| 32809 |
weiland bewerken met de kettingeg |
kettel[eggen]:
kętǝl[eggen] (Q193p Gronsveld)
|
De onderstaande termen veronderstellen "de wei" als object. Sommige ervan kunnen wel-licht ook absoluut gebruikt worden; zij bete-kenen dan "werken met de kettingeg" zonder meer, wat men niet alleen in de wei, maar ook op het veld kan doen. Voor ''eggen'' + ''eggen'' en ''slepen'' zie men de desbetreffende lemmata. [JG 1a; N 11A, 172f; div.]
I-2
|
| 33658 |
weiland in het algemeen |
wei:
węi̯ (Q193p Gronsveld)
|
Het totaal aan grasland waarop men de koeien kan laten grazen en waarop men kan hooien. [N 6, 33b; N P, 5; N 14, 50a; S 43; RND 20; A 10, 3; A 10, 4; monogr.]
I-8
|
| 21789 |
welbespraakt brutaal persoon |
muiljan:
moûjljaan (Q193p Gronsveld)
|
iemand die goed kan praten maar daarbij brutaal is [mondfiat] [N 85 (1981)]
III-3-1
|
| 21790 |
welbespraakt zijn |
goed ter taal zijn:
good ter taole (Q193p Gronsveld)
|
welbespraakt; goed, vlot kunnende spreken, woordenrijk [montfiejat] [N 87 (1981)]
III-3-1
|
| 24530 |
welig groeiend |
het verrekt van de ... (omschr.):
ideosyncr.
’t verrêk de van (Q193p Gronsveld)
|
In overvloed groeien, gezegd van planten (gelp). [N 82 (1981)]
III-4-3
|
| 32744 |
wendakkerhoeken |
hoeken:
hōk (Q193p Gronsveld),
hø̄k (Q193p Gronsveld),
kulter:
kø̄ltǝr (Q193p Gronsveld)
|
Bij het ploegen van de keerstrook of wendakker blijft, behalve als men na elke voor bij het keren de ploeg terugtrekt en aan de kant inzet, aan beide zijden van de wendakker een vierkant of rechthoekig keerstrookje over, dat thans vaak onbewerkt blijft, maar vroeger veelal met de schop (soms met de riek) werd omgewerkt. Een enkele keer diende het voor een ander gewas dan op de rest van de akker verbouwd werd. [N 11, 50b; N 11A, 125c; A 33, 7; N P, 1]
I-1
|
| 17597 |
wenkbrauw |
oogsbrauw:
ougsbraoj (Q193p Gronsveld)
|
wenkbrauw [DC 01 (1931)]
III-1-1
|
| 32633 |
wentelploeg |
wentelploeg:
wɛntǝl[ploeg] (Q193p Gronsveld)
|
Een wentelploeg is een karploeg met tenminste twee ploeglichamen, die - boven elkaar aan de ploegboom bevestigd - elkaars spiegelbeeld vormen en bij het keren samen met de ploegboom 180° worden gedraaid. Aan de boom van zulk een ploeg zitten gewoonlijk ook twee kouters en twee voorscharen. Vroeger kon de wentelploeg ook een voet- of radploeg zijn. Omdat de ploegboom van een dergelijke ploeg niet in zijn geheel gedraaid kon worden, was het dubbele ploeglichaam draaibaar bevestigd aan het achterstuk van de ploegboom. Dit type wentelploeg heet achterwentelaar of staartwentelaar. Een voet- of radploeg met een ploeglichaam dat onder de ploegboom door gewenteld kan worden, wordt wel onderwentelaar genoemd. [JG 1b + 1b; JG 2a-1, 6 ; JG 2b-4, 1; N 11, 30; N 11A, 71 + 72 + 73; N J, 10 add.; N 27, 14 + 15 add.; A 27, 24 add.; monogr.]
I-1
|
| 20634 |
wentelteefje |
verwenen brood:
verwène broed (Q193p Gronsveld),
verwèène broed (Q193p Gronsveld)
|
wentelteefjes (bep.) || Wentelteefjes (fleweene brood, fluweele brood, verdwene brood, verwèène brood?) [N 16 (1962)]
III-2-3
|
| 21485 |
werk (zn) |
werk:
werrek (Q193p Gronsveld)
|
werk; ben je klaar met je -? [DC 03 (1934)]
III-3-1
|