| 25004 |
grootx |
groot:
groit (Q018p Geulle),
groīt (Q018p Geulle)
|
groot [DC 03 (1934)]
III-4-4
|
| 33317 |
grote boerderij |
hof:
hōf (Q018p Geulle)
|
Als grootte-aanduiding geven de informanten doorgaans "minstens 10 hectare" op; soms noemt men ook de maximum-grootte erbij, bijvoorbeeld: "van 20 tot 40 ha". Het aantal paarden is vaak ook criterium om van een "groot bedrijf" te spreken, bijvoorbeeld "boerenhof met paarden" (L 213). In het Leuvens materiaal, lijst 35, vraag 59 is gevraagd naar geleg of geleeg, met de betekenis "boerderij met grote landerijen". Naast specifieke termen vindt men tussen de opgaven ook enige omschrijvingen, vooral met behulp van het bijvoeglijk naamwoord groot. Voor de fonetische documentatie van het type boerderij, zie het lemma "boerderij, algemeen" (1.1.1). [A 10, 2c en 3a; L 22, 1a; L 35, 59; monogr.; add. uit L 38, 22]
I-6
|
| 19502 |
grote schoonmaak |
grote poets:
de groite poets doen (Q018p Geulle),
de groite poets is achter de rök (Q018p Geulle),
grote poets (Q018p Geulle),
veer zin aan de groite poets (Q018p Geulle),
huispoets:
den hoespots höbben veer achter de ruk (Q018p Geulle),
veer zin aan den hoespots (Q018p Geulle)
|
de schonmaak is achter de rug [DC 15 (1947)] || het schoonmaken van het gehele huis, dat in het voorjaar plaats heeft [DC 15 (1947)] || wij zijn aan het schoonmaken [DC 15 (1947)]
III-2-1
|
| 22675 |
grote trom |
dikke trom:
dekə trom (Q018p Geulle)
|
Een grote trom [trombol]. [N 90 (1982)]
III-3-2
|
| 25234 |
grote wolk |
kwade wolk:
ein koeaj wolk (Q018p Geulle),
zuur schip:
ein zoer sjeep (Q018p Geulle)
|
grote, op zichzelf staande wolk [bonk] [N 81 (1980)]
III-4-4
|
| 18872 |
gruwelijk |
afschuwelijk:
afsjuuwelijk (Q018p Geulle),
gruwelijk:
gruuwelijk (Q018p Geulle)
|
grote schrik opwekkend, afschuwwekkend [erg, gruwelijk, ijselijk] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 32626 |
guano |
vogelmest:
vōgǝl[mest] (Q018p Geulle)
|
Guano is een poedervormige meststof, vervaardigd van uitwerpselen, veren en kadaverresten van zeevogels, waarvan zich in de loop van de tijd dikke lagen hebben gevormd op onbewoonde eilanden en klippen met name aan de westkust van Zuid-Amerika (Peru, Chili). Blijkens een aantal opgaven werd guano beschouwd als de oudste of eerst bekende kunstmest of was hij de voorloper daarvan, die vooral vóór de eerste W.O. gebruikt werd. Toen de echte kunstmest zijn intrede had gedaan, werd deze aanvankelijk nog vaak guano genoemd. Met guano, die voornamelijk werd aangewend om pootaardappelen te bemesten, ging men zuinig om: met een oude eetlepel of iets dergelijks werd in ieder pootgat een kleine hoeveelheid van deze meststof op of bij de aardappel gelegd. Volgens de meeste opgaven was guano een stikstofhoudende meststof, volgens enkele andere bevatte hij ook kali en fosforzuur, terwijl hij eenmaal met thomasslakken wordt vergeleken of als zwarte meststof wordt omschreven. Mogelijk werd deze originele vogelmest in het begin van de kunstmestperiode synthetisch nagemaakt en als guano of onder een daarop gelijkende handelsnaam in de handel gebracht. [N P, 8; N 11A, 62a]
I-1
|
| 18834 |
guitig |
pesten:
peste (Q018p Geulle),
plagen:
plaoge (Q018p Geulle)
|
vrolijk plagend of op overmoedige wijze grappig [farsig, guitig] [N 85 (1981)]
III-1-4
|
| 18541 |
gulp van een broek |
gulp:
gulp (Q018p Geulle),
roetsj:
rötsj (Q018p Geulle)
|
gulp, met knoopjes te sluiten voorsplit [rötsj, fluitje] [N 23 (1964)]
III-1-3
|
| 20495 |
gulzig |
gulzig:
gölzig (Q018p Geulle)
|
gulzig; Hoe noemt U: Snel en onmatig in het verorberen van voedsel of drank; schrokachtig (gulzig, gruizig, vratig, slokachtig) [N 80 (1980)]
III-2-3
|