e-WLD begrippen 

 
 
Filteren... plaats=Gronsveld

Overzicht

BegripTrefwoord: dialectopgave (plaats)Omschrijving
uit (voetbal) outbal (<eng.): hoütbaal (Gronsveld) (De bal is) uit. [DC 49 (1974)] III-3-2
uitblinken uitblinken: oétbleenke (Gronsveld) schitteren boven iets of iemand anders, bijzonder begaafd zijn [uitstek zijn, uitblinken] [N 85 (1981)] III-1-4
uitbrander serenade: serenaad (Gronsveld), sernaat (Gronsveld), uitschieting: oétsjiéting (Gronsveld) een sterke berisping [uitschijter, schrobbering, schoefeling] [N 85 (1981)] || uitbrander III-1-4
uitdenken bedenken: bedeenke (Gronsveld), uitfingeren: oétfingere (Gronsveld, ... ) bedenken || bedenken (plan) || door nadenken ontwerpen; verzinnen [uitfineren, figeleren, uitprakkezeren, bedenken] [N 85 (1981)] III-1-4
uitdrogen huiden: hø̜jdǝ (Gronsveld) Gezegd van slecht deeg. [N 29, 29c; monogr.] II-1
uiteenploegen vaneenploegen: vānęi̯n[ploegen] (Gronsveld) Manier van ploegen (met een "enkele" ploeg), waarbij de voren in de richting van de zijkanten van de akker worden omgekeerd. Nadat men aan een van beide zijden de eerste voor heeft geploegd, laat men de ploeg slepend over de wendakker gaan naar de andere zijde, om daar de tweede voor te ploegen. Via de andere wendakker verplaatst men zich weer naar de overzijde. Achtereenvolgens ploegt men nu de 3e voor tegen de Ie, de 4e tegen de 2e, enz. Terwijl de sleepweg van de ploeg over de wendakkers steeds korter wordt, komen de beide voren dichter bij elkaar te liggen, totdat zij midden op de akker bij elkaar komen en daar een greppel of laagte vormen. Voor de termen aanschieten op de reen en op de reen beginnen zie men ook het lemma de eerste voor ploegen, onder C. [N 11, 48; N 11A, 121a; JG 1a + 1b; A 33, 1a + b; monogr.] I-1
uiten uiten: ute (Gronsveld) uitspreken; te kennen geven [uiten, uiteren, lossen] [N 87 (1981)] III-3-1
uiterontsteking, mastitis uierontsteking: yi̯ǝrontstēkeŋ (Gronsveld) Door het feit dat de natte spenen (melk) een geschikte voedingsbodem vormen voor bacteriën en door de plaats van de uier (mest en vuil) is de kans op infectie groot. Streptococcen zijn de belangrijkste ziekteverwekkers. Bij een acute ontsteking is de uier gezwollen, pijnlijk en rood. De melk is meestal waterachtig en bevat vlokjes. Bij slepende gevallen vertoont de uier plaatstelijk knobbels en verhardingen. De melk ziet er meestal normaal uit (Berns, blz. 118). Zie ook wbd I.3, blz. 461. [N 52, 5a; A 48A, 10a; monogr.] I-11
uitgaan bollen: bôlle (Gronsveld) uitgaan, cafés bezoeken, aan de zwier gaan [lelijkeren, op de scheut gaan] [N 87 (1981)] III-3-1
uitgestort zaad van de hengst sprongen: šprø̄ŋk (Gronsveld) [N 8, 48 en 49] I-9