| 19894 |
slot |
klem:
kl˙ɛm (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Zwartberg, Eisden]),
slot:
šlǫt (Q202p Eys)
|
Onderdeel van een inschuifbare, metalen stijl. Het slot vormt de verbinding tussen de onder- en de bovenstijl en veroorzaakt, wanneer het is vastgezet, een wrijvingsweerstand die groter wordt naarmate de bovenstijl verder in de onderstijl schuift. [N 95, 310; monogr.] || Toestel dat als sluiting op deuren wordt aangebracht, waarbij door middel van een sleutel een schoot of tong wordt uitgeschoven die in een gat in de stijl van het kozijn valt. [N 54, 94b; L 6, 73a; S 33; monogr.]
II-5, II-9
|
| 17933 |
sluipen |
kruipen:
kroeppe (Q202p Eys)
|
Sluipen: zich in alle stilte voortbewegen zodat niemand het merkt (sluipen, kruipen, slippen, gluipen). [N 84 (1981)]
III-1-2
|
| 21174 |
sluis |
erk?:
v.
eͅ.rək (Q202p Eys),
sluis:
sluis (Q202p Eys)
|
de inrichting waardoor twee wateren naar believen gescheiden of met elkaar in verbinding gebracht kunnen worden (sluis, erk, sas) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21175 |
sluisdeur |
beschot:
o.
bəšoͅ.t (Q202p Eys),
schoft:
schoft (Q202p Eys),
schot:
o.
šoͅ.t (Q202p Eys)
|
het ophijsbare deel van een sluis (schoft) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 21176 |
sluismeester |
sluismeester:
sluismeester (Q202p Eys),
sluiswachter:
Note v.d. invuller:
sluiswachter (Q202p Eys)
|
de persoon die belast is met het toezicht op en het gebruik van een sluis, vooral van schutsluizen (sasmeester, sluismeester, sasser, sassenier) [N 90 (1982)]
III-3-1
|
| 24943 |
sluiten (van grond) |
sluiten:
sleete (Q202p Eys),
stijf worden:
worden.
štīf weͅadə (Q202p Eys),
uitdrogen:
ūt˃dryəgə (Q202p Eys)
|
hard worden, gezegd van aarde [vervloeren, sluiten] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 25505 |
sluiting aan de ovendeur |
slot:
šlot (Q202p Eys)
|
Getuige de opgaven komen er verschillende manieren van sluiten voor variërend van heel eenvoudige tot meer technische. Volgens de informant van P 56 wordt er daar simpelweg een stok tegen de ovendeur geplaatst. Volgens de zegspersoon uit L 372 gebeurt dit sluiten met een (kløpǝl) door de boer, terwijl de bakker gebruik maakt van een (sxǫw). [N 29, 2c; N 29, 2a; N 29, 2b]
II-1
|
| 33460 |
sluitpin onder aan een poortvleugel |
schoude:
šǫu̯ (Q202p Eys)
|
Een poortvleugel kan aan de onderzijde gesloten worden door een korte metalen stang of pin te laten zakken in een gat in de drempel. Aan de bovenzijde is meestal een ring of haak waardoor de stang in de hoogste stand kan blijven hangen aan een pin als de poortvleugel geopend wordt. [N 4A, 47c]
I-6
|
| 20168 |
sluitspeld |
toespang:
toespang (Q202p Eys),
verzekeringsspang:
verziekeringsspang (Q202p Eys),
(v.).
vərzi.əkəreŋšp‧aŋ (Q202p Eys)
|
sluitspeld; speld waarvan de punt wordt vastgezet in een dopje of haakje zodat men zich daaraan niet kan bezeren, voor de luier [toespeld, knipspeld, bakelspeld] [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 33459 |
sluitstang boven aan een poortvleugel |
schoude:
šǫu̯ (Q202p Eys)
|
Een poortvleugel kan aan de bovenzijde gesloten worden door een korte metalen stang omhoog te duwen in een gat in het kozijn. De stang heeft aan de onderzijde vaak een handvat dat met de stang gedraaid kan worden achter een pin of in een gleuf om te voorkomen dat de stang zakt. Meestal wordt slechts één van de beide poortvleugels zo gesloten. [N 4A, 47b]
I-6
|