| 18152 |
wijdbeens lopen |
sporen hebben:
i.e. hij heeft spoor.
hei spoͅur (P175p Gingelom)
|
lopen: met de benen ver uiteen lopen [kooje, met een wijde kooi loope] [N 10 (1961)]
III-1-2
|
| 20852 |
wijn |
wijn:
wééən (P175p Gingelom)
|
wijn [RND]
III-2-3
|
| 17667 |
wijsvinger |
wijsvinger:
weͅsveŋər (P175p Gingelom),
weͅəsvi̯ŋər (P175p Gingelom)
|
wijsvinger [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 22308 |
wijzerplaat van een duivenklok |
cadran (fr.):
Via t Fra.
kadra͂ (P175p Gingelom)
|
Cadran.
III-3-2
|
| 17576 |
wilde hoofdharen |
wild haar:
wiltoər (P175p Gingelom),
wilde haren:
wel òrə (P175p Gingelom)
|
hoofdharen, wilde ~ [vliechhaar] [N 10 (1961)]
III-1-1
|
| 24611 |
wilde roos (hondsroos, enz.) |
hondsroos:
verzamelfiche ZND01, a-m; ZND01, u 051 en ZND15, 004; deze laatste ook bij Har Brok
hondsroes (P175p Gingelom)
|
egelantier [ZND 01 (1922)]
III-4-3
|
| 32859 |
wilde zuring |
surkel:
syrkǝl (P175p Gingelom),
wilde sulker:
welǝ sølǝkǝr (P175p Gingelom),
wilde surkel:
wilǝ sørkǝl (P175p Gingelom)
|
Wilde zuring of veldzuring, een algemeen voorkomende plant met rood uitziende stelen en een losse aarachtige bloemtop die in de weiden en langs de sloten groeit: Rumex acetosa (tot 50 cm hoog) of Rumex acetosella (25 cm hoog). Botanici onderscheiden vele variëteiten, die ongetwijfeld tussen de onderstaande namen zijn terug te vinden. Naamsverwarring met de klaverzuring (Oxalis acetosella), die van een andere familie is dan de veldzuring, slechts 10 cm hoog en met drietallige blaadjes gelijkend op de gewone klaver, is zeker niet uit te sluiten. De meest voorkomende volksnamen voor deze plant bevatten het element klaver-; daarom zijn deze apart geplaatst (groep B). Onder C staan nog enkele volksnamen die doorgaans andere planten aanduiden, zoals hazebrood (voor Luzula, veldbies), hondsribbe (voor Plantago lanceolata, smalle weegbree) en suikerij (voor Taraxacum, paardebloem); zie ook de toelichting bij het lemma ''oude grassoorten''. Wel moet onderscheid gemaakt worden tussen de hier behandelde wilde zuring die als onkruid wordt beschouwd en die de koeien niet eten (en dus moet worden bestreden) en de tamme zuring die als groente wordt gekweekt. De Limburgse volksnamen voor deze laatste plant komen ter sprake in de afleveringen over het Boerenhuis bij de moestuin. Zie afbeelding 1.' [N 14, 84a; JG 1b, 2c; L 34, 57; monogr.]
I-3
|
| 24510 |
wilgenkatje |
katje:
ketjes (P175p Gingelom)
|
katjes v. sommige bomen [ZND 34 (1940)]
III-4-3
|
| 17596 |
wimper |
haartje:
heurkes (P175p Gingelom)
|
lange wimpers (haartjes aan de oogleden) [ZND 34 (1940)]
III-1-1
|
| 30488 |
windroeden |
wissen:
węsǝ (P175p Gingelom)
|
Twijgen die men vastbindt op de naden van de dakschilden om het verwaaien van de dakbedekking tegen te gaan. De bandgaarden werden in L 291 vastgebonden met 'wijden' ('wijǝ') of 'witsen' ('wetsǝ'), in K 353 met 'dekbanden' ('dęk˱banǝ'). In K 316 gebruikte men 'dekgaarden' ('d'k˲gšrǝ') om het stro over de hele lengte van het dak vast te leggen. [N F, 10; N 4A, 34d; monogr.]
II-9
|