| 33023 |
oogst -opbrengst |
oogst:
ǭxs (Q086p Eigenbilzen)
|
Oogst in de betekenis van "een goede oogst" of "de oogst staat er goed voor"; het tweede deel van deze laatste uitdrukking is ondergebracht in het volgende lemma. Voor de fonetische documentatie van de woordtypen [oogst], [bouw] en [bouwt], zie het lemma ''oogst -werkzaamheden'' (4.1.2); de in dit lemma gedocumenteerde varianten van oogst komen daar ofwel in het geheel niet voor, ofwel (soms) als een wezenlijk andere variant. [N 15, 11; L 5, 29; L 39, 39; S 27; monogr.; add. uit N 15, 10 en12]
I-4
|
| 33486 |
oogstappel |
oogstmaandse, een -:
aosmunse (Q086p Eigenbilzen)
|
[ZND 40 (1942)]
I-7
|
| 33433 |
oogststapel in de schuur |
berm:
bɛrǝm (Q086p Eigenbilzen)
|
De stapel van graanschoven die men in de schuur vormt, vooral in de tasruimte naast de dorsvloer, maar ook wel op een zolder (vooral bij kleine bedrijven), en ook wel van toepassing op de hooioogst. Veel benamingen van de stapel bevatten de naam van het geoogste gewas en/of geven aan waaruit de stapel bestaat. Vergelijk ook het lemma "graan stapelen in de schuur" (aflevering I.4, lemma 5.1.11). In de toelichting bij het lemma "tasruimte naast de dorsvloer" (3.3.2) is al gewezen op de metonymische verbanden tussen de twee groepen benamingen. De benamingen van de stapel worden gebruikt om de ruimte waarin gestapeld wordt aan te duiden. Interessant is hier het voorkomen van de benamingen gebont en verbont; het is een geval van doorgezette metonymie: de naam van de begrenzing is overgegaan op de ruimte (i.c. de tasruimte) en deze weer op hetgeen die ruimte bevat: de oogststapel. Daarna volgen in het lemma nog een aantal (bijna-)hapaxen die kennelijk van minder belang zijn. [N 5A, 69b; N 5, 82, 84 en 85; N 15, 49a; N C, 5b; JG 1a, 1b en 2c; L B2, 292; monogr.]
I-6
|
| 17732 |
oogvuil (slaper) |
slaap:
sloap (Q086p Eigenbilzen),
sloap in de ôge (Q086p Eigenbilzen)
|
Gedroogd vuil in de oogshoeken (slaper, slaap, pups, pips, kodde) [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 24220 |
ooievaar |
ooievaar:
ooievaar (Q086p Eigenbilzen)
|
ooievaar (102 bij iedereen bekend; nu verdwenen uit Brabant, behalve uit het noord-westen [N 09 (1961)]
III-4-1
|
| 20356 |
oom |
nonk:
nonk (Q086p Eigenbilzen)
|
oom [ZND 11 (1925)]
III-2-2
|
| 17757 |
oor |
oor:
o:rən (Q086p Eigenbilzen)
|
oren [RND]
III-1-1
|
| 18238 |
oorknop |
knopje:
knèèpke (Q086p Eigenbilzen),
oorknop:
oorknop (Q086p Eigenbilzen),
oorknopje:
oorknèpke (Q086p Eigenbilzen)
|
Oorknop. Sieraad min of meer in de vorm van een knop die men aan elk oor draagt [knop, oorknop, dormeuse] [N 114 (2002)]
III-1-3
|
| 17615 |
oorlel |
oorlel:
oorlel (Q086p Eigenbilzen, ...
Q086p Eigenbilzen,
Q086p Eigenbilzen)
|
oorlel, oorlelletje [N 10b (1961)] || Oorlel: afhangend lapje aan de oorschelp ((oor)lel, (oor)lelletje) [N 106 (2001)]
III-1-1
|
| 21746 |
oorlog |
oorlog:
wurlog (Q086p Eigenbilzen)
|
de strijd tusseen twee of meer volken, vorsten of staten [oorlog, krijg] [N 90 (1982)]
III-3-1
|