| 34027 |
halfbloed |
half wilde:
hau̯f welj (Q007p Eisden)
|
Koe van gedeeltelijk bekende afstamming. Bedoeld wordt de koe waarvan één der ouders onbekend is - dit betreft meestal de vader - of waarvan één der ouders niet is opgenomen in het stamboek. Zie voor de fonetische documentatie van (koe) het lemma ''koe'' (3.3.1).' [N 3A, 3b]
I-11
|
| 18713 |
halfhemd |
borsthemd:
boͅrsthømə (Q007p Eisden)
|
halfhemd, kort overhemd of los linnen borststuk dat onder de halsopeningen van het vest wordt gedragen [frontj] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 18353 |
halfhoge knoopschoen? |
laarsje:
leͅrskəs (Q007p Eisden)
|
damesschoenen, halfhoge ~ met knopen opzij [leerskes] [N 24 (1964)]
III-1-3
|
| 32987 |
halm, stengel van de graanplant |
halm:
halǝm (Q007p Eisden),
spier:
spīɛ.r (Q007p Eisden
[(mv spirdǝr)]
)
|
De graanhalm is de meestal ronde en gelede stengel van de te velde staande graanplant. Hier het algemene woord, dat veelal ook de benaming voor de gehele graanplant is. Een aantal termen (bv. spier, spit, ...) wordt niet alleen gebruikt voor de stengel van de te velde staande graanplanten, maar ook -en blijkens een niet gering aantal aar-opgaven wellicht nog meer- voor de geoogste en gedorste graanstengels, de strohalm; zie de toelichting bij het volgende lemma ''strohalm'' (1.3.2). Veelal zijn ze ook toepasselijk op de grasspriet (zie het lemma ''grasspriet'' (1.5) in aflevering I.3), enkele zelfs op de graankorrel (zie het lemma ''graankorrel'' (2.6) in deze aflevering). Voor een aantal plaatsen werd het tweelettergrepige ''spieren'' als enkelvoud opgegeven. Zie afbeelding 2, a. [N P, 4b; JG 1a, 1b; L 1, a-m; S 12; Wi 13; monogr.]
I-4
|
| 17627 |
hals |
halsuitsnijding:
halsūtsnejeŋ (Q007p Eisden)
|
Hals van een kledingstuk. [N 62, 31a; MW]
II-7
|
| 18419 |
hals [wld ii.7, p.86] |
halsuitsnijding:
hals_oetsni-jjing (Q007p Eisden)
|
Hoe noemt U: de hals van een kledingstuk (hals, nek?) [N 62 (1973)]
III-1-3
|
| 27543 |
halsdoek |
maalplag:
mālplak (Q007p Eisden
[(Eisden)]
[Eisden, Zwartberg])
|
Het vierkant stuk stof dat de mijnwerkers als beschermmiddel tegen stof voor de mond of in de hals dragen. [N 95, 65; monogr.; Vwo 326; Vwo 868]
II-5
|
| 28949 |
halsgat |
halsgat:
hals˲gāt (Q007p Eisden)
|
Uitsnijding voor de hals bij het colbert. [N 59, 97]
II-7
|
| 18255 |
halsketting |
ketting:
gout, gouwe ketting (Q007p Eisden)
|
goud, een gouden ketting [ZND 01u (1924)]
III-1-3
|
| 33927 |
halster |
halster:
hɛlstǝr (Q007p Eisden),
ɛlstǝr (Q007p Eisden)
|
Stel van leren riemen - eventueel touwen - of kettingen dat het paard om het hoofd heeft als het niet ingespannen is. Aan de halsterring wordt de lijn of ketting gehecht waarmee het paard in de stal of op de weide wordt vastgebonden of waarmee het wordt geleid. Op sommige plaatsen wordt de term halster ook gebruikt om het Hoofdstel of de Stalband aan te duiden. [JG 1a, 1b, 1c, 1d, 2b, 2c; N 13, 18a; N 5 A II, 59e add.; monogr.] || Tuig aan de kop van een os of een stier. [N 3A, 14b; monogr.]
I-10, I-11
|