| 31581 |
naafbus |
bus:
bø.s (L286p Hamont),
bøs (L286p Hamont),
domhuis:
domhūs (L286p Hamont),
karbus:
kɛ̄rbø.s (L286p Hamont)
|
De metalen bus in de naaf van het karwiel die om het uiteinde van de karas draait. Het plaatsen van de naafbus in de dom werd in Q 113 bussen (b0sd) genoemd. Dit werk werd doorgaans door de wagen- of radmaker gedaan. Zie ook afb. 214-215. [N G, 43b; N 17, 59; JG 1a; JG 1b; L 39, 22; monogr.]
II-11
|
| 28708 |
naaien |
naaien:
nē̜jǝn (L286p Hamont),
nē̜ǝjǝ (L286p Hamont)
|
Algemene benaming voor naaien. Informanten uit P 119, P 188 en Q 77 merken op dat de benaming lappen ouder is dan naaien. [N 62, 1a; N 62, 1d; A 2, 70; A 37, 1c; L 31, 46; Gi 1.IV, 12; MW; RND; Wi 40; S 25; monogr.]
II-7
|
| 28711 |
naaister |
naaister:
nējstǝr (L286p Hamont)
|
De algemene benaming voor een vrouw die als beroep heeft het verrichten van naaiwerk en het vervaardigen van kledingstukken. [N 59, 196; N 62, 1b; N 62, 1d; MW; Wi 18; monogr.]
II-7
|
| 18184 |
naakt |
bloot:
blūət (L286p Hamont),
moedernaaks:
mudərnaks (L286p Hamont),
naaks:
naks (L286p Hamont),
paddernaaks:
Zo naakt als een pad.
padərnaks (L286p Hamont),
poedelnaaks:
pudəlnaks (L286p Hamont)
|
bloot || moedernaakt (naakt) [ZND 11 (1925)] || naakt || paddernaks
III-1-3
|
| 26113 |
naald |
naalde:
nø.l (L286p Hamont),
nøl (L286p Hamont),
nø̜l (L286p Hamont),
nǫl (L286p Hamont)
|
De naald is een draad gehard staal, voorzien aan de ene zijde van een spitse punt en aan de andere zijde van een oog om de draad door te steken. De kleermaker of naaister gebruikt ze om te naaien, te stoppen of te borduren. Men kent naalden in verschillende lengtes en diktes. De keuze van de naald hangt af van het beoogde doel, de draad en dikte van de draad en de dikte van de stof (Gerritse, pag. 26 en 27). [N 59, 11a; N 62, 49a; N 62, 49c; L 5, 2; L 8, 29; L B1, 76; Gi 1.IV, 13a; MW; Wi 6; S 25; monogr.]
II-7
|
| 34407 |
naar de ram brengen |
leiden:
lęi̯.ǝ (L286p Hamont)
|
Het vrouwelijk schaap laten bevruchten door de bok. [N 77, 33; N 77, 32; JG 1a, 1b; monogr.]
I-12
|
| 17848 |
naar huis gaan |
naar huis gaan:
nou gui ig no hoes (L286p Hamont),
noŭ goi ich nó hōēs (L286p Hamont)
|
Wat zegt men in uw dialect? Nu ga ik naar huis. [ZND 48 (1954)]
III-1-2
|
| 34013 |
naar links |
haar:
hɛ̄r (L286p Hamont),
haar-op:
hɛ̄r ǫp (L286p Hamont)
|
Voermansroep om het paard naar links te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95 c, 95d en 96; L 1 a-m; L B 2, 255; L 26, 2; L 36, 81c; S 12; monogr.]
I-10
|
| 34014 |
naar rechts |
hut:
hyt (L286p Hamont),
hut-op:
hyt ǫp (L286p Hamont)
|
Voermansroep om het paard naar rechts te doen gaan. [JG 1b; N 8, 95a en 96; L 1 a-m; L B 2, 256; L 26, 2; L 36, 81d; S 12; monogr.]
I-10
|
| 27264 |
nachtdienst |
(de) nacht:
nāxt (L286p Hamont
[(Eisden)]
[Eisden])
|
De dienst van 10 uur ''s avonds tot ''s anderendaags 6 uur in de morgen (Vanwonterghem pag.160, Defoin pag. 211). Volgens de informant van Q 15 kende de nachtdienst een vierkante penning. Het woordtype "televisieschicht" duidt volgens dezelfde invuller op het feit dat, wanneer deze dienst begon, het t.v.-programma was afgelopen. Ze begon twee uur later dan de normale nachtdienst en werd vooral gevuld met roofwerkzaamheden. Zie verder ook de toelichting bij het lemma Controlepenning. [N 95, 118; monogr.; Vwo 539; Vwo 540]
II-5
|