e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Geleen

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
een krijtstreep trekken richting aangeven: rexteŋ āngę̄vǝ (Geleen  [(Maurits)]   [Domaniale]) De richting in een mijngang werd op de kap aangegeven door het maken van een ±1 cm brede krijtstreep. De plaats waar deze krijtstreep moest worden gemaakt, was aangegeven op de uitbouwschets. Belangrijk was dat de krijtstreep haaks op de voet van de kap werd aangebracht. Nooit mocht men kappen op het oog in de richting leggen (MBK II pag. 42). [N 95, 855] II-5
een kruisje geven een kruisje geven: krutske gaeve (Geleen) Een kind voor het slapen gaan met de duim een kruisje geven op het voorhoofd. [N 96B (1989)] III-3-3
een kruisje op het brood maken een kruisje maken: krutske maake (Geleen) Het gebruik om een brood met het mes te bekruisen, voordat men het aansnijdt; men maakte met het broodmes een kruisje aan de onderkant van het brood [n kruuske ónder de mik maake?]. [N 96B (1989)] III-3-3
een kruisteken maken n kruus maake: è kruuts sjlaon (Geleen) Een kruisteken maken/slaan, zich bekruisen, zich zegenen [zich bekruuse [N 96B (1989)] III-3-3
een kuil graven dabben: dappe (Geleen), #NAME?  dabbe (Geleen), een kuil maken: n kōēl mààke (Geleen) kuil, Een ~ maken (dappen). [N 84 (1981)] III-1-2
een lelijk gezicht trekken (een) lelijke snuit trekken: n lèlikke snoet trekke (Geleen), een nut gezicht snijden: n nöt gezich sjnieë (Geleen) grijnzen, een lelijk gezicht trekken [greeze, nen toot zette, snuit trekke, grimas maken] [N 10 (1961)] III-1-4
een list gebruiken foetelen: foetele (Geleen) Een list gebruiken bij het kaarten [finten]. [N 88 (1982)] III-3-2
een miskraam krijgen een miskraam krijgen: ene miskraom kriege (Geleen) miskraam, Een ~ krijgen (opslagen, omslaan). [N 84 (1981)] III-2-2
een motorgat maken (een) motorkamer stokken: mōtǝrkāmǝr štǫkǝn (Geleen  [(Maurits)]   [Emma, Hendrik, Wilhelmina]) Een gleuf in de vloer of in de wand van een mijngang maken die groot genoeg is om er de motor van een schudgoot in te kunnen plaatsen; bij uitbreiding ook het plaatsen van de schudgootmotor in de betreffende gleuf. Zie ook het lemma Gleuf Voor Schudgootmotor. [N 95, 628] II-5
een pak slaag geven aframmelen: aaframmele (Geleen), de vijf geboden laten voelen: de vief gebaoje laote veule (Geleen) Pak slaag (tek, travans, streep, smeer, batter, roefel, kiffel, pek). [N 84 (1981)] || pak slaag geven (batteren, foeksen, foempen, juinen, kletsen, naaien, peren, rossen, smeren, vegen). [N 84 (1981)] III-1-2