| 28105 |
opvulling, opvulmateriaal |
vulstenen:
v ̇ølštę.ŋ (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale])
|
Het materinal waarmee de door de koolwinning ontstane lege ruimten worden opgevuld. [N 95, 540; N 95, 543; N 95, 103; N 95, 104; monogr.; Vwo 135; Vwo 419; Vwo 533; Vwo 730; Vwo 848]
II-5
|
| 28109 |
opvulpand |
vulpand:
v ̇ølpa.nt (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Het ontkoolde pand van een pijler dat moet worden opgevuld met stenen en/of zand. [N 95, 561; monogr.; N 95, 524; Vwo 730; Vwo 849]
II-5
|
| 28101 |
opvulpijler |
vulstreb:
v ̇ølštr ̇ēp (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Domaniale])
|
Pijler waarvan het ontkoolde gedeelte wordt opgevuld door middel van van elders aangevoerde stenen. Dit opvullen kan zowel met de hand als mechanisch gebeuren (zie ook het lemma Blaaspijler). [N 95, 539; monogr.]
II-5
|
| 19037 |
opzettelijk |
expres:
espres (Q202p Eys)
|
expres [SGV (1914)]
III-1-4
|
| 28065 |
opzichter |
opzichter:
op˲zextǝr (Q202p Eys),
stijger:
št ̇īgǝr (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Maurits])
|
De man onder wiens leiding de werkzaamheden op het bouwwerk worden verricht. In K 359 werd de controle door de 'architect' ('ažet'k') verricht. 'Conducteurs' werden in Q 83 slechts op grote bouwwerken ingezet ter vervanging van de aannemer. [N 30, 3d; N 30, 3e; monogr.] || Laagste rang bij het toezichthoudend personeel in het ondergronds bedrijf. De porion koppelt de opdracht van de ploegbaas aan die van de toezichter en hij is verplicht een in verlegenheid verkerende arbeider de helpende hand toe te steken (Defoin pag. 189). De opzichter is te herkennen aan zijn meterstok (zie het lemma Meterstok), maar ook aan zijn koperen lamp (Emma, Hendrik, Wilhelmina, Oranje Nassau I, III, IV, Maurits) of blanke lamp (Winterslag, Waterschei, Emma, Oranje Nassau I-IV, Willem-Sophia, Laura, Julia), aan een witte band op de petlamp (Zolder), aan zijn witte pak (Maurits, Domaniale, Julia), aan zijn witte helm (Eisden) en aan zijn witte lamp met groene ring (Zwartberg, Waterschei). Om opzichter te worden moest men in Nederland de Mijnschool volgen. [N 95, 128; monogr.; N 95, add.; Vwo 576; Vwo 615; Vwo 744]
II-5, II-9
|
| 28170 |
opzichter van de luchtverversing |
loftstijger:
lu.fštīgǝr (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV]),
stijger van de loft:
št ̇īgǝr van dǝ lu.f (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Laura, Julia])
|
De persoon die zorgt voor de circulatie en verdeling van verse lucht in de mijn; tevens controleert hij de vochtigheidsgraad van de lucht en de aanwezigheid van mijngas. [N 95, 135; monogr.]
II-5
|
| 27699 |
opzichterskamer |
stijgerboede:
št˙īgǝrb˙ūt (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Oranje-Nassau I, Oranje-Nassau II, Oranje-Nassau III, Oranje-Nassau IV])
|
Ruimte waar de opzichters voor en na de dienst bereikbaar zijn voor besprekingen en het schrijven van materiaalbonnen, het invullen van dienstenlijsten, etc. Op de Domaniale mijn had iedere opzichter zijn eigen loket. [N 95, 27; div.]
II-5
|
| 20130 |
opzitten |
bidden:
beane (Q202p Eys),
schoon zitten:
WLD; sic; wrsch ß?$n ...
s‧øͅn ze.tə (Q202p Eys)
|
Hoe noemt u op de achterste poten zitten met opgeheven voorpoten, gezegd van een hond (bidden, lezen) [N 83 (1981)]
III-2-1
|
| 24703 |
orchis |
orchidee:
orchidee (Q202p Eys)
|
Orchidee (orchidee, koekoekslelie) [N 92 (1982)]
III-4-3
|
| 25082 |
ordenen, rangschikken |
kramen:
kr‧oͅamə (Q202p Eys),
schikken:
schikke (Q202p Eys)
|
op een regelmatige of doelbewuste wijze plaatsen [schikken, rangschikken, schavelen] [N 91 (1982)]
III-4-4
|