e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Eupen

Overzicht

Gevonden: 1837

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
bek bek: bäck (Eupen), muil: mull (Eupen, ... ), muîl (Eupen), russel: ook: snuit  rössel (Eupen) bek [Willems (1885)] || muil [Willems (1885)], [ZND 01 (1922)] III-4-2
belofte niet houden niet van zijn woord zijn: de es neet van e woord (Eupen) hoe heet: een belofte of een gegeven woord niet houden, een overeenkomst opzeggen? (in 1 woord) [ZND 32 (1939)] III-3-1
beloken pasen witte zondag: Weisser Sonntag.  wi.tə zeͅu.ndəch (Eupen) Beloken Pasen (zondag na Pasen). [ZND 17 (1935)] III-3-3
bemesten mesten: męstǝ (Eupen) De in dit lemma opgenomen woorden betekenen "mest in het land doen, het land vruchtbaar maken met stalmest". Ze worden doorgaans gebruikt in combinatie met "akker", "(stuk) land" e.d., ook al is dit object - behoudens een enkele uitzondering - bij de onderstaande woordtypen er niet bij vermeld. Voor mesten in de zin van "mest naar het land brengen" en "mest over het land uitspreiden" zie men de lemmata mest uitrijden en mest verspreiden. [JG 1a + 1b; N 11, 14; N 11A, 1; L 1a -m; L 31, 18; S 23; mongr.] I-1
benauwd en vochtig weer bedompt (weer): bedömpd (Eupen), klam (weer): klamə (Eupen), voos (weer): vøət (Eupen) bedompt, benauwd || vochtig [ZND m] III-4-4
bepleisteren klenen: klē̜nǝ (Eupen) De gevlochten vulling van een vak of wand met leemspecie bestrijken. In L 320a gebeurde het 'bezetten' met leem, kalk en haren die door de kapper bijeengespaard waren. Het aanbrengen van de leem werd in Q 121 door de 'leemklener' ('lēmklęǝnǝr') gedaan, in Q 96a en Q 96c door de 'plakker' ('pl'kǝr'). Zie voor het woordtype '(be)klenen' ook RhWb IV, kol. 705 s.v. 'klennen ii': ø̄Lehm in die Gefachwand schmieren, plästern.ø̄ Het woordtype 'spervelen' (Q 30) is een afleiding van het woord 'spervel', de benaming voor een rechthoekig plankje met aan de onderzijde een handvat dat wordt gebruikt bij het bepleisteren van muren. Zie ook het lemma 'Speciebord'. [S 21; L 1a-m; N 4A, 53h; N F, 56d; N 31, 45c; monogr.] II-9
beroerte kwalijkheid: kollĕgheed (Eupen) een beroerte, een geraaktheid krijgen [ZND 32 (1939)] III-1-2
beschermstenen of -palen schampstenen: šampštɛi̯n (Eupen) Beschermstenen van natuursteen of dikke houten beschermpalen (soms ook wel van ijzer) worden geplaatst schuin tegen zijkanten van poorten en tegen hoeken van muren of tegen brugleuningen om beschadigingen door voertuigen te voorkomen. Bij boerderijen komen ze vooral voor aan schuurpoorten en ingangspoorten (van de gesloten hoeve). Soms dienen de stenen of palen ook als steun voor de muur waartegen ze rusten. Meervoudige opgaven benoemen de beide beschermstenen of -palen aan weerskanten van een opening. Zie ook afbeelding 18.a bij het lemma "poort" (4.1.1). [N 4A, 43a; monogr.; add. uit N 4A, 42f] I-6
beschimmeld beschimmeld: bəšøͅməlt (Eupen) schimmelig III-2-3
beschuit beschuit: bəšy(3)̄t (Eupen), 1a-m  bəšy(3)̄t (Eupen), 1a-m met accent circonfl. op de y  bəšy.t (Eupen) beschuit [ZND 21 (1936)] III-2-3