| 23355 |
armenbanken |
armbanken:
ermbaank (L353p Eksel),
vrije plakken:
vrij plakke (L353p Eksel),
vrije stoelen:
vrijje stuul (L353p Eksel)
|
De banken achter in de kerk, die niet werden verpacht [gemeine banken, vrije banken, ermebanke, vrije plaatsen?]. [N 96A (1989)]
III-3-3
|
| 25055 |
armvol |
armvol:
ervel (L353p Eksel, ...
L353p Eksel),
eͅrəmvōͅl (L353p Eksel),
helever (L353p Eksel),
nen hellever hooj (L353p Eksel),
ɛlvər (L353p Eksel),
ɛrvǝl (L353p Eksel),
ɛrǝmvǫl (L353p Eksel)
|
armvol [ZND 01 (1922)], [ZND 01u (1924)] || armvol (elver, speet, ervel) [ZND A1 (1940sq)], [ZND B1 (1940sq)] || armvol hooi [ennen erval hoj] [N 07 (1961)] || de hoeveelheid die men met de armen kan omvatten [armvol, elver, ervel, speet] [N 91 (1982)] || De hoeveelheid stro of aren die men in de armen kan vasthouden. Zie ook het lemma ''handvol hooi'' (5.1.4) in aflevering I.3. [N 7, 58; L 1, a-m; L 1u, 8; L A1, 88; Wi 51; monogr.]
I-4, III-4-4
|
| 21570 |
arresteren |
oppakken:
oppakken (L353p Eksel)
|
iemand in hechtenis nemen [bekommeren, arresteren] [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21034 |
as |
molenas:
molenas (L353p Eksel)
|
In l 432 werden de zeilen en windborden slechts verwijderd bij bijzonder zware storm. Een aantal woordtypen komt ook voor in het lemma ɛzonder zeilenɛ.' [N O, 10a; A 42A, 3; Sche 37; monogr.]
II-3
|
| 32824 |
as, spil van de rol |
spil:
spel (L353p Eksel)
|
De in dit lemma verenigde termen betreffen ofwel (elk van) de twee, als as fungerende pinnen in de uiteinden van de houten rol, ofwel de as van de ijzeren paarderol. [JG 1a; JG 1b add.; N 11A, 184e; monogr.]
I-2
|
| 32672 |
asblok |
karlade:
kɛ̄rlǭi̯ (L353p Eksel),
lade:
lǭi̯ (L353p Eksel)
|
Houten blok met aan de onderzijde een gleuf waarin de metalen as bevestigd wordt, ter versteviging van de as. Zie verder ook WLD I.1 voor het asblok van de ploeg. [N 17, 40 + 44j + 50b + 51; N G, 48a; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 2b; monogr.]
I-13
|
| 23780 |
askruisje |
assekruisje:
assekruiske (L353p Eksel, ...
L353p Eksel)
|
Het Askruisje [assekrüske, esjekruuts]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|
| 23603 |
asperges me |
asperges me:
asperges me (L353p Eksel),
vidi aquam:
vidi aquam (L353p Eksel)
|
Het gezang dat voorafgaand aan de hoogmis gezongen wordt onder de besprenkeling met wijwater: "Asperges me...."of "Vidi aquam...."(in de Paastijd). [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 26236 |
aswiel |
groot wiel:
groot wiel (L353p Eksel)
|
Het grote kamwiel aan de molenas van de windmolen dat tot taak heeft de draaiende beweging van de as over te brengen op het spijlenrad. Zie ook afb. 49 en 64.2. Het is een wiel waarvan de tanden haaks of met een hoek van 45o op het vlak van het rad staan. Wanneer de molen niet voorzien is van een apart aswiel voor de reminrichting is rond het aswiel de zgn. vang bevestigd. Zie ook het lemma ɛgroot kamradɛ. Het betreft daar materiaal met betrekking tot het vergelijkbare kamwiel in watermolens.' [N O, 11a; A 42A, 8; Sche 38; monogr.]
II-3
|
| 22897 |
aswoensdag |
asgoensdag:
asgoenzig (L353p Eksel),
aswoensdag:
aswoenzig (L353p Eksel)
|
Aswoensdag, de eerste dag van de grote vasten [ésjermitwoch, aesjergoonsdiech, esjelegoonsdich]. [N 96C (1989)]
III-3-3
|