26113 |
naald |
handnaald:
hantnālt (Q003p Genk),
hantnǭlt (Q003p Genk),
naald:
nolt (Q003p Genk),
nǫlt (Q003p Genk)
|
De naald is een draad gehard staal, voorzien aan de ene zijde van een spitse punt en aan de andere zijde van een oog om de draad door te steken. De kleermaker of naaister gebruikt ze om te naaien, te stoppen of te borduren. Men kent naalden in verschillende lengtes en diktes. De keuze van de naald hangt af van het beoogde doel, de draad en dikte van de draad en de dikte van de stof (Gerritse, pag. 26 en 27). [N 59, 11a; N 62, 49a; N 62, 49c; L 5, 2; L 8, 29; L B1, 76; Gi 1.IV, 13a; MW; Wi 6; S 25; monogr.]
II-7
|
34407 |
naar de ram brengen |
leiden:
lē.ǝ (Q003p Genk)
|
Het vrouwelijk schaap laten bevruchten door de bok. [N 77, 33; N 77, 32; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
17848 |
naar huis gaan |
naar huis gaan:
nou gon ix no hous (Q003p Genk)
|
Wat zegt men in uw dialect? Nu ga ik naar huis. [ZND 48 (1954)]
III-1-2
|
20403 |
naar iemand vernoemen |
vernoemen:
verniemme (Q003p Genk)
|
vernoemen
III-2-2
|
34013 |
naar links |
haar:
hār (Q003p Genk)
|
Voermansroep om het paard naar links te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95 c, 95d en 96; L 1 a-m; L B 2, 255; L 26, 2; L 36, 81c; S 12; monogr.]
I-10
|
34014 |
naar rechts |
hot:
hotj (Q003p Genk),
hut:
hyt (Q003p Genk)
|
Voermansroep om het paard naar rechts te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95a en 96; L 1 a-m; L B 2, 256; L 26, 2; L 36, 81d; S 12; monogr.]
I-10
|
27460 |
nabreken |
carrage maken:
carrage maken (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Beringen, Zolder, Houthalen, Zwartberg, Winterslag, Waterschei, Eisden]),
recarreren:
recarreren (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Beringen, Houthalen, Waterschei, Eisden])
|
Gesteente uit het dak en eventueel uit de wanden wegnemen om op deze wijze toegedrukte galerijen en steengangen weer te verruimen. [N 95, 903; N 95, 390; N 95, 384; monogr.; Vwo 216; Vwo 537]
II-5
|
27264 |
nachtdienst |
nachtpost:
nachtpost (Q003p Genk
[(Winterslag / Waterschei)]
[Eisden, Zwartberg])
|
De dienst van 10 uur ''s avonds tot ''s anderendaags 6 uur in de morgen (Vanwonterghem pag.160, Defoin pag. 211). Volgens de informant van Q 15 kende de nachtdienst een vierkante penning. Het woordtype "televisieschicht" duidt volgens dezelfde invuller op het feit dat, wanneer deze dienst begon, het t.v.-programma was afgelopen. Ze begon twee uur later dan de normale nachtdienst en werd vooral gevuld met roofwerkzaamheden. Zie verder ook de toelichting bij het lemma Controlepenning. [N 95, 118; monogr.; Vwo 539; Vwo 540]
II-5
|
24213 |
nachtegaal |
nachtegaal:
nachtegoal (Q003p Genk, ...
Q003p Genk),
nachtegōāl (Q003p Genk),
naxtəgōͅl (Q003p Genk)
|
nachtegaal [Willems (1885)], [ZND 05 (1924)], [ZND 39 (1942)]
III-4-1
|
18609 |
nachthemd |
nachthemd:
nagtimə (Q003p Genk)
|
nachthemd [N 25 (1964)]
III-1-3
|