| 18250 |
das, sjaal |
halsplag:
halsplak (L431p Dieteren)
|
das (doek) [SGV (1914)]
III-1-3
|
| 25117 |
dauw |
domp:
dump (L431p Dieteren)
|
dauw die s morgens over de velden hangt [doom, domp, mok] [N 22 (1963)]
III-4-4
|
| 32763 |
de eg |
eegd/eeg:
ē̜x (L431p Dieteren
[(pl ę̄gǝ)]
)
|
Het vanouds bekende, uit een raam met pinnen bestaand werktuig, waarmee akkerland oppervlakkig bewerkt wordt. Dit lemma betreft de eg in het algemeen; benamingen voor de eg naar de vorm, naar het materiaal waarvan ze gemaakt kan zijn, en naar het te verrichten werk vindt men in de volgende lemmata. Hieronder worden de typen eegde, eegd/eeg en eg onderscheiden. Onder eegd/eeg zijn dialectvarianten met en zonder dentaal bijeengezet, omdat het i.v.m. met mogelijke apocope van de dentaal niet steeds duidelijk is of ze het ene dan wel het andere type vertegenwoordigen. In verband hiermee zijn achter de plaatsnummers (soms achter de enkelvoudsvarianten) ook de opgegeven meervoudsvormen vermeld. Onder verwijzing naar het hier gemaakte onderscheid (eegde, eeg(d), eg) wordt in de volgende lemmata het betrokken woord(deel) in de typen door [eg [JG 1a+ 1b; N 11, 67; N 11A, 154a; N 15, 4; N J, 10; N P, 18a; L 33, 52; A 13, 16a; A 40, 9; Gwn 7, 3; div.; monogr.]
I-2
|
| 30052 |
de kelder uitgraven |
(de) kelder uitgooien:
dǝ kɛldǝr ūt˲gǭǝjǝ (L431p Dieteren)
|
De kelderruimte van het bouwwerk met behulp van de steekschop uitgraven. [N 30, 25b; monogr.]
II-9
|
| 19640 |
de was blauwen |
(de) was blauwen:
de wasch blei -je (L431p Dieteren)
|
blauwen [de wasch ~ ] [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 19681 |
de was bleken |
bleken:
bleike (L431p Dieteren)
|
het bleken van wasgoed in de zon op een grasveld [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 19437 |
de was spoelen |
spoelen:
speule (L431p Dieteren)
|
spoelen [SGV (1914)]
III-2-1
|
| 20808 |
deeg |
deeg:
deig (L431p Dieteren)
|
deeg [SGV (1914)]
III-2-3
|
| 25548 |
deeg kneden |
kneden:
knęjǝ (L431p Dieteren)
|
Bepaalde grondstoffen t.w. bloem, gist, zout, vocht vormen het deeg. Eventueel worden er nog andere toevoegingen bijgevoegd. Dit deeg gaat men kneden om een massa te verkrijgen waarin de verschillende grondstoffen in de juiste verhouding zo volkomen en gelijkmatig mogelijk dooreengemengd zijn (Schoep blz. 90-91). Naast "kneden met de hand" komt voor "kneden met de voeten" of kneden met de deegmachine". De informant van L 428 merkt op dat "mengelen" het mengen der diverse ingrediënten inhoudt en het eigenlijk kneden ''knē̜jǝ'' is. In dit lemma wordt het object "deeg" niet fonetisch gedocumenteerd. Bij documentatie zou de meest voorkomende variant dęjx zijn geweest. Daarnaast zouden er nog varianten voorkomen als dēx, dē.x, dējx, dē̜k, dē.jx, tī.x, dījx, dix, dīx en di.x.' [N 29, 20b; N 6, 47; S 18; L 1a-m: monogr.; L 22, 41]
II-1
|
| 19704 |
deksel |
deksel:
daeksel (L431p Dieteren)
|
deksel [SGV (1914)]
III-2-1
|