| 22438 |
maandag voor aswoensdag |
vastelavondsmaandag:
Vastelaovendsmaondig (Q193p Gronsveld),
vastelaovensmao (Q193p Gronsveld)
|
De naam voor de maandag vóór aswoensdag. [N 88 (1982)] || naam voor de maandag voor Aswoensdag [VC 26 (1961)]
III-3-2
|
| 17671 |
maantje op de nagel |
maantje:
mëunsje (Q193p Gronsveld)
|
maantje: Lichter gekleurd gedeelte onderaan de vingernagels (maantje). [N 84 (1981)]
III-1-1
|
| 33107 |
maat houden bij het dorsen |
slaghouden:
šlǭxhau̯ǝ (Q193p Gronsveld)
|
Wanneer men met meer dan één man dorst, moet men goed de maat houden; zie ook de algemene toelichting bij deze paragraaf. In dit lemma staan de benamingen voor dit houden van de juiste maat bijeen. De uitdrukking boekweit dorsen, of beter: boekweitkoek dorsen of - slaan (en heteroniemen, zie het lemma ''boekweit'', 1.2.10) betekent doorgaans: "ritmisch, op maat dorsen"; de term is een onomatopee. Soms ook betekent de uitdrukking dat alle dorsers tegelijk slaan ten teken dat het dorsen klaar is. In L 326 merkt de zegsman opdat deze uitdrukking "verkeerd dorsen" betekent. Trompen is wel de benaming voor het ritmisch luiden van de kerkklok; vergelijk ook het type luiden zelf. Voor de fonetische documentatie van het woord [dorsen], zie het lemma ''dorsen'' (6.1.1).' [N 14, 12 en 14b; JG 1a, 1b; monogr.]
I-4
|
| 20870 |
macaroni |
macaroni:
mekronie (Q193p Gronsveld)
|
macaroni
III-2-3
|
| 29810 |
machinale steen |
geperste brik:
gǝpɛrs˱dǝ brek (Q193p Gronsveld)
|
Machinaal gevormde baksteen. [N 30, 54f]
II-8
|
| 25552 |
machine om roggebrooddeeg te maken |
deegmachine:
dęjxmǝšin (Q193p Gronsveld),
roggebroodmenger:
rogǝbrutmęŋǝr (Q193p Gronsveld)
|
Vergelijk het lemma ''mengmachine voor deeg''. [N 29, 104]
II-1
|
| 24879 |
madeliefje |
margrietje:
-
magrietsjes (Q193p Gronsveld),
meizoetje:
mèijzëudsje (Q193p Gronsveld),
weibloemetje:
-
weiblumkes (Q193p Gronsveld),
weibloempje:
węi̯blømkǝ (Q193p Gronsveld)
|
Bellis perennis L. Een zeer algemeen voorkomend plantje met losse witte bloempjes, die aan de uiteinden paarsrood kunnen aanlopen, met een geel hartje. Het komt voor in weilanden, op gazons en in bermen en bloeit bijna het hele jaar door, vooral van april tot september. Het varieert in hoogte van 5 tot 15 cm en wordt ook vaak meizoentje genoemd. Door de onzekere etymologie van het woord meizoentje, waarin mei- oorspronkelijk vermoedelijk eerder "weide" dan "mei(maand)" betekent, met zijn vele (volksetymologische) vervormingen, is de onderverdeling van de verschillende typen zeer globaal gehouden. Invoeging van -l- (en -r-) komt voor onder meibloempje en meizoetje; de betrokken varianten staan telkens achteraan in de behandeling van de woordtypen; molenzoetje is echter apart gehouden. [A 17, 1a; A 49B, 1a; L 40, 81; monogr.] || madeliefje [DC 17 (1949)]
I-5, III-4-3
|
| 17554 |
mager |
mager:
moager (Q193p Gronsveld),
mäoger (Q193p Gronsveld),
schraal:
sjroal (Q193p Gronsveld)
|
mager [schrepel, schraal] [N 10 (1961)] || mager; Hoe noemt U: Mager, niet vet, gezegd van voedsel (schraal, schrekel) [N 80 (1980)]
III-1-1, III-2-3
|
| 34128 |
mager kalf |
schrankel:
šrɛŋkǝl (Q193p Gronsveld)
|
[N 3A, 147b]
I-11
|
| 33830 |
mager paard |
mager krak:
mǭgǝr krak (Q193p Gronsveld)
|
[N 8, 62m]
I-9
|