 28; L 42, 46; L 45, 11; Lu 1, 16.2; NE 2, 1; Wi 51; monogr.; add. uit N Q, 11c] I-5
simplexkast simplex: simplex (Diepenbeek) Een van de vele soorten bijenkasten. De Simplexkast is uitgerust met het zogenaamde Simplexraam, dat een breedte/lengte heeft van 356 mm en een hoogte van 216 mm. Ze kan enkel- of dubbelwandig zijn (De Roever, pag. 189). Het Simplexraam behoort tot de liggende groep van ramen. Ondanks de vele tekortkomingen, zoals een te klein vlieggat, te dun hout en een te klein dak, heeft de Simplexkast een enorme vlucht genomen meer door haar goedkoopte dan door kwaliteit. Aan de Engelse Simplexkast kleven die tekortkomingen minder. In Nederland heeft men nog een Verbeterde Simplex op de markt gebracht waarin de ergste gebreken van de Simplexkast zijn vermeden. [N 63, 9] II-6
sinaasappel appelesien: applesin (Diepenbeek), appelsien: apəlsīn (Diepenbeek) sinaasappel [ZND 40 (1942)] III-2-3
singel singelriem: seŋǝlrīi̯ǝm (Diepenbeek) Riem die het zadel op zijn plaats houdt. Hij is aan de zijkanten van het zadel vastgehecht en wordt onder de buik van het paard door middel van een gesp gesloten. [JG 1a, 1b; N 13, 72; monogr.] I-10
singel voor de paardedeken singelriem: seŋǝlrīi̯ǝm (Diepenbeek) Riem rond de buik van het paard die dient om de paardedeken op zijn plaats te houden. [N 13, 92] I-10
sint-hubertusbrood sint-hubertusbrood: sint hubertusbroed (Diepenbeek) Het brood dat op St. Hubertusdag gezegend en uitgereikt werd als afweer tegen hondsdolheid [Sint Hubertusbroeëd]. [N 96C (1989)] III-3-3