e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Genk

Overzicht

Gevonden: 4982
BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
dameskous? hoos: hoze (Genk) Vrouwenkousen [kousen, hosen] [N 114 (2002)] III-1-3
damesmantel mantel: mantəl (Genk, ... ) damesmantel; inventarisatie huidige uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] || damesmantel; inventarisatie vero uitdrukkingen; betekenis/uitspraak [N 25 (1964)] III-1-3
damesonderbroek slipje: slipke (Genk) Vrouwenonderbroek [ook: slipje?] [N 114 (2002)] III-1-3
dampen dompen: dumpə (Genk), paven: Dèè paaft er nogal op los  paave (Genk), wasemen: wōͅzəmə (Genk) dampen, wasemen [ZND 33 (1940)] || roken met veel rook || wasemen III-2-1, III-2-3
dar deerd: dę̄.rt (Genk), (mv)  dę̄.rdǝ (Genk), eerd[bij]: ɛrt[bij] (Genk), eerde[bij]: ɛrdǝ[bij] (Genk) Het mannelijk dier in het bijenvolk. De dar is geboren uit een onbevruchte eicel. In de bijenwoning doet hij niets anders dan eten. Zijn enige functie is het helpen warm houden van het broed door zijn aanwezigheid. Onmisbaar zijn de darren voor de bevruchting van de jonge koningin. Na de paring sterft de dar. De darren worden in mei of vlak daarna geboren. Als het bijenjaar ten einde spoedt, in augustus of september, worden de darren verdreven door de werksters en sterven zij. De dar heeft geen angel. Voor het woorddeel (-bij) leest men de woordtypen bij/bie en bien. In welke plaatsen deze woordtypen respectievelijk voorkomen, ziet men in het lemma Bij. Voor de fonetische documentatie ervan wordt ook verwezen naar het lemma Bij. [N 63, 12c; S 3; L 1a-m; JG 1a + 1b; JG 2b-5, 2; R 3, 42; A 9, 2; Ge 37, 2; monogr.] II-6
darm darm: deͅrəm (Genk) darm, darmen [N 10b (1961)] III-1-1
darmuitstulping breuk: brīǝk (Genk) [N 8, 61c] I-9
darmvet darmenvet: omgeeft de darmen; mindere soort vet  dɛ̄rməveͅt (Genk) darmenvet [Goossens 1a (1955)] III-2-3
darren doden afmaken: ǭfmǭkǝn (Genk), kapotmaken: kapotmǭkǝn (Genk) Het doden van de darren door de werksters op het einde van de zomer, als het bijenjaar ten einde loopt. De dar heeft dan geen bestaansrecht meer binnen het volk en wordt door de werkbij onherroepelijk naar buiten gewerkt. De darren krijgen minder voedsel, verzwakken en sterven buiten de korf of kast van uitputting en kou. Onwillige darren worden met de angel gestoken en sterven daardoor. Het verschijnsel van de darrenmoord komt ieder jaar terug. Het is een normale gang van zaken. Wanneer de bijen dit op een ander moment in het jaar doen, is het een teken van armoede aan voedsel. [N 63, 52] II-6
darrenbol darrenstoet: darǝnstut (Genk) Groep darren die de koningin op de bruidsvlucht achtervolgt. Eén daarvan zal de koningin bevruchten. [N 63, 59] II-6