| 34020 |
opstaan |
allez-op:
alē̜i̯ ø̜p (P048p Halen)
|
Voermansroep om het paard op te doen staan. [N 8, 95j]
I-10
|
| 33152 |
opstapelen van graanzakken |
op een hoop leggen:
up nǝn huǝp lęgǝ (P048p Halen)
|
Zakken met graan op een hoop zetten. [L 27, 24]
I-4
|
| 33078 |
opsteken van de schoven |
gaffelen:
gafǝlǝ (P048p Halen)
|
Het op de oogstkar laden van de gedroogde schoven. Dit gebeurt door twee personen, de één, de opsteker (zie het lemma ''opsteker'', 5.1.4) steekt de schoven met een oogstgaffel van het hok naar de kar omhoog, waar de ander, de tasser (zie het lemma ''tasser op de wagen'', 5.1.5) de schoven aanneemt en in lagen (zie het lemma ''laag schoven op de wagen'', 5.1.7) op de oogstkar tast. Vergelijk ook het lemma ''hooi opladen'' (5.1.5) in aflevering I.3.' [JG 1a, 1b, 2c; monogr.]
I-4
|
| 32936 |
opsteker |
gaffelaar:
gafelīr (P048p Halen),
gafǝlīr (P048p Halen)
|
Degene die de schoven met de gaffel,opsteekt naar de tasser op de wagen. Vergelijk de toelichting bij het lemma ''opsteken'' (5.1.3) en het lemma ''opsteker'' (5.1.6) in aflevering I.3, van hooi op de oogstkar. [N 15, 40; monogr.; add. uit JG 1a, 1b] || Degene die het hooi met de oogstgaffel opsteekt naar de optasser op de wagen. [N 14, 121a; A 34, 3a]
I-3, I-4
|
| 32938 |
optassen, vouwen |
rollen:
rǫlǝ (P048p Halen)
|
Het eigenlijke laden van het hooi op de wagen. Vooral op de Kempense ladderkarren, zonder dichte zijschotten (zie het lemma ''hooikar'') is dit laden een zorgvuldig karwei: de bussels hooi worden dan met een draaiende slag, een "vouw", vast tegen elkaar aan gestapeld. Om praktische redenen moest er met zorg geladen worden: er moest immers zoveel mogelijk hooi op de wagen geladen worden; maar ook om redenen van beroepstrots: een goedgeladen oogstwagen is de trots van de boer. Om een slechtgeladen wagen zal hij worden bespot. [N 14, 120; A 34, 6]
I-3
|
| 32939 |
optasser |
lader:
lǫǝr (P048p Halen)
|
Degene die, staande op de kar, het hooi van de opsteker aanneemt en het er opstapelt. [N 14, 121b; A 34, 3b]
I-3
|
| 17900 |
optillen |
heffen:
hùffen (P048p Halen),
opheffen:
ophoeffə (P048p Halen),
uphøfə (P048p Halen),
uphəfə (P048p Halen),
pozen:
pøzə (P048p Halen)
|
dat kan ik opheffen [ZND 26 (1937)] || optillen [RND]
III-1-2
|
| 34000 |
optuigen |
(het) getuig aandoen:
t ˲gǝtø̜̄x˱ andun (P048p Halen),
tuigen:
tø̜̄gǝ (P048p Halen)
|
Een trekpaard van het nodige trektuig voorzien. Men zet het hoofdstel op het hoofd van het paard, plaatst het haam om zijn nek, legt het schoftzadel op zijn rug en doet het achterhaam aan. Tenslotte gespt men de verschillende delen aan elkaar. [JG 1b; N 8, 97a; monogr.]
I-10
|
| 19037 |
opzettelijk |
expres:
ook materiaal znd 1a-m
expres (P048p Halen)
|
opzettelijk [ZND 23 (1937)]
III-1-4
|
| 33966 |
opzetteugel |
kordeelstukken:
kǝrdiǝlstøkǝ (P048p Halen)
|
Leren riem die van het bit door de ringen boven op het haam naar het schoftzadel loopt en belet dat het paard bij het trekken gras vreet. [N 13, 33]
I-10
|