| 26676 |
staakijzer van de rosmolen |
staakijzer:
stǭkę̄ǝzǝr (Q071p Diepenbeek)
|
De verticaal onder de molenstenen geplaatste, vaak van ijzer vervaardigde spil die de loper aandrijft. Zie ook de lemmata ɛstaakijzer van de windmolenɛ en ɛstaakijzer van de watermolenɛ.' [N D, 17]
II-3
|
| 26423 |
staakijzer van de watermolen |
spil:
spęl (Q071p Diepenbeek),
staakijzer:
stǭkęǝzǝr (Q071p Diepenbeek)
|
Bij watermolens een loodrecht staande, zware spil die aan de bovenzijde met een nok in het gat van de rijn van de loper past en aan de onderzijde in een op een beweegbare balk staande ijzeren pot draait. Op het staakijzer is een rondsel gemonteerd. Het geheel bevindt zich bij watermolens meestal onder de molenstenen. Achter het plaatscodenummer is tussen haakjes vermeld van welk materiaal het staakijzer in de betreffende plaats is vervaardigd. Zie ook het lemma ɛstaakijzer van de windmolenɛ.' [Vds 82; Jan 104; Coe 90; Grof 103; A 42A, 14; A 42A, 22; N D, 14]
II-3
|
| 28835 |
staal, monster |
staal:
stǭl (Q071p Diepenbeek)
|
Een lapje stof om daarnaar de hoedanigheid, kleur, enz. van het gehele stuk te beoordelen. [N 62, 71c; MW]
II-7
|
| 30679 |
staalborstel |
stalen borstel:
stǭlǝn bǫsǝl (Q071p Diepenbeek),
stǭlǝn˱ bǫsǝl (Q071p Diepenbeek)
|
Borstel van staaldraad die onder meer wordt gebruikt bij het roestvrij maken van ijzer. [N 67, 57] || Soort handborstel met stalen draden waarmee vuil en roest van metaal kan worden verwijderd, koper gepolijst kan worden, etc. Zie ook afb. 207. Volgens respondenten uit L 159a, 165, 192a, 213, 217, 289, 290, 291, 382, 414, 423, 432, P 47, 219, Q 18, 71, 83, 86, 111 en 121b werd de staalborstel ook vaak gebruikt om vijlsel uit de kap van het blad van vijlen te verwijderen. Vgl. het lemma "vijlborstel". Zie ook het lemma "staalborstel" in de paragraaf over de vaktaal van de huisschilder in Wld II.9, pag. 203-204. [N 33, 107; N 33, 216; N 64, 59a-b]
II-11, II-9
|
| 17819 |
staan |
staan:
stoͅn (Q071p Diepenbeek)
|
staan [ZND 46 (1946)]
III-1-2
|
| 20125 |
staart |
bis:
bes (Q071p Diepenbeek),
staart:
stat (Q071p Diepenbeek, ...
Q071p Diepenbeek),
staat:
stat (Q071p Diepenbeek),
staatje:
steitjen (Q071p Diepenbeek),
steͅtšə (Q071p Diepenbeek)
|
[A 2, 37; L 29, 27; S 35; monogr.]staart [ZND 07 (1924)] || staartje [ZND 38 (1942)] || Zie afbeelding 2. [JG 1a, 1b, 2c; monogr.] || Zie afbeelding 2.37. [JG 1a, 1b; RND 60]
I-11, I-12, I-9, III-4-2
|
| 26406 |
staarten |
alpstaarten:
alǝpstɛt (Q071p Diepenbeek)
|
In de velg van het molenrad ingepende houten blokjes waartegen de schoepen zijn bevestigd. [Vds 70; Coe 64; Jan 73]
II-3
|
| 34087 |
staartkwast |
kwast:
kwās (Q071p Diepenbeek)
|
Kwastig uiteinde van de staart. [N 3A, 114]
I-11
|
| 24250 |
staartmees |
langstaartje:
lankstètsje (Q071p Diepenbeek),
Frings
laŋksteͅtjə (Q071p Diepenbeek)
|
staartmees || staartmees (14 klein bolletje met heel lang staartje; maakt bolnest van veertjes en mos [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 33976 |
staartriem |
staarttoom:
staarttoom (Q071p Diepenbeek)
|
Riem die onder de staart van het paard doorloopt en aan het haam of aan het borsttuig is vastgemaakt als het paard geen zadel draagt. Dit onderdeel van het paardetuig was al aan het verdwijnen in de laatste fase van het met kar en paard rijden. Het belet dat het haam naar voren schuift als het paard het hoofd buigt. [JG 1b, 1c, 2b, 2c; monogr.]
I-10
|