| 32635 |
meerscharige ploegen |
tweeschalm:
twiǝša.lǝm (L419p Elen)
|
Met een meerscharige ploeg wordt een ploeg bedoeld die uitgerust is met twee, drie of meer scharen en waarmee evenzovele voren tegelijk omgeploegd worden. Over het algemeen - en uit een aantal benamingen blijkt dat ook - gebruikt men deze ploeg voor het oppervlakkig ploegwerk met name voor het omploegen van een stoppelveld. Van de onderstaande woordtypen die met drie- beginnen, vertegenwoordigt het eerste lid tevens dialectvarianten van het type drij. [N 11, 30; N 11A , 75 a-c ; N J, 10; JG 2b-4, 1; monogr.]
I-1
|
| 21273 |
meester |
meester:
meiester (L419p Elen)
|
meester [ZND 01 (1922)]
III-3-1
|
| 33337 |
meid, dienstmeid |
maagd:
māxt (L419p Elen)
|
Meid is een noordelijke vorm, een samentrekking uit maged, maagd. Kok en keukense slaan op de keukenmeid. Dienstbode is een expansie uit de (Noord-)Nederlandse standaardtaal. [L 1, a-m; L 1u, 156; L 38, 10; RND 118; R 12, 30; S 6 en 23; Wi 6; monogr.]
I-6
|
| 24582 |
meidoorn |
haagdoorn:
zie ook ZND24, 039a/b, apart ingevoerd
häghdeur (L419p Elen)
|
haagdoorn [ZND 01 (1922)]
III-4-3
|
| 24331 |
meikever |
bisbabel:
bisbabel (L419p Elen),
meikever:
ook in ZND 01u, 159 en ZND 16, 005;
meikiever (L419p Elen)
|
meikever [ZND 01 (1922)]
III-4-2
|
| 20309 |
meisje |
meisje:
meisje (L419p Elen),
mesje (L419p Elen)
|
meisje [ZND 01 (1922)], [ZND 11 (1925)]
III-2-2
|
| 33294 |
melganzevoet |
schietsmeel:
šētsmē̜l (L419p Elen)
|
Chenopodium album L. Zeer algemeen voorkomend onkruid op braakliggend land en bouwland, vooral bij sterke bemesting, en met name ook waar pulpkuilen gestaan hebben. Het heeft witte bloemtrosjes, die van juli tot de herfst bloeien, en bladeren die van boven dof en van onder wit-melig zijn. De hoogte varieert van 15 tot 120 cm. [JG 1a, 1b; A 60A, 83; monogr.]
I-5
|
| 34237 |
melk |
melk:
melk (L419p Elen),
mɛ.lǝk (L419p Elen),
mɛlk (L419p Elen)
|
De hoofdzakelijk uit water, eiwit, vet en melksuiker bestaande witte vloeistof die door het vrouwelijk rund wordt afgescheiden. Op de kaart is het woordtype melk niet opgenomen. [A3, 3; A 11, 1c; A 17, 17; A 7, 14; RND 40; RND 127; S 23; JG 1a, 1b, 2c; L 1a-m; L 4, 3; L 29, 5; NE 3, V 6n; Vld.; Gwn 10, 1; monogr.]
I-11
|
| 34246 |
melkafromer |
afromer:
ā.frøu̯mǝr (L419p Elen)
|
De afromer scheidt de roomlaag van de melk. Dit scheiden kan gebeuren door een grote schuimspaan of een houten lepel te gebruiken. Met een houten latje kan men room tegenhouden, terwijl de ontroomde melk door de tuit van de in schuine stand gehouden plateel of teil vloeit. Men kan de room eenvoudig met een vinger wegdoen of men kan die wegblazen. Moderner is de scheiding van room en melk met een melkmachine of centrifuge. [N 12, 57 en 58; JG 1a, 1b; A 23, 3; monogr.]
I-11
|
| 24808 |
melkdistel |
melkdistel:
mɛlkdestəl (L419p Elen),
tuindistel:
toendistel (L419p Elen, ...
L419p Elen,
L419p Elen)
|
[ZND 01 a-m (1922)]melkdistel [ZND 01 (1922)] || Zachte melkdistel (voor konijnen) [ZND 23 (1937)]
I-7, III-4-3
|