| 32730 |
ploegzool |
korst:
kǫs (P175p Gingelom),
leemlaag:
līmlōǝx (P175p Gingelom),
vuile grond:
vālǝ gront (P175p Gingelom)
|
De termen die in dit lemma bijeen zijn gezet, hebben alle betrekking op de grond of de grondlaag onder de bouwvoor. De onder A. vermelde benamingen zijn vooral van toepassing op de korst of harde laag, die bij regelmatig ploegen onder in of juist onder de voor gevormd wordt door de druk en de strijkende werking van het ploeghoofd; van tijd tot tijd moet deze laag met de ondergronder gebroken worden. Onder B. vindt men benamingen voor een harde laag onder de bouwvoor, die het water slecht doorlaat. Deze termen betreffen soms een uitgestrekte laag, in andere gevallen een bank of een laag van beperkte omvang. Vaak ook wijzen ze meer op een grondsoort dan op een laag onder de bouwvoor. De veelheid van termen (zoals die voor bijzondere kleisoorten, klevende en kneedbare aarde, modderige grond e.d.) hangt nauw samen met plaatselijke en regionale verschillen in bodemgesteldheid. Tenslotte wordt onder C. een opsomming gegeven van benamingen voor een bijzondere laag in de ondergrond, een roestbruine ijzerhoudende laag (van een bepaalde grondsoort) die hard of zacht kan zijn. [N 11A, 129g; N 27, 12a + b; N 27, 13a add.; monogr.; div.]
I-1
|
| 20762 |
poffertje |
poffertje:
Syst. Frings
pufərkə (P175p Gingelom)
|
Poffertje [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 31551 |
polijsten |
polijsten:
polęjstǝ (P175p Gingelom)
|
Het metaal met fijn schuurmateriaal glad en glanzend maken. Het polijsten kan gebeuren met behulp van schuurlinnen, een polijstvijl, met polijstpoeder of met polijstpasta. Zie ook deze lemmata. De invuller uit Q 83 vermeldt ook het gebruik van staalwol (stuǝlwǫl) bij het polijstwerk. [N 64, 55a; monogr.]
II-11
|
| 21569 |
politie |
politie (< lat.):
de polissie he’bem aangehaa (P175p Gingelom)
|
De politie heeft hem aangehouden. [ZND 33 (1940)]
III-3-1
|
| 17657 |
pols |
pols:
poͅls (P175p Gingelom, ...
P175p Gingelom)
|
pols [N 10b (1961)]
III-1-1
|
| 18292 |
polsmof |
parement (fr.):
paromous (P175p Gingelom)
|
een polsmof - korte, gebreide stukken, die over de voorarm worden aangetrokken tegen de koude [ZND 34 (1940)]
III-1-3
|
| 33807 |
pommelee, appelschimmel |
gepommeleerd:
gǝpumǝ`lēǝt (P175p Gingelom),
pommelee:
pumǝ`lę (P175p Gingelom)
|
Paard met ronde, glanzende plekken in de vorm van appels in het haarkleed, van binnen wit en van buiten zwart. De afwisseling van zwarte en witte haren vormt een cirkelvormig patroon, vooral op de schouders en het kruis. [JG 1a, 1b; N 8, 63c, 63d en 63e]
I-9
|
| 18504 |
pompon van een muts |
pompon (fr.):
po͂po͂ (P175p Gingelom)
|
pompon: pompon
III-1-3
|
| 19957 |
poort |
poort:
pōt (P175p Gingelom)
|
Opgenomen zijn de benamingen die de poort in het algemeen. Zie ook de lemmata "stalpoort, staldeur" (2.1.3) en "schuurpoort" (3.1.2). Zie de afbeeldingen 22, (a) ronde poort; 23, (b) rechthoekige poort; en 24, (c) details van de poort. In de toegevoegde klankkaart zijn de lengte van klinker en de gevallen van pseudo-klankverschuiving van de slot-t aangegeven. Zie afbeelding 18. [N 7, 48a; JG 1a, 1b; A 10, 7a en 7b; L A2, 286; L 5, 56; L 12, 5; R (s]
I-6
|
| 33796 |
poot |
poot:
pūt (P175p Gingelom
[(mv pūtǝ)]
)
|
Tussen haakjes de meervoudsvorm. [JG 1a, 1b]
I-9
|