e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Grathem

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
voorzwerm eerste zwerm: iǝstǝ zwɛrm (Grathem) De eerste zwerm, gewoonlijk in juni. Een deel van een bijenvolk verlaat met de oude koningin korf of kast. Wie met de zwerm meetrekt, schijnt niet meer naar de oude woning om te zien (De Roever, pag. 34). De zwerm laat een aparte zwermtoon horen. [N 63, 29b; JG 1b; N 63, 37e; A 9, 6] II-6
vork fourchette: versjet (Grathem), vəršeͅt (Grathem), verket: vərkeͅt (Grathem) eetvork || vork om mee te eten [Roukens 03 (1937)] III-2-1
vork van de wagen disselvork: desǝlvø̜rǝk (Grathem) Het geheel van de twee schuin naar achter lopende balken die boven het asblok bevestigd zijn en waartussen aan de voorzijde de dissel is geplaatst. Deze balken maken deel uit van het voorstel van de langwagen. [N 17, 44b; N G, 70e; JG 1b; JG 1d] I-13
vorkenblok vorkenhouder: vörkehouwer (Grathem) blok waarin vorken worden bewaard [N 20 (zj)] III-2-1
vorst, het vriezen gevreur: gevreur (Grathem) vorst, het vriezen [gevreur] [N 22 (1963)] III-4-4
vorstpan schildmulde: šeltmølt (Grathem), schildpan: šeltpan (Grathem), vorstmulde: vǫrstmølt (Grathem), vorstpan: vǫrstpan (Grathem) Halfronde pan waarmee de nokken en hoekkepers van het dak worden bedekt; ook de soortgelijke pan voor de afdichting van de nok of de naden van het dakschild van een rieten dak. Vorstpannen worden met spijkers op de dakruiters vastgezet en met specie aan elkaar bevestigd. In Q 77b werd niet met vorstpannen gewerkt. Men smeerde daar de nok van het dak in met cement. Het woordtype broekstuk (L 290, L 372) duidt een pan aan die de verbinding vormt tussen de vorstpannen en de pannen die over de naden van het dakschild worden gelegd. [N 32, 45b; N 32, 45c; N 4A, 34a; N 4A, 34c; N F, 8] II-8
vos vos: vos (Grathem) vos III-4-2
vrachtwagen vrachtwagen: vragtwaa.gə (Grathem) een grote auto voor goederenvervoer [vrachtwagen, camion] [N 90 (1982)] III-3-1
vreemde duif die op het hok komt achterblijver: Algemene opmerking bij deze vragenlijst: zie ook aantekening van de invuller, op de laatste pagina!  achtərblie.vər (Grathem) een vreemde duif die op het hok komt? [N 93 (1983)] III-3-2
vregelpaal vregelpaal: vręi̯gǝlpǭl (Grathem) In de Kempen en in het zuid-oosten van het onderzoeksgbied wordt een tweede boom voor het vastzetten van het hooi op de kar gebruikt. Deze vregelpaal is (doorgaans draaibaar) onder in de bak van de hoogkar gemonteerd en loopt door het midden van het verzwaarde dwarse sluithout, de bril. Het bindtouw werd dan om deze vregelpaal heengeslagen en daarna werd deze door middel van een stok of knuppel, de vregelstok, aangedraaid. Zie ook de toelichting bij het lemma ''vregelstok'' en afbeelding 15. De foto''s van afbeelding 15 zijn genomen in Mechelen aan de Maas (Q 9). [N 17, 14a; JG 1d, 2c; monogr.] I-3