| 27824 |
zijwand |
bredden:
brēǝr (Q202p Eys),
komp:
komp (Q202p Eys),
stoot:
št˙uǝs (Q202p Eys
[(Oranje-Nassau I / III / IV)]
[Zwartberg, Waterschei])
|
De zijwand van een ruimte in de ondergrondse werken. De woordtypen "ondenlangsstoot", "onderlangsstoot", "ovenlangsstoot" en "overlangsstoot" (Q 121) zijn van toepassing op de zijwand van een galerij. Omdat de steenkoollaag gewoonlijk een zekere hoek maakt met het horizontale vlak, is de afstand van de laag tot het dak van de galerij aan de ene zijwand groter dan aan de andere. De wand waarin die afstand het grootst is, noemt men de "ondenlangsstoot" of "onderlangsstoot", de andere de "ovenlangsstoot" of "overlangsstoot" (Lochtman pag. 72). [N 95, 197; monogr.; Vwo 496] || Elk van de zijkanten van een kar, wagen of kruiwagenbak. Herhaaldelijk worden in het materiaal speciaal de zijkanten van een hoogkar vermeld, die afgenomen kunnen worden. De zijwanden van de slagkar, die samen met de voorwand een vast geheel vormen, krijgen vaak geen aparte naam. De zijplanken zijn horizontale planken die tegen verticale rongen staan en waarop verhoogsels gezet kunnen worden. De woordtypes kist, mouw, komp en korf, die thans "elk van de twee zijwanden" betekenen, zijn oorspronkelijk termen voor de kar- of wagenbak als geheel. De benamingen voor dit geheel worden behandeld in het lemma bak. De meer specifieke benamingen voor de zijwanden van de kruiwagen worden onder het betreffende lemma behandeld. [N 17, 30a + 40 + 46a + add; N G, 53c + 60 a-b; JG 1a; JG 1b; JG 1c; JG 1d; JG 2a; JG 2b; JG 2c; A 26, 2b; Lu 4, 2b; monogr.]
I-13, II-5
|
| 25318 |
zil, maat van 2500 m2 of kwart bunder |
zil:
zeel (Q202p Eys)
|
de maat die een oppervlakte aangeeft van 2500 vierkante meter, dat is 1/4 bunder (=10.000 vierkante meter) [zil] [N 91 (1982)]
III-4-4
|
| 33602 |
zilveruitje |
sint-jansun:
Sint Jansun (Q202p Eys)
|
[DC 13 (1945)]
I-7
|
| 18816 |
zin (lust) |
zin:
zin (Q202p Eys),
m.
zē.n (Q202p Eys)
|
het verlangen om iets te doen [lust, aard, troef, nijd, zin, goesting] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 20166 |
zindelijk |
droog:
dr‧yəx (Q202p Eys),
proper:
proaper (Q202p Eys)
|
zindelijk; de aandrang der natuurlijke behoeften beheersend, zindelijk gezegd van kinderen [N 86 (1981)]
III-2-2
|
| 22771 |
zingen |
fluiten:
fleutte (Q202p Eys),
flø̄.tə (Q202p Eys)
|
het geluid van zangvogels (slaan, slagen, zingen, fluiten) [N 83 (1981)]
III-4-1
|
| 23502 |
zingende mis |
zingmis:
zingmès (Q202p Eys)
|
Een mis waarin de gelovigen geestelijke liederen zingen [zingende mis, zingmès?]. [N 96B (1989)]
III-3-3
|
| 22081 |
zitplaats van de duif |
zitplankje:
(o.).
ze.tpleͅ.ŋkškə (Q202p Eys),
zitrek:
zitrek (Q202p Eys)
|
de zitplaats van de duif? [N 93 (1983)]
III-3-2
|
| 17827 |
zitten |
zitten:
zitte (Q202p Eys)
|
zitten [SGV (1914)]
III-1-2
|
| 17828 |
zoeken |
zoeken:
zeuke (Q202p Eys)
|
zoeken [SGV (1914)]
III-1-2
|